સમયપ્રાભૃતરૂપી નાટક દ્વારા અલ્પકાળમાં જગતના જીવોને આત્માનું આખું સ્વરૂપ બતાવી દેવું છે. જ્ઞાનીના
અંતર જુદાં છે. ટુંકામાં ઘણું ગૂઢ રહસ્ય મુકી દીધું છે એકેક પદે પદે પરિપૂર્ણતા બતાવી છે તે જગતની ઉપલક
દ્રષ્ટિએ નહિ દેખાય........
રહે નહિ–આ હેતુથી ‘શ્રોતા’ શબ્દ આવ્યો છે.) અનાદિ અનંત આત્મસ્વરૂપની ઓળખાણ, મોક્ષમાર્ગનું સ્વરૂપ,
બંધ–મોક્ષનું સ્વરૂપ, ઉપાદાન–નિમિત્તનું સ્વરૂપ, નિશ્ચય–વ્યવહારનું સ્વરૂપ, કર્તાકર્મનું સ્વરૂપ એ બધું, કાંઈ બાકી
રાખ્યા વગર અલ્પકાળમાં બતાવી દીધું છે. આ બધું પંચમઆરાના શ્રોતાને આખું આત્મસ્વરૂપ અલ્પકાળમાં
બતાવવું છે, પાત્ર થઈને સમજે તો ખબર પડે... આ રીતે કહ્યું કે “ગ્રંથાધિરાજ તારામાં ભાવો બ્રહ્માંડના ભર્યાં.”
ટપકે છે. જેમ ઘીથી ભરેલી તપેલીમાં ગરમ પુરણપોળી ઝબોળીને પછી ઉપાડે તો તે પુરણપોળી અંદરમાં તો
ઘીથી ભરચક થઈ જાય અને બહારમાં પણ ઘીથી નીતરતી હોય, તેમ તારી વાણી અંદરમાં તો ઉપશમ રસથી
ભરપૂર છે, એટલે જે સમજે તેમને અંતરમાં તો આત્માનો શાંત અમૃતરસ અનુભવાય છે અને બહારમાં પણ
સમયસારજીની વાણી અમૃતરસ પાય છે, તે જેને રુચશે તેની જન્મ મરણની તૃષા ટળી જશે. ભગવાન
કુંદકુંદાચાર્ય અને અમૃતચંદ્રાચાર્ય સમયપ્રાભૃતરૂપી અંજલિ ભરી ભરીને જગતના ભવ્યાત્માઓને કહે છે કે–લ્યો રે
લ્યો! જન્મ–મરણની તૃષા ટાળવા આ અમૃતનાં પાન કરો... આવાં ટાણાં ફરી ફરી નહિ મળે...
માટે પર વસ્તુની મારે જરૂર નથી, હું પોતે જ જ્ઞાનાનંદથી ભરપૂર સ્વાધીન તત્ત્વ છું’ આમ જે અંતરભાન કરીને
જાગૃત થયા તેને એક બે ભવમાં જ મુક્તિના કોલકરાર છે; આ તો કુંદકુંદ ભગવાનની હુંડી છે–જેમ શાહુકારની
હુંડી કદી પાછી ન ફરે તેમ અહીં શાહુકાર (સ્વરૂપની સાચી લક્ષ્મીવાળા) શ્રી કુંદકુંદ ભગવાનની મુક્તિની હુંડી
આ સમયપ્રાભૃતમાં છે તે કદી પાછી ન ફરે... જેણે આ સમયપ્રાભૃતનું અમૃત પીધું તેની વિષમૂર્છા
અજ્ઞાન ભાવરૂપી વિષરૂપી વિષ મૂર્છા ઉતરી જતાં પુણ્ય–પાપ રૂપી વિભાવભાવોથી થંભી જઈને પરિણતિ
છે. વાર લાગે એ વાત જ નથી.
સાથી સાધકનો, તું ભાનુ જગનો, સંદેશ મહાવીરનો વિસામો ભવકલાંતના હૃદયનો, તું પંથ મુક્તિ તણો.
भुयत्थमस्सिदो खलु सम्माइट्ठी हवइ जीवो।।