: માહ : ૨૦૦૧ આત્મધર્મ : ૫૯ :
૨૮. ઉપલક દ્રષ્ટિએ જોનારને નીચેની બે શંકા થવાનો સંભવ છે:–
(૧) આવા કથન સાંભળવાથી કે વાંચવાથી લોકોને ઘણું નુકશાન થવા સંભવ છે. (૨) હાલ લોકો જે
કાંઈ વ્રત, પચ્ચખાણ, પ્રતિક્રમણાદિ ક્રિયા કરે છે તે છોડી દેશે.
તેનો ખુલાસો નીચે પ્રમાણે છે: –
સત્યથી કોઈપણ જીવને નુકશાન થાય એમ કહેવું તે ભૂલભરેલું છે અર્થાત્ અસત્ કથનથી લોકોને લાભ
થાય એમ માનવા બરાબર થાય છે. સત્ સાંભળવાથી કે વાંચવાથી જીવોને કદી નુકશાન થાય જ નહિ અને વ્રત–
પચ્ચખાણ કરનારાઓ જ્ઞાની છે કે અજ્ઞાની છે તે જાણવાની જરૂર છે. જો તેઓ અજ્ઞાની હોય તો તેને સાચા
વ્રતાદિ હોતાં જ નથી તેથી તે છોડવાનો પ્રશ્ન જ નથી. જો વ્રત કરનાર જ્ઞાની હશે તો છદ્મસ્થ દશામાં તે વ્રત છોડી
અશુભમાં જશે તેમ માનવું ન્યાય વિરુદ્ધ છે. એમ બને કે તે ક્રમેક્રમે શુભભાવને ટાળી શુદ્ધને વધારે. પણ તે તો
લાભનું કારણ છે નુકશાનનું કારણ નથી. માટે સત્ય કથનથી કોઈને નુકશાન થાય નહિ.
૨૯. આ રીતે જીવોને સત્યનું સ્વરૂપ અને મોક્ષ પામવાની ખરી ક્રિયાનું સ્વરૂપ બતાવતું આ પુસ્તક
સર્વને હિતનું જ કારણ છે.
એના સાચા ભાન વગર ધર્મને નામે અધર્મનું સેવન કરી રહ્યા હોય છે. તેથી ધર્મની ક્રિયા શું છે તેનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ
આ પુસ્તકમાં આપવામાં આવેલ છે...માટે તેનો કાળજી પૂર્વક અભ્યાસ કરવા જિજ્ઞાસુ જીવોને ખાસ વિનંતિ છે.
પોષ સુદ પ રામજી માણેકચંદ દોશી
સાં. ૨૦૦૧ પ્રમુખ
સોનગઢ શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ
વાંચકોને:–
“મોક્ષની ક્રિયા” છપાઈને તૈયાર થઈ ગયું છે. કાગળની તથા બીજી ચીજોની મુશ્કેલીને કારણે એની
નકલો જોઈએ તેના કરતાં ઓછી છાપી છે માટે જે ભાઈ બહેનો આ ઉપયોગી ગ્રંથનું વાંચન મનન કરવા
ઈચ્છતાં હોય તેઓ પોતાની નકલ વહેલી તકે મેળવી લ્યે.
મૂલ્ય એક રૂપિયો – ટપાલ ખર્ચ માફ
દાસ કુંજ, મોટા આંકડિયા – (કાઠિયાવાડ)
• વદન યગ્ય કણ? • (મોક્ષર્માગ પ્રકાશક પાનું ૧૮૩–૮૪)
“दंसणमूलो धम्मो, उवइट्ठी जिणवरेहिं सिस्साणं तं सोउण सकण्णे, दंसणहीणो ण वंदिव्वो”
અર્થ:– સમ્યગ્દર્શન જેનું મૂળ છે એવો જિનવર દ્વારા ઉપદેશેલો ધર્મ સાંભળી, હે કર્ણસહિત પુરુષો! તમે એમ
માનો કે–સમ્યક્ત્વરહિત જીવ વંદન યોગ્ય નથી. જે પોતે કુગુરુ અને કુગુરુના શ્રદ્ધાન સહિત છે, તે સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ક્યાંથી
હોય? તથા સમ્યક્ત્વ વિના અન્ય ધર્મ પણ ન હોય, તો તે ધર્મ વિના વંદન યોગ્ય ક્યાંથી હોય?
जे दंसणेसु भट्ठा, णाणे भट्ठा चरितभट्ठा य; एदे भट्ठविभट्ठा, सेसं पि जणं विणासंति
અર્થ:– જે શ્રદ્ધાનમાં ભ્રષ્ટ છે, જ્ઞાનમાં ભ્રષ્ટ છે, તથા ચારિત્રમાં ભ્રષ્ટ છે, તે જીવ ભ્રષ્ટમાં પણ ભ્રષ્ટ છે,
અન્ય જીવો કે જેઓ તેનો ઉપદેશ માને છે, તે જીવોનો પણ તે નાશ કરે છે–બૂરું કરે છે. વળી કહે છે કે:–
जे दंसणेसु भट्ठा, पाए पाडंति दंसण धराणं; ते होंति लल्लमूआ, बोही पूण दुल्लहा ते सिं।
અર્થ:– જે પોતે તો સમ્યક્ત્વથી ભ્રષ્ટ છે; છતાં સમ્યક્ત્વ ધારકોને પોતાના પગે પડાવવા ઈચ્છે છે, તે
લુલા, ગુંગા વા સ્થાવર થઈ જાય છે, તથા તેને બોધની પ્રાપ્તિ મહાદુર્લભ થઈ જાય છે.
जे पि पडंति च तेसिं, जाणंता लज्जगारव भयेण; तेसिं पि णत्थि बोही, पावं अणमोअमाणाणं।
અર્થ:– જે જાણતો હોવા છતાં પણ, લજ્જા, ગારવ અને ભયથી તેના પગે પડે છે, તેને પણ બોધી અર્થાત્ સમ્યકત્ત્વ નથી..
કેવા છે એ જીવો! માત્ર પાપની અનુમોદના કરે છે. પાપીઓનું સન્માનાદિ કરતાં પણ તે પાપની અનુમોદનાનું ફળ લાગે છે.
(નોંધ:– અહીં સમ્યકત્ત્વરહિતને વંદન ન કરવાનું કહ્યું છે; તેથી વંદન કરનારને પ્રથમ તો સમ્યકત્ત્વી અને
મિથ્યાત્વીની ઓળખાણ જોઈએ. કેમકે ઓળખ્યા વગર વંદન કરે તો પણ વંદનનું યથાર્થ ફળ તેને મળે નહીં,
ખરેખર તો ઓળખાણ વગરનું વંદન તે વંદન જ નથી. અહીં જે વંદનની વાત છે તે ધર્મબુદ્ધિપૂર્વક વંદનની વાત
છે. સમ્યગ્દર્શન એ જ પહેલો ધર્મ છે, તે ધર્મ જેનામાં નથી તે ધર્મબુદ્ધિથી વંદન કરવા યોગ્ય નથી.)