ઃ ૧૦ઃ આત્મધર્મઃ ૩૭
આપની એક સેવિકા છું...હવે મારો પુત્રમોહ બિલ્કુલ દૂર થઈ ગયો છે... આટલું કહેતાં માતાજીની આંખમાંથી આંસુ ચાલ્યાં
ગયાં, તેઓ વિશેષ ન બોલી શક્યાં...તેમની મુદ્રા પર શોક નહિ પણ સંતોષ હતો...અડગ વૈરાગ્યમૂર્તિ મહાવીર મૌન
હતા...તેમની આંખો નીચી ઢળી ગઈ હતી. અહા! એ વખતનું ફાટફાટ વૈરાગ્યમય દ્રશ્ય,...એ તો સંસારવૃક્ષને જડમૂળથી
ઉખેડી નાખવા માટેની અવગાહના જ કરી રહ્યું હતું ને! !
માતાનાં વચનો સાંભળીને મહાવીરપ્રભુના હૃદયમાં અધિક ઉત્સાહ પ્રેરાણો..આ પ્રમાણે પિતા–માતાની રજા
મેળવ્યા પછી તેઓએ સ્થિર ચિત્ત થઈને થોડીવાર આત્મવિચાર તથા સંસાર પરિસ્થિતિનો વિચાર કર્યો અને વનમાં જઈને
જિનદિક્ષા લેવાનો દ્રઢ નિશ્ચય કરી લીધો...
તે વખતે લોકાંતિક દેવોનું સિંહાસન કંપાયમાન થયું, તેથી તેઓએ જાણ્યું કે પ્રભુશ્રીને દીક્ષા અંગીકાર કરવાનો
અવસર આવી લાગ્યો છે...તરત જ તે લોકાંતિક દેવો પ્રભુ પાસે આવ્યા અને તેમની સ્તુતિ કરીને વૈરાગ્ય ભરેલાં વચનો
વડે તેમના વિચારોનું સમર્થન કર્યું...પોતાનું કાર્ય પૂર્ણ કરીને લોકાંતિક દેવો પોતાના સ્થાને ચાલ્યા ગયા.
...લોકાંતિક દેવો ગયા પછી તરત જ અસંખ્ય દેવોનાં ટોળાં જય–જય ઘોષણાનો પુકાર કરતા આકાશ માર્ગે
કે–
(ગાજે પાટણપુરમાં– એ રાગ)
વંદો વંદો પરમ વિરાગી ત્યાગી જિનને રે...
થાયે જિન દિગંબર–મુદ્રાધારી દેવ..
શ્રી મહાવીર પ્રભુજી તપોવનમાં સંચર્યા રે...વંદો...
રૂડો તપ–કલ્યાણિક આજે પ્રભુનો દીપતો રે...
મંગલ હય ગય રથ નર ધ્વજ ને સ્વસ્તિક...
શોભિત ચંદ્રપ્રભા શિબિકામાં રત્ન સિંહાસને રે...વંદો...
જગત્ પ્રકાશક શાંતિ ધારી અહો તુજ દિવ્યતા રે...
સાધ્યું ધ્યાન ધ્યેય ને ધ્યાતા એકાકાર...
એવા વનવિહારી પ્રભુજી વીતરાગી થયા રે...વંદો... (જિનેન્દ્ર સ્તવન મંજરી, પા. ૧૮૪)
–ઇત્યાદિ પ્રકારે તપ–કલ્યાણકના મંગળિક સહિત પ્રભુશ્રીની પાલખી ધીરે ધીરે ‘ષંડ’ નામના વનમાં આવી
પહોંચી; પાલખીમાંથી વૈરાગ્યમુદ્રાધારી પ્રભુજી ઉતર્યા; અને વનની શિલા પર બિરાજ્યા; થોડીવારમાં પ્રભુજી ઉભા થયા અને
પૂર્વદિશા તરફ મુખ રાખીને ‘ૐ नमઃ सिद्धेभ्यઃ’ એ પ્રમાણે નમસ્કાર કરીને, સમસ્ત વસ્ત્રાભૂષણો ઉતારી નાખ્યા અને
પંચમુષ્ટિઓથી કેશ ઉખેડી નાખ્યા. આ રીતે કારતક વદ ૧૦ ના મંગળ દિવસે સંધ્યા સમયે ઇન્દ્ર, સિદ્ધ અને આત્માની
સાક્ષીપૂર્વક શ્રીવર્દ્ધમાનકુમાર બાહ્યાભ્યંતર પરિગ્રહને છોડીને શ્રી જિનદીક્ષા ધારણ કરીને મુનિ થયા. શ્રીવર્દ્ધમાનમુનિ તરત
જ ત્યાં શુદ્ધાત્મસ્વરૂપના ધ્યાનમાં લીન થયા અને તે જ વખતે તેઓશ્રીને મનઃપર્યય જ્ઞાન પ્રગટ થયું...
શ્રી મહાવીર ભગવંતના તપ કલ્યાણક મહોત્સવને પૂરો કરી સમસ્ત દેવ–દેવેન્દ્રો પોતપોતાના સ્થાને ચાલ્યા
ગયા...પણ ગઈ કાલના રાજકુમાર વર્દ્ધમાન અને આજના શ્રી વર્દ્ધમાનમુનિશ્વર પોતાની સ્વરૂપ–સાધનામાં લીન હતા...
(શ્રી ચોવીસ તીર્થંકર પુરાણના આધારે)
શાંતિ–સમાધિ
ભાઈ! જો તારે આત્મશાંતિ જોઈતી હોય તો, આત્મા પોતે પોતામાં જ સ્વક્ષેત્રે શાંતિરૂપ બિરાજે છે તેનું જ લક્ષ
કર! શાંતિનું સ્થાન તે જ છે. જો સ્વલક્ષ ચૂકીને પરક્ષેત્રે લક્ષ રહી જશે તો આત્માના સ્વભાવની શાંતિ નહિ આવે. પરક્ષેત્ર
ગમે તેમ હો પણ તું તારા સ્વક્ષેત્રે લક્ષ રાખીને આત્માના સ્વરૂપની શાંતિનું વેદન કરતાં સમાધિ મરણવડે દેહ છોડ.