माटे अनेक प्रकारे कथन होय छे तेने जुदा जुदा मत कोण कहे छे? परंतु जैनधर्म अने अन्य मतनुं तो प्रयोजन ज
भिन्न भिन्न छे.
कषायी जीव अनेक युक्ति बनावी कल्पित रचना करी, कषायभावने ज पोषे छे. जेम के कोई सर्वने ब्रह्म मानीने,
कोई सर्व कार्योने प्रकृतिनां ज मानीने अने जीवने सर्वथा शुद्ध अकर्ता मानीने, कोई मात्र तत्त्वोने जाणी लेवाथी ज
सिद्ध मानीने, कोई कषायजनित आचरणने धर्म मानीने, कोई वस्तुने सर्वथा क्षणिक मानीने तथा कोई परलोक
वगेरेने नहि मानीने विषयभोगादिरूप कषाय कार्योमां स्वच्छंदी थवानुं ज पोषण करे छे. जो के तेओ कोई ठेकाण
कोई कषाय घटाडवानुं पण निरूपण करे छे परंतु ए छळवडे कोई ठेकाणे अन्य कषायनुं पोषण करे छे. जेम के–
गृहकार्य छोडीने परमेश्वरनुं भजन करवुं ठराव्युं, पण परमेश्वरनुं स्वरूप ज सरागी मनावीने तेना आश्रये पोताना
विषय कषायने पोषण करे छे. त्यारे जैनधर्ममां देव, गुरु, धर्मादिनुं स्वरूप वीतराग ज निरूपण करीने केवळ
वीतरागताने ज पोषण करे छे, अने ते प्रगट छे.
असत् तरीके बराबर ओळखाववुं जोईए.
तेथी करूणाभाव वडे सत्य तत्त्वार्थश्रद्धान कराववा अहीं यथार्थ निरूपण कर्युं छे. छतां कोई दोष विना पण दुःख
पामे, विरोध उपजावे तो तेमां अमे शुं करीए? जेम मदिरानी निंदा करतां कलाल दुःख पामे. कुशीलनी निंदा
करतां वेश्या दुःख पामे तथा साचुं–खोटुं ओळखवानी परीक्षा बतावतां ठग दुःख पामे, तेम सत्य–असत्य
धर्मनो विवेक समजावतां असत् मानवावाळा दुःखी थाय तो तेमां अमे शुं करीए? ए प्रमाणे जो पापी जीवोना
भयथी धर्मोपदेश न आपीए तो जीवोनुं भलुं केम थाय? एवो तो कोई उपदेश नथी के जे वडे सर्व जीवोने चेन
थाय. वळी सत्य कहेतां कोई अज्ञानीओ विरोध उठावे, परंतु विरोध तो परस्पर झगडो करतां थाय; पण अमे
लडीए नहि, तो तेओ पोतानी मेळे ज उपशांत थई जशे, तेमना भावोनुं फळ तेमने मळशे, अमने तो अमारा
परिणामोनुं ज फळ थशे.
मिथ्यात्वादिक ज थाय छे. जो जीवादि तत्त्वोनुं यथार्थ स्वरूप भासे तो, वीतरागभाव थतां ज महंतपणुं देखाय; पण
जे जीवो वीतरागी नथी अने पोतानी महंतता इच्छे छे तेओ, सरागभाव होवा छतां पोतानी महंतता मनाववा
माटे कल्पित युक्ति वडे अन्यथा निरूपण करे छे. तेथी अयथार्थ श्रद्धा छोडाववा माटे अन्यमतोनुं अयथार्थपणुं प्रगट
जणाव्युं छे. जो अन्यमतोनुं अयथार्थपणुं भासे अने जिनमतनुं यथार्थपणुं भासे तो तत्त्वश्रद्धानमां रुचिवान् थाय
अने तेने साची श्रद्धा वडे सम्यग्दर्शन प्रगटे. ए सम्यग्दर्शन ज धर्मनुं मूळ छे. सम्यग्दर्शन वगर धर्म होतो नथी. ए
माटे श्री कुंदकुंदाचार्यदेव आ दर्शन प्राभृतमां सम्यग्दर्शननुं साचुं स्वरूप अने महिमा समजावे छे. अत्यारे