પરંતુ સમયે સમયે સ્વભાવના જોરે પુરુષાર્થની વૃદ્ધિ જ કરે છે અને તેથી નિર્મળતા વધતી જાય છે. આ રીતે
સ્વભાવદ્રષ્ટિથી તે વૃદ્ધિગત જ છે તેથી અલ્પકાળે પુરુષાર્થ પૂરો કરી મોક્ષ પામે છે. જ્ઞાનીની દ્રષ્ટિ કાળ કે કર્મ ઉપર નથી
પણ સ્વભાવ ઉપર જ છે. કર્મો કોઈપણ જીવને નડતાં જ નથી.
શ્રી પદ્મનંદી આચાર્ય કહે છે–હે પ્રભુ! આદરવા યોગ્ય હોય તો આપના જેવું વીતરાગી સ્વરૂપ જ છે. આવા
વીતરાગપણાનું જ બહુમાન કર્યું છે.
ઓળખ્યા અને તેમની ભક્તિ કરી તેણે પોતાના આત્મ કમળમાં વીતરાગ પ્રભુની સ્થાપના કરી, તેના કાળજે નિરંતર
પ્રભુ–પ્રભુ થઈ રહ્યું હોય. વીતરાગ દેવના આત્માને તેના સ્વભાવપણે ઓળખ્યા તેની વાત છે. જેને પરમાત્માની
યથાર્થભાવે ઓળખાણ થઈ તેણે પોતાના કાળજે પરમાત્મપણાને સ્થાપ્યું, જે દશા પરમાત્મા પામ્યા તે દશા જ તે પામે.
ત્રણકાળ ત્રણલોકમાં સતિ બીજાને ન ઇચ્છે, તેમ હે નાથ! અમે તારા ભક્ત, વીતરાગતાના ઉપાસક! અમે રાગને
આદરણીય ન માનીએ. અમારે તારા સિવાય હવે બીજાનો આદર નથી. બીજો કોઈ દેવ હવે અમને લલચાવી જાય તેમ
નથી. છોકરાને બહાને કે લક્ષ્મીને બહાને કોઈ પ્રકારે અમે કુદેવાદિથી લલચાઈએ નહિ, પ્રાણ જાય પણ બીજાને ન
માનીએ. હે નાથ! અમારા હૃદયમાં વીતરાગદેવ વસાવ્યા એટલે હવે અમારા આત્મામાં વીતરાગતા જ વસી, હવે રાગ
તોડીને અમે પોતે જ વીતરાગ થશું ત્રિકાળ સ્વભાવના આદરમાં હવે રાગનો આદર નથી.
અસંખ્ય પ્રદેશે ઉલ્લાસ થાય છે અને તેઓ પોતાના આત્મામાં પ્રભુતા સ્થાપે છે.
શકતું નથી. અર્થાત્ જે તને યથાર્થપણે ઓળખીને નમસ્કાર કરે છે તેનો મોહ અવશ્ય ટળી જાય છે.
હે નાથ! આશ્ચર્ય છે કે જગતના મોહાંધ જીવો મરેલી સ્ત્રી વગેરેનો ફોટો રાખે છે અને તેના હોંશથી દર્શન કરે
પણ તેમની પ્રતિમા વગેરેનો આદર–બહુમાન અને અર્પણતાની હોંશ આવતી નથી. એવા જીવો ભગવાનના ભક્ત નથી
પણ સંસારના જ ભક્ત મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે. જેને નિસ્પૃહ વીતરાગી સ્વભાવની પ્રતીતિ અને હોંશ–પ્રીતિ હોય તેને
વીતરાગસ્વભાવી પ્રભુની ભક્તિ–અર્પણતા ઉછળ્યા વગર રહે નહિ.
‘પુણ્યથી ધર્મ થતો નથી અને આત્મા પરવસ્તુનું કાંઈ કરી શકતો નથી’ એમ નિશ્ચય સ્વભાવની વાત સાંભળે
પર્યાયના ભાવનો વિવેક અવશ્ય હોય જ. લગ્ન વગેરે પ્રસંગોમાં ઉલ્લાસ કરે છે પણ દેવ–ગુરુ–ધર્મની પ્રભાવનાના
પ્રસંગોમાં જેને ઉલ્લાસ નથી થતો તે તીવ્રસંકલેશ પરિણામી છે. દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્રને માટે કાંઈ કરવું નથી પરંતુ પોતાના
પરિણામ સુધારવા માટેની વાત છે.
શ્રી વિમલનાથ ભગવાન ત્રીજા ભવે રાજા હતા, જ્યારે તેમણે સર્વગુપ્ત કેવળી ભગવાનના શ્રીમુખેથી સાંભળ્યું
પોતે તે જ ભવે (–તીર્થંકર થયા પહેલાં–) તીર્થંકરપણા સમાન મહોત્સવ કર્યો અને પંચકલ્યાણક ઉજવ્યાં. હું તીર્થંકર
થઈશ ત્યારે મારો મહોત્સવ ઇન્દ્ર વગેરે બીજાઓ તો કરશે પણ અત્યારે હું જ મારી પૂર્ણદશાનો મહોત્સવ કરું! એમ પૂર્ણ
થવાની