બચવાનો પ્રયત્ન કરતો નથી. હે જીવ! બહારમાં બોમ્બ પડે તેનું નુકશાન તારા આત્માને કાંઈ નથી, પણ તારા
આત્મામાં ઊંધી માન્યતારૂપી બોમ્બથી તારી જ્ઞાનશક્તિ હણાય છે તેનું જ તને નુકશાન છે, એનાથી બચવા તું
સાચી શ્રદ્ધાનો પ્રયત્ન કર. તારી અંદર ચૈતન્ય ગુફાનો આશ્રય કર તો તેમાં કોઈ બોમ્બ લાગી શકે નહિ.
જગતમાં જડ ઉપર બોમ્બમારા થાય તેનાથી તો બચવાનો પ્રયત્ન (ભાવ) કરે છે, પરંતુ પોતાના આત્માની
સાચી ઓળખાણના અભાવે ગુણ સ્વરૂપ ઉપર બોમ્બ પડી રહ્યા છે અને ક્ષણે ક્ષણે ગુણની શક્તિ ઘટતી જાય છે
તેની તો સંભાળ કર. બહારના બોમ્બથી બચવાનો તારો પ્રયાસ તો નિષ્ફળ છે, બહારના બોમ્બથી બચી જવાનું
થઈ જાય તોપણ તેનાથી તારા આત્માને કિંચિત્ લાભ નથી. અંતરમાં ઊંધી માન્યતારૂપી બોમ્બથી બચવું તે જ
સાચું આત્મકલ્યાણ છે.
મિથ્યાત્વનો બોમ્બમારો થઈ રહ્યો છે અને તેને લીધે અનંત કાળથી અનંતભવથી અપાર દુઃખ ભોગવી રહ્યા છે
અને એ મિથ્યાત્વને લીધે ભવિષ્યમાં પણ અનંત દુઃખ ભોગવવું પડશે–એનાથી બચવા માટે તો વીરલ જીવો જ
સત્સમાગમે પ્રયત્ન કરે છે. “હું આત્મા કોણ અને મારું શું થશે, મારું સુખ કેમ પ્રગટે, અનંત અનંતકાળથી દુઃખી
થઈને રઝળી રહ્યો છું તેનાથી ઉગરવાનો ઉપાય શું હશે’ એવી ધગશ જાગીને જ્યાં સુધી પોતાની દરકાર ન થાય
ત્યાં સુધી પરલક્ષે જીવને જ્ઞાનનો જેટલો ઉઘાડ હોય તે અપ્રયોજનભૂત પદાર્થને જ જાણવામાં અટકી રહે છે પરંતુ
પ્રયોજનભૂત આત્મસ્વભાવને જાણવાનો પ્રયત્ન–અભ્યાસ કરતો નથી અને તેથી તેનું અજ્ઞાન અને દુઃખ રહ્યા જ
કરે છે; માટે સૌથી પહેલાંં અપ્રયોજન–ભૂત પરદ્રવ્યોને જાણવાની રુચિ છોડી દઈને, પોતાના પરમ આત્મતત્ત્વને
જાણવાની રુચિ કરવી જોઈએ; એ જ કલ્યાણનો માર્ગ છે.
દ્રષ્ટા રહેવું તેનું નામ સમ્યક્ચારિત્ર છે. અથવા તો જ્ઞાતા–દ્રષ્ટા સ્વભાવને રાગથી જુદો જાણીને તેમાં સમ્યક્પ્રકારે
પ્રવૃત્તિ અને રાગથી નિવૃત્તિ તે સમ્યક્ચારિત્ર છે. આ આત્માનો જ વીતરાગભાવ છે અને તે સુખરૂપ છે. મારો
સ્વભાવ સુખરૂપ છે, કોઈ પણ સંયોગી પદાર્થ કે સંયોગી ભાવમાં મારું સુખ નથી, અસંયોગી સ્વતઃસિદ્ધ જ્ઞાતા
દ્રષ્ટા વસ્તુ હું આત્મા છું અને મારામાં જ મારું સુખ છે એમ જે સ્વરૂપને નથી જાણતો તે જીવને સ્વભાવમાં
પ્રવૃત્તિ હોય નહિ, પણ પરભાવમાં જ તેની પ્રવૃત્તિ હોય. સ્વભાવમાં પ્રવૃત્તિ તે સમ્યક્ચારિત્ર છે, અને પરભાવમાં
પ્રવૃત્તિ તે મિથ્યાચારિત્ર છે. જીવને રાગ–દ્વારા સમાધાન અને શાંતિ થતી નથી પણ સ્વરૂપ એકાગ્રતા કરતાં જ
વીતરાગભાવ અને બધા સમાધાન–શાંતિ સહજ થાય છે, સર્વ સમાધાન સ્વરૂપ મોક્ષ છે.
કરી લેવા, અથવા તો હમણાં પુણ્ય કરી લેવા, પછી ભવિષ્યમાં સાચી સમજણ કરશું. –તેઓ આત્માની
સમજણનો વર્તમાનમાં જ અનાદર કરી રહ્યા છે. અરે ભાઈ, અનંત અનંત કાળથી સંસાર સમુદ્રમાં ડુબકાં ખાઈ
રહ્યો છો અને અત્યારે સત્સમાગમે આત્મસ્વભાવ સમજીને સંસાર સમુદ્રમાંથી ઉગરવાના અવસર આવ્યા, તે
વખતે સમજવાની આડ મારવી તે મૂર્ખતા છે. આત્મસ્વભાવ શુદ્ધપરિપૂર્ણ છે એમ જ્ઞાનીઓ બતાવે છે તે તો
સમજતો નથી અને ‘શાસ્ત્રમાં શું કહ્યું છે તે જોઈ લઉં’ એમ