तत्क्षणं द्रश्यते शुद्धं चिच्चमत्कार लक्षणम्।।१०।।
આવું ધ્યાન થાય છે તે જ સમયે ચૈતન્ય ચમત્કાર
सम्प्राप्य शीघ्रं परमात्मतत्त्वम् व्रजन्ति मोक्षं क्षणमेकमेव।।११।।
સર્વ દુઃખરહિત થઈ જાય છે, તથા ધ્યાનવડે શીઘ્ર
પરમાત્મ તત્ત્વને પામીને એક ક્ષણ માત્રમાં મોક્ષદશા
પ્રાપ્ત કરે છે.
स्वभावलीना निवसन्ति नित्यम् जानाति योगी स्वयमेव तत्त्वम्।।१२।।
તત્ત્વને જાણે છે, અને પોતાના સ્વભાવમાં નિત્ય લીન
રહે છે.
अनंतसुखसंपन्नं सर्वंसंगविवर्जितम्।।१३।।
लोकमात्रप्रमाणोऽयं निश्चये न हि संशयः।
व्यवहारे तनूमात्रः कथितः परमेरैः।।१४।।
અનંત સુખસ્વરૂપ અને સર્વે સંયોગથી ભિન્ન છે,
નિશ્ચયથી તે લોકાકાશની બરાબર અસંખ્યપ્રદેશી છે–તેમાં
સંશય નથી, તથા વ્યવહારે (–વર્તમાન હાલતમાં) શરીર
પ્રમાણે આકારવાળો છે.–આત્માનું આવું સ્વરૂપ પરમેર
જિનદેવે કહ્યું છે.
स्वस्थचितः स्थिरीभूत्वा निर्विकल्प समाधिना।।१५।।
સ્વસ્થચિત્ત થાય છે અર્થાત્ જ્ઞાન આકુળતારહિત સ્થિર
स एव परमं तत्त्व स एव परमोगुरुः।।१६।।
स एव परमंज्योतिः स एव परम तपः।
स एव परमं ध्यानं स एव परमात्मनः।।१७।।
स एव सर्व कल्याणं स एव सुखभाजनम्।
स एव शुद्धचिद्रूपं स एव परमः शिवः।।१८।।
स एव परचैतन्यं स एव गुण सागरः।।१९।।
તે જ પરમ તત્ત્વ છે, તે જ પરમ ગુરુ છે; તે જ પરમ
જ્યોતિ છે, તે જ પરમ તપ છે, તે જ પરમ ધ્યાન છે, તે
જ પરમાત્મા છે; તે જ સર્વ કલ્યાણરૂપ છે, તે જ સુખનું
ભાજન છે, તે જ શુદ્ધ ચિદ્રૂપ છે, તે જ પરમ શિવ છે, તે
જ પરમ આનંદ છે, તે જ સુખદાયક છે તે જ ઉત્કૃષ્ટ
ચૈતન્ય છે અને સર્વે ગુણોનો ભંડાર પણ તે જ છે.
અર્થાત્ ધ્યાનમાં અનુભવમાં આવતો શુદ્ધ આત્મા તે જ
જીવનું સર્વસ્વ છે.
अर्हन्तं देहमध्ये तु यो जानाति स पंडितः।।२०।।
સ્વરૂપને શરીરરૂપી મંદિરમાં જ બિરાજમાન જે જાણે છે
તે જ પંડિત છે.
सिद्धमष्टगुणोपेतं निर्विकार निरंजनम्।।२१।।
तत्सद्रशं निजात्मानं प्रकाशाय महीयसे।
सहजानंदचैतन्यं यो जानाति स पंडितः।।२२।।
तिल मध्ये यथा तैलं देह मध्ये तथा शिवः।।२३।।
काष्टमध्ये यथा वह्नि शक्तिरूपेण तिष्ठति।
अयमात्मा शरीरेषु यो जानाति स पंडितः।।२४।।
રહેલું છે તેમ શરીરમાં શિવસ્વરૂપ આત્મા રહેલો છે.
અર્થાત્ પોતાનો આત્મા જ શક્તિથી ભગવાન છે. વળી
જેમ લાકડામાં અગ્નિ શક્તિરૂપે રહેલો છે તેમ શરીર
મધ્યે બિરાજમાન આ આત્મા શક્તિરૂપે ભગવાન છે.
એવા આત્માને જે જાણે છે તે જ પંડિત છે.
આ સ્તોત્રમાં દર્શાવેલા પરમાનંદ સ્વરૂપ
આત્માને અને તેની પ્રાપ્તિના ઉપાયને જાણીને આત્માર્થી
જીવો પરમાનંદને પામો. *