Atmadharma magazine - Ank 037
(Year 4 - Vir Nirvana Samvat 2473, A.D. 1947)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 21

background image
कारतकः २४७३ः ७ः
ना स्वरूपपणे नथी, अग्नि पाणीना स्वरूपपणे नथी. आम होवाथी तेओ एक बीजानुं कांई ज करी शकता नथी. जो
अग्निए पाणीने उनुं कर्युं एम मानीए तो उपरना बधा सिद्धांत तूटी जाय अर्थात् द्रव्यना अगुरु–लघुत्व गुणनो
नाश थाय, बधा गुणोनो नाश थाय अने द्रव्यो एक बीजामां भळी जईने द्रव्यनो पण नाश थाय. माटे कोई द्रव्य
बीजा द्रव्यनुं कांई ज करी शकतुं नथी.
सुरेशः– वस्तुमां ‘नास्तित्व’ गुण छे एम समजवाथी शुं लाभ?
दीनेशः– वस्तुना स्वभावमां जे गुण होय ते गुण जाणवाथी वस्तुनुं स्वरूप ख्यालमां आवे छे अने तेथी
सम्यग्दर्शन–सम्यग्ज्ञान थाय छे. नास्तित्वगुण एटले आत्मा पररूपे नथी अने परद्रव्यो आत्मारूपे नथी. आम
समजतां शरीरमां रोग आवे तो जाणे छे के ते रोगनी मारामां नास्ति छे, मारुं ज्ञान रोगथी जुदुं छे. मारो कोई गुण
शरीररूपे नथी तेथी शरीरमां रोग आववाथी मने नुकसान थतुं नथी, तेमज शरीर निरोग होय तेने लीधे मने लाभ
थतो नथी. अने शरीरनी मारामां नास्ति होवाथी हुं शरीरनुं कांई काम करी शकुं नहि. आम, नास्तित्वगुणनी
समजण थतां निरंतर स्व–परना भिन्नपणानो ख्याल रहे छे अने तेथी शांति रहे छे, शरीर, पैसा वगेरे चाल्या
जवाथी आत्मामांथी कांई चाल्युं जतुं नथी, केमके ज्ञानस्वरूप आत्मामां शरीर पैसा वगेरेनी नास्ति छे.
सुरेशः– साचा देव–गुरु–शास्त्र, पुण्यना फळनो संयोग वगेरे कोई पदार्थथी तमने लाभ थाय के नहि?
दीनेशः– मने मारी साची समजणथी लाभ थाय, परंतु देव–गुरु–शास्त्र के पुण्य वगेरे कोईथी लाभ थाय
नहि केमके ते बधा पदार्थोनो मारा आत्मामां अभाव छे, मारामां ते कोई नथी, जे पदार्थो मारा आत्मामां नथी ते
पदार्थो मारा आत्माने कांई करी शके नहि.
सुरेशः– परथी कांई लाभ–नुकसान थाय नहि–एम समजवाथी शुं लाभ?
दीनेशः– वस्तु स्वरूप ज ए प्रमाणे छे माटे तेम समजवाथी ज सम्यग्ज्ञान थाय छे. पर द्रव्योथी मने कांई
लाभ–नुकसान थतुं नथी एम समजे त्यारे पर द्रव्यो प्रत्ये मोहबुद्धि के अहंकार थतो नथी, अने तेथी राग–द्वेष पण
घटे छे अने शांति–सुख थाय छे. पर द्रव्यनी ओशियाळरूप पराधीनता जीव मानी बेठो छे ते मान्यता साचुं
समजतां टळी जाय छे. पोताना दोषथी ज पोताने नुकसान थाय छे एम समजे तो पोतानो दोष टाळीने ते नुकसान
टाळे अने गुणनो लाभ थाय.
सुरेशः– जो एक द्रव्य बीजा द्रव्यनुं कांई न करतुं होय तो आ जड देहनी व्यवस्था कोण करे छे?
दीनेशः– जड देहमां अनंत रजकण–परमाणुओ छे, ते दरेक स्वतंत्र द्रव्य छे. ते दरेक परमाणु द्रव्यमां
छे.
सुरेशः– एक माणस मरी गयो, बीजो कोई माणस तेने स्नेहथी खवराववा, पीवराववा तथा तेनी साथे
वातचीत करवा इच्छे छे, परंतु ते मरेलो माणस खातो नथी, पीतो नथी तेमज बोलतो नथी; तेथी ते बीजो माणस
मनमां दुःखी थई रह्यो छे, तो तेनुं दुःख मटाडवानो शुं उपाय?
दीनेशः– स्थुळपणे जोईए तो ते जीवने दुःख टाळवा माटे बे उपाय जणाय छे–(१) कां तो ते जीवनी
इच्छा प्रमाणे सामुं मडदुं खाय, पीये अने वातचीत करे तो दुःख टळे, अने (२) कां तो तेने खवराववा वगेरे
संबंधीनी आ जीवनी इच्छा दूर थाय तो तेनुं दुःख टळे.
हवे विशेष विचार करतां स्पष्ट जणाय छे के पहेलो उपाय तो तद्न अशक्य छे एटले के खरेखर ते उपाय
ज नथी, केमके मडदुं कदी पण खावा पीवानुं नथी, तेथी ज्यां सुधी ते मडदांने मडदां तरीके नहि जाणे त्यां सुधी तेनुं
दुःख कदी पण मटवानुं नथी. बीजो उपाय स्वाधीन होवाथी ते उपाय जीव करी शके छे. परंतु ज्यां सुधी, ‘आ मडदुं
छे अने ते कदापि खावा पीवानुं नथी’ एम ते जीवने विश्वास न आवे त्यां–