द्वितीयश्रावणः२४७३ः २१७ः
श्रीमद् राजचंद्र
(श्री जैनदर्शन शिक्षण वर्ग वखते “श्रीमद् राजचंद्र” ए विषय उपर
निबंध लखाववामां आव्यो हतो, तेमां १७ विद्यार्थीओए भाग लीधो हतो.
सौथी श्रेष्ठ निबंध रजनीकान्त धीरजलाल शाह (राजकोट) नो हतो. ते निबंध
अहीं आपवामां आवे छे.)
भूमिका
श्रीमद् जेवा महापुरुष के जेमणे गुजरात तथा काठियावाडमां लुप्तप्रायः
थयेल जैनधर्मने एटले के सनातन वस्तु स्वभावने स्वानुभव तथा
आगमगर्भित युक्ति वडे प्रसिद्धिमां आण्यो, अने अध्यात्मज्ञानी तरीके–युग–
प्रधान पुरुष तरीके साराये हिंदमां आगळ आव्या; एवा महापुरुषनुं
जीवनचित्र आलेखता पहेलां बे शब्दो कहेवा इच्छा राखुं छुं–
ज्ञानीनी महत्ता कई रीते?
“ज्ञानीनी महत्ता तेमना पुण्यप्रभावथी या मातापिताथी होती नथी, परंतु तेमनी महत्ता तो तेमना ज्ञानथी
ज होई शके. अर्थात् वीतराग विशेषज्ञानथी ज ज्ञाननी महत्ता होय छे.– एवो जैनदर्शननो अभिप्राय छे. आटली
वात ध्यानमां राखी चित्र आलेखन शरू करुं छुं.
श्रीमद्ना जन्म वखते जैन समाजनी परिस्थिति
जैनधर्म तद्न लुप्तप्रायः थई गयो हतो, जैनने नामे अनेक वाडा उत्पन्न थया हता, वाडाना साधुओना
बाह्य आचरणमां मोटा भगंदर ऊभा थया हता अने जैनदर्शन एटले के सनातन वस्तुस्वभावनी ओळखाणनुं
अस्तित्व क्यांय देखातुं न हतुं. आवा निकृष्ठ समयमां सं. १९२४ना कार्तिक सुदी पूर्णिमा ने रविवारे काठियावाडमां
आवेला ववाणिया नामना सुंदर अने रमणीय नाना बंदरे महेता रवजीभाई पचाणभाईना घेर श्रीमदे जन्म
लीधो, तेमनी मातानुं नाम देवबाई हतुं. श्रीमद्ना पितामह श्रीकृष्णना भक्त हतां. कुटुंबरूपी आ सरितामां
भक्तिरूपी जळप्रवाह निरंतर वह्या करतो हतो. श्रीमद्ना मातुश्री उत्तम जैन संस्कारना भंडार हता.
बाळपण अने स्मरण शक्ति
श्रीमदे बाळपणना सात वर्ष सुधी अनेक बाळपणना आनंदो अनुभव्या, एकान्त रमतगमतो सेवी.
राजराजेश्वरनी पदवी मेळववानी, स्वच्छ कपडां पहेरवानी तथा खावा पीवा वगेरेनी अनेक विविध आकांक्षाओ
अनुभवी. सातमा वर्षे तेमणे अभ्यासमां प्रयाण कर्युं. तेमनी स्मरणशक्ति एटली बधी तीव्र हती के एक वार पाठ
वांचता ते याद रही जतो हतो. बाळ–रायचंदनी आटली अद्भुत शक्तिथी ते विद्यार्थीओमां पंकावा लाग्या. बे
वर्षमां तो तेमणे साते गुजराती चोपडीनो अभ्यास पूरो कर्यो. आ एक तेमनी अद्भुत स्मरणशक्ति तथा पूर्व
जन्म संस्कारनुं कारण हतुं आ तेमनी स्मरण शक्ति अने अभ्यासनी झडप लोकोमां पण प्रसिद्ध पामी.
सो अवधान
श्रीमद् बार वर्षनी उंमरे अवधान करता हता, आठथी मांडीने सो अवधानो तेमणे कर्या हता अने मोटा
मोटा इनामो मेळव्यां हतां. तेमने ज्ञाननो केटलो उघाड हतो ते कही शकातो नथी.
श्रीमद्नी महत्ता शेनाथी छे?
श्रीमद्नी महत्ता केवळ आवा ज ज्ञानथी नथी. आवुं ज्ञान तो आ जीव अनंतवार पाम्यो, पण तेनाथी तेनी
मुक्ति थई नहि. अरे, आथी पण अधिक एवुं विभंग अवधिज्ञान तो अभवी मिथ्याद्रष्टिने पण होय छे; पण
आत्माना भान विना ते शून्य छे. पूज्य सद्गुरुदेवना उद्गारोमां कहीए तो ते कोरे कागळे मींडा छे. तेनाथी
आत्मानुं कल्याण थतुं नथी.