આજે શ્રી સમયસારજીની પ્રતિષ્ઠાનો માંગલિક દિવસ છે. સ્વાધ્યાય મંદિરમાં સમયસારજીની વિધિપૂર્વક
અનુભવથી અંદર ઉતરીને જુએ તો સમજાય તેવું છે; આમાં તો અલૌકિક ચમત્કારિક મંત્રો છે.
પાણીની ઊંડાઈનું માપ કરતાં આવડે તે કાંઠેથી અંદર ઉતરે તો તેને પાણીની વાસ્તવિક ઊંડાઈનો ખ્યાલ આવે.
તેમ સર્વજ્ઞ ભગવાનના દિવ્યધ્વનિ દ્વારા જે દ્વાદશાંગી શ્રુતનો એકધારાવાહી ધોધ છૂટયો, તેમાંથી આ શાસ્ત્ર
ઉતરીને સમજે તો આની મધ્યમાં તો કેવળજ્ઞાનનાં રહસ્ય ભરેલાં છે.
સીમંધર ભગવાન પાસે ગયા હતા. સહજ સ્વભાવની અંતર આનંદ દશામાં ઝુલતા અને બહારમાં સહજ
દિગમ્બર દશા–એવા કુંદકુંદાચાર્યદેવ સીમંધર ભગવાન પાસે ગયા હતા અને ત્યાં એક અઠવાડિયું રહ્યા હતા. આ
વાત ત્રણ કાળ ત્રણ લોકમાં ફરે તેવી નથી. શિલાલેખો કે શાસ્ત્રના પાનામાં લખ્યું છે–માટે આ કહેવાય છે એમ
નથી, પણ આ વાત અંતરથી સિદ્ધ થઈ ગઈ છે.
નિમિત્તરૂપ વાણીમાં પણ અભેદ આવે છે. જ્યાં સુધી ક્રોધાદિ છે ત્યાં સુધી વિકાર છે, આત્મા અનંત ગુણનો
અખંડ પિંડ છે તેથી કોઈ ગુણમાં વિકાર હોય ત્યાં અવસ્થા એકરૂપ રહેતી નથી–પણ ભેદ પડે છે–તેથી તેની
વાણીમાં પણ ઘણા અક્ષરો વડે ભેદ પડે છે. સર્વજ્ઞ પરમાત્માને સંપૂર્ણ દશા પ્રગટતાં પર્યાય અભેદ થઈ ગઈ
એટલે તેમની વાણી પણ અભેદ–એકાક્ષરી થઈ ગઈ, તે વાણીમાં બધી ભાષા સમાઈ જાય છે; તે વાણી સાંભળવા
ગણધરો, ઈન્દ્રો, ચક્રવર્તી, મનુષ્યો, પશુ, પક્ષી બધા આવે છે અને સૌ પોતપોતાની ભાષામાં સમજે છે.
ક્ષેત્રમાં શ્રી સીમંધર પરમાત્મા જીવનમુક્ત દશામાં તીર્થંકર પદે બિરાજે છે, તેમની પાસે ભરત ક્ષેત્રના મહા મુનિ
શ્રી કુંદકુંદાચાર્ય ગયા અને ત્યાંની ધોધમાર દિવ્યવાણી લઈ આવીને તે ઉપરથી આ સમયસાર આદિ શાસ્ત્રો
રચ્યાં. આમાં તો દિવ્યધ્વનિનાં રહસ્યને ઉતાર્યું છે, તેનું ગૂઢ રહસ્ય ઉપરથી જોતાં સમજાય નહિ, પણ અંતરથી
જુએ તો તેનો અપાર મહિમા સમજાય. સમયસાર મધ્યમાં તો કોઈ અમાપ કેવળજ્ઞાન ભર્યાં છે, શું કહીએ...?
આ સમયસારની વાત શબ્દથી કહેવાય તેવી નથી. શબ્દથી પાર છે–મનથી પણ પાર છે.