Atmadharma magazine - Ank 030
(Year 3 - Vir Nirvana Samvat 2472, A.D. 1946)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 13 of 17

background image
: १२० : आत्मधर्म : चैत्र : २४७२ :
बीजी अनेक प्रकारनी नवी ऊंधी मान्यता ग्रहण करे छे. पोतानी विचार शक्तिना दुरुपयोगथी तीव्र ऊंधी
मान्यतावाळा जीवोना संगमां आवी अनेक प्रकारनी ऊंधी नवी मान्यताओ पकडे छे. आ रीते विचार शक्ति
खील्या पछी जे नवी ऊंधी मान्यता ग्रहण करवामां आवे तेने गृहीतमिथ्यात्व कहेवाय छे. तेना मुख्य त्रण
प्रकार छे. देव संबंधी मूढता, गुरु संबंधी मूढता अने धर्म संबंधी मूढता अथवा लोकमूढता.
देवमूढता– अज्ञानी–रागी–द्वेषीने देव तरीके माने, लोकनो मोटो माणस अमुक कुदेवने मानतो होय तेथी
पोते पण ते कुदेवने माने अने तेनाथी कल्याण मानीने तेनी पूजा–वंदनादि करे, तथा बीजा लौकिक बहाने अनेक
प्रकारना कुदेवने माने ते देवमूढता छे.
गुरुमूढता– जे कुटुंबमां पोते जन्म्यो ते कुटुंबमां मनाता कुळगुरुने समज्या वगर मानवा, अज्ञानीने
गुरु तरीके मानवा, अथवा गुरुना स्वरूपने सग्रंथ मानवुं ते गुरुसंबंधी महान भूल (गुरुमूढता) छे.
धर्ममूढता– (लोकमूढता) –हिंसा भावमां धर्म मानवो ते धर्म–मूढता छे. खरी रीते, जेम पापमां
आत्मानी हिंसा छे तेम पुण्यमां पण आत्मानी हिंसा थाय छे तेथी पुण्यमां धर्म मानवो ते धर्ममूढता छे. वळी
धर्म मानीने नदी वगेरेमां स्नान करवुं, पशु हिंसामां धर्म मानवो, ए बधी धर्म सबंधी भूल छे तेने लोकमूढता
कहेवाय छे.
गृहीतमिथ्यात्व तो छोड्युं पण– आ त्रण प्रकारनी मोटी भूल जीवने महा नुकशाननुं कारण छे. पोते
जे कुळमां जन्म्यो ते कुळमां मनाता देव–गुरु–धर्म कदाच साचा होय अने पोते पण तेने ज मानतो होय तोपण
ज्यां सुधी पोते जाते परीक्षा करीने साचा देव–गुरु–धर्मनुं स्वरूप नक्की न करे त्यां सुधी गृहीत–मिथ्यात्व छूटतुं
नथी. गृहीतमिथ्यात्व छोडया वगर जीवने धर्म समजवानी लायकात पण थती नथी.
प्रश्न:– आ बे प्रकारना मिथ्यात्वमांथी पहेलांं कयुं मिथ्यात्व टळे?
उत्तर:– प्रथम गृहीत मिथ्यात्व टळे छे; गृहीत मिथ्यात्व टाळ्‌या वगर कोई जीवने अगृहीत मिथ्यात्व टळे
ज नहि. कोई तीव्र पुरुषार्थवाळा जीवने आ बंने मिथ्यात्व एक साथे पण टळी जाय छे.
जे अगृहीत मिथ्यात्व टाळे तेने गृहीतमिथ्यात्व तो टळी ज जाय, परंतु गृहित मिथ्यात्व टाळवा छतां
घणा जीवोने अगृहीत मिथ्यात्व टळतुं नथी. खोटा देव–गुरु–शास्त्र अने लौकिक मूढतानी मान्यतानो त्याग
करीने अने साचा देव–गुरु–शास्त्रने ओळखीने व्यवहारू स्थुळ भूलनो (गृहीतमिथ्यात्वनो) त्याग तो जीवे
घणी वार कर्यो छे, असत् निमित्तोनुं लक्ष छोडीने सत् निमित्तोना लक्षे व्यवहारशुद्धि करी परंतु अनादिथी चाली
आवेली पोताना आत्मा संबंधीनी महान भूल जीवे कदी टाळी नथी. अनादिनुं अगृहीत मिथ्यात्व आत्मानी
साची समजण वगर टळी शके नहि.
गृहीतमिथ्यात्व छोडी, द्रव्यलींगी साधु थईने जीवे पांच महाव्रत निर्दोषपणे अनंतवार पाळ्‌यां, पण ते
महाव्रतनी क्रियाथी अने रागथी धर्म मानी लीधो तेथी आत्मा संबंधी महान भूल टळी नहि अने संसारमां ज
रखडयो.
साचा निमित्तोना स्वीकार वडे व्यवहारनुं जुठापणुं टाळ्‌युं, पण पोताना निरालंबी चैतन्यस्वरूप
आत्मानो स्वीकार कर्या वगर निश्चयनुं जुठापणुं टळ्‌युं नहि. पोताना स्वरूपनी खबर नहि होवाथी निमित्तना
लक्ष वडे शुभरागथी अने देव–गुरु–शास्त्रथी अज्ञानी लाभ माने छे–आ पराश्रितपणानो अनादिनो भ्रम
मूळमांथी टाळ्‌या वगर सूक्ष्म भूलरूप अगृहीत–मिथ्यात्व टळ्‌युं नहि. आत्माना भान वगर थोडा वखत माटे
गृहीतमिथ्यात्व टाळीने शुभरागवडे स्वर्गमां –नवमी ग्रैवेयक सुधी–जीव गयो, पण मूळ ऊंधी मान्यतानो
सद्भाव होवाथी रागथी लाभ मानीने अने देवपदमां सुख मानीने त्यांथी रखडतो रखडतो तीव्र अज्ञानपणाने
लीधे एकेन्द्रिय–निगोदनी तुच्छदशामां अनंतकाळ सुधी अनंत दुःख पाम्यो. पोतानुं स्वरूप समजवानी दरकार
नहि करवाथी अने सम्यग्ज्ञाननो तीव्र विरोध करवाथी निगोददशा थाय छे के ज्यां ते जीवना अस्तित्वने बीजा
(स्थुळ ज्ञानवाळा) जीवो पण न स्वीकारे. निगोददशामां कोईवार कषायनी कंईक मंदता करीने त्यांथी जीव
मनुष्य थयो अने कदाचित् धर्मनी जिज्ञासा वडे साचा देव–गुरु–शास्त्रने ओळखी व्यवहार मिथ्यात्व टाळ्‌युं, पण
आत्मस्वरूपने ओळख्या वगर अनंतानंत काळथी जीव चारे गतिमां दुःखी ज थया करे छे. साचा देव–गुरु–
शास्त्रने ओळखीने जो पोताना आत्माना स्वरूपनो सूक्ष्मद्रष्टिथी विचार करे अने सत्स्वरूपनो निर्णय पोते करे
तो ज जीवनी महा भयंकर भूल टळे,