ભેદના વિચારમાં અટક્યો છે, પરંતુ સ્વરૂપ તો જ્ઞાતાદ્રષ્ટા છે તેનો અનુભવ તે જ સમ્યગ્દર્શન છે. ભેદના
વિચારમાં અટકવું તે સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ નથી.
આત્મસ્વભાવ તો અબંધ જ છે, પરંતુ ‘હું અબંધ છું’ એવા વિકલ્પને પણ છોડીને નિર્વિકલ્પ જ્ઞાતાદ્રષ્ટા નિરપેક્ષ
સ્વભાવનું લક્ષ કરતાં જ સમ્યગ્દર્શન પ્રગટે છે.
સુખ નથી અને ‘શુભરાગ રહિત મારૂં સ્વરૂપ છે’ એવા ભેદના વિચારમાં પણ તારૂં સુખ નથી, માટે તે ભેદના
વિચારમાં અટકવું તે પણ અજ્ઞાનીનું કાર્ય છે. અને તે નય–પક્ષના ભેદનું લક્ષ મૂકી દઈને અભેદ જ્ઞાતા સ્વભાવનું
લક્ષ કરવું તેજ સમ્યગ્દર્શન છે અને તેમાં જ સુખ છે. અભેદ સ્વભાવનું લક્ષ કહો, જ્ઞાતા સ્વરૂપનો અનુભવ કહો,
સુખ કહો, ધર્મ કહો કે સમ્યગ્દર્શન કહો–તે આ જ છે.
લઈ જાય પણ છેવટે તો મોટરમાંથી ઉતરીને જાતે અંદર જવું પડે. તેવી રીતે નય–પક્ષના વિકલ્પો રૂપી મોટર ગમે
તેટલી દોડાવે, ‘હું જ્ઞાયક છું, અભેદ છું, શુદ્ધ છું’ એવા વિકલ્પ કરે તો પણ તે વિકલ્પ સ્વરૂપના આંગણા સુધી
લઈ જવાય, પરંતુ સ્વરૂપનો અનુભવ કરવા ટાણે તો તે બધા વિકલ્પ છોડી જ દેવા પડે. વિકલ્પ રાખીને
સ્વરૂપનો અનુભવ થઈ શકે નહિ. નય પક્ષોનું જ્ઞાન તે સ્વરૂપના આંગણે આવવા માટે જરૂરનું છે. “હું સ્વાધીન
જ્ઞાન સ્વરૂપી આત્મા છું, કર્મો જડ છે, જડ કર્મો મારા સ્વરૂપને રોકી શકે નહિ, હું વિકાર કરૂં તો કર્મોને નિમિત્ત
કાંઈ ન કરૂં, જડ મારૂં કાંઈ ન કરે, રાગ–દ્વેષ થાય છે તે કર્મ કરાવતું નથી તેમ જ પર વસ્તુમાં થતા નથી પણ
મારી અવસ્થામાં થાય છે, તે રાગદ્વેષ મારો સ્વભાવ નથી, નિશ્ચયથી મારો સ્વભાવ રાગ રહિત જ્ઞાન સ્વરૂપ
છે.” આ પ્રમાણે બધાં પડખાંનું (નયોનું) જ્ઞાન પહેલાંં કરવું જોઈએ, પરંતુ આટલું કરે ત્યાં સુધી પણ ભેદનું લક્ષ
છે, ભેદના લક્ષથી અભેદ આત્મ સ્વરૂપનો અનુભવ થતો નથી, છતાં પહેલાંં તે ભેદ જાણવા જોઈએ. એટલું જાણે
ત્યારે તે સ્વરૂપના આંગણાં સુધી આવ્યો છે. પછી જ્યારે અભેદનું લક્ષ કરે ત્યારે ભેદનું લક્ષ છૂટી જાય અને
સ્વરૂપનું અનુભવન થાય એટલે કે અપૂર્વ સમ્યગ્દર્શન પ્રગટે. આ રીતે જો કે સ્વરૂપમાં ઢળતા પહેલાંં નય–પક્ષના
વિચારો હોય છે ખરા, પરંતુ તે નય–પક્ષના કોઈપણ વિચારો સ્વરૂપના અનુભવમાં મદદગાર પણ નથી.
સાથે રહેતું જે સમ્યગ્જ્ઞાન છે તેનો સંબંધ નિશ્ચય–વ્યવહાર બંને સાથે છે એટલે કે નિશ્ચય–અખંડ સ્વભાવને તથા
વ્યવહારમાં પર્યાયના જે ભંગ–ભેદ પડે છે તે બધાને સમ્યગ્જ્ઞાન જાણી લે છે.