શુભવિકારી લાગણી મુનિદશામાં આવી જાય છે પરંતુ
તે વિકલ્પ છે, રાગ છે, વિકાર છે–અધર્મ છે કેમકે તે
લાગણીઓ આત્માના શુદ્ધ ચારિત્રને અને
કેવળજ્ઞાનને રોકે છે. આત્માના ગુણને રોકનાર તે
લાગણીઓમાં જો ધર્મ માને તો આત્માના પવિત્ર
ગુણોનો મહાન અનાદર કરી રહ્યો છે, તેને આત્માનું
ભાન નથી.
છઠ્ઠા ગુણસ્થાનમાં હોય છે તે રાગ છે–આસ્રવ છે,
આત્માના કેવળજ્ઞાનને તે વિઘ્ન કરે છે. નિમિત્તે
દલીલમાં કહ્યું હતું કે આ મોક્ષમાં મદદ કરે છે; ઉપાદાન
કહે છે–તે મોક્ષમાં ડખલ કરે છે, તે વિકલ્પોને તોડીને
જ્યારે સ્વરૂપ સ્થિરતાની શ્રેણી માંડે ત્યારે મોક્ષ થાય
છે, પણ પંચમહાવ્રતાદિ રાખીને કદી મોક્ષ થતો નથી,
માટે હે નિમિત્ત! તારાથી ઉપાદાનનું એક પણ કાર્ય થતું
નથી. –૩૧– (ચાલું...)
પ્રતિજ્ઞા કરી છે. ગાથા નીચે પ્રમાણે છે–
‘ધ્રુવ, અચલ ને અનુપમ ગતિ પામેલ સર્વે સિદ્ધને
વંદી કહું શ્રુતકેવળી–કથિત આ સમયપ્રાભૃત અહો!’ ૧.
વિનાશ રહિત છે, પરિભ્રમણરહિત છે અને અનુપમ છે.
ઉ.–પોતાનો આત્મા સિદ્ધસમાન છે એવી
ઓળખાણ પૂર્વક ભગવાનને પોતાના આત્મામાં સ્થાપ્યા
છે તે જ નમસ્કાર છે.
સંસારી ભવ્ય જીવો સિદ્ધના સ્વરૂપનું ચિંતવન કરીને,
પોતાના આત્માને પણ તેવા જ સ્વરૂપે ઓળખીને ધ્યાવે
છે અને એ રીતે તેઓ પણ સિદ્ધ જેવા થઈ જાય છે. માટે
સિદ્ધ ભગવંતોને નમસ્કાર કર્યા છે.
સિવાયના આત્માઓ સર્વ પ્રકારે શુદ્ધ નથી.
કોઈએ?
આત્માને સિદ્ધપણે સ્થાપીને તેનું ધ્યાન કરવાથી શુદ્ધદશા
પ્રગટે છે અને આત્મા પણ સિદ્ધસમાન થાય છે. પરંતુ
જુદા સિદ્ધ ભગવાનના લક્ષે તો રાગ થાય છે, તેનાથી
સિદ્ધપણું થતું નથી.
(સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર) પ્રગટ કરવો તે સિદ્ધની
ભાવસ્તુતિ છે, અને સિદ્ધ ભગવાન પ્રત્યેનું લક્ષ–વિકલ્પ
તથા વાણી તે સિદ્ધની દ્રવ્યસ્તુતિ છે.
અને બાહ્યમાં નિર્ગ્રંથ શરીરનો સંયોગ અને
સમવસરણાદિકની રચના તથા દિવ્યધ્વનિ વગેરે હોય છે.
ઉ.– જેવા સિદ્ધ ભગવાન છે તેવો જ હું પણ
સિદ્ધ સમાન જ છું. સિદ્ધને જે ભાવ ન હોય તે ભાવ