ઉપર પરમ પૂજ્ય સદ્ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીનાં
પ્રવચનોનો ટૂંક સાર–––––– (લેખાંક–૧)
(અનુષ્ટુપ)
(દોહા)
વર્ષ પાંચમું : સળંગ અંક : પોષ
અંક ત્રીજો : ૫૧ : ૨૪૭૪
श्री परमात्माने नमस्कार श्री जिनवाणी माताने नमस्कार
श्री सद्गुरुदेवने नमस्कार श्री योगीन्द्र देवने नमस्कार
શ્ર પરમત્મ પ્રકશ
વીર સં. ૨૪૭૩ દ્વિ. શ્રાવણ વદ પ શુક્ર
[૧] ગ્રંથકતાર્ : – આ પરમાત્મપ્રકાશ ગ્રંથ છે, તેના રચનાર શ્રી યોગીન્દ્રદેવ જંગલમાં વસનાર નિર્ગ્રંથ સંતમુનિ
હતા, આત્માનુ–ભવદશામાં છઠ્ઠા–સાતમા ગુણસ્થાને ઝૂલતા હતા.
[૨] દવ્યધ્વન નમસ્કરરૂપ મગલચરણ : – શાસ્ત્રની શરુઆતમાં માંગળકિ તરીકે દવ્યિધ્વનિ “ને નમસ્કાર
કરવામાં આવે છે. આત્માનો પૂરો સ્વભાવ સમજીને પૂર્ણપરમાત્મદશા પ્રગટ કરવા માટે તે નિમિત્ત છે એટલે કે
સ્વભાવ સમજીને પૂર્ણદશા પ્રગટ કરે તેને નિમિત્ત પૂરું પાડનાર દિવ્યધ્વનિ છે; તેથી મંગળાચરણ તરીકે તેને પણ
નમસ્કાર કરવામાં આવે છે.
[૩] અા ગ્રંથનો િવષય : – આત્મા પરમાત્મસ્વરૂપ છે, શક્તિરૂપ પરમાત્મા છે, તેનો પ્રકાશ કઈ રીતે થાય
અર્થાત્ પરમાત્મદશા કઈ રીતે પ્રગટે તેનો ઉપાય આ શાસ્ત્રમાં બતાવ્યો છે તેથી તેનું નામ પરમાત્મપ્રકાશ છે.
કેવળજ્ઞાન–કેવળદર્શન–અનંત સુખને અનંત વીર્યરૂપ સ્વચતુષ્ટય પ્રગટે તે પરમાત્મદશા છે. આત્માના સ્વભાવમાં
શક્તિરૂપ અનંતચતુષ્ટય ત્રિકાળ છે, તેની શ્રદ્ધા કરીને ઘોલન કરવાથી આત્મા પોતે જ પરમાત્મદશારૂપે પ્રકાશ
પામે છે–પ્રગટ થાય છે; એવું વર્ણન આ શાસ્ત્રમાં છે.
[૪] મંગલાચરણ : – પ્રથમ મૂળ ગ્રંથકાર શ્રી યોગીન્દ્રદેવ મંગળાચરણ કરે છે–
जे जाया झाणग्गियए कम्मकलंक डहेवि।
णिच्च णिरंजन णाणमय ते परमप्प णवेवि।। १।।
અર્થ:– ધ્યાનરૂપી અગ્નિથી ભાવકર્મ અને દ્રવ્યકર્મરૂપી કલંકને ભસ્મ કરીને જેઓ નિત્ય–નિરંજન–જ્ઞાનમય
સિદ્ધપરમાત્મા થયા છે તેઓને હું નમસ્કાર કરું છું.
આ ગ્રંથના ટીકાકાર શ્રી બ્રહ્મદેવજી છે, ટીકામાં તેમણે નયોનું ઘણું સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે. ટીકાકાર
મંગળાચરણ તરીકે સિદ્ધાત્માને નમસ્કાર કરે છે–
चिदानन्दैकरूपाय जिनाय परमात्मने ।
परमात्मप्रकाशाय नित्यं सिद्धात्मने नमः।। १।।
અર્થ:– જેઓ માત્ર જ્ઞાન–આનંદસ્વરૂપ છે, જિન છે, પરમાત્મા છે એવા શ્રી સિદ્ધભગવાનને,
પરમાત્મપ્રકાશની પ્રાપ્તિ અર્થે સદા નમસ્કાર હો.
આ ગ્રંથના હિંદી ભાષાંતર કર્તા પંડિત શ્રી દૌલતરામજી છે. છહઢાળાના રચનાર પં. દૌલતરામજી અને
આ પં. દૌલતરામજી–બંને જુદા છે. ભાષાંતર કર્તા મંગળાચરણ કરે છે–
चिदानंद चिद्रूप जो, जिन परमातम देव।
सिद्धरूपसुविशुद्ध जो, नमों ताहि करी सेव।। १।।
परमातम निजवस्तु जो, गुण अनंतमय सुद्ध।
ताहि प्रकासनके निमित्त वंदू देव प्रबुद्ध।। २।।
અર્થ:– જેઓ જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપ છે, જિન પરમાત્મા દેવ છે એવા સંપૂર્ણ શુદ્ધ સિદ્ધભગવંતને ભકિતથી
નમસ્કાર હો.... શા માટે નમસ્કાર કરવામાં આવે છે? પોતાનો સ્વભાવ અનંત ગુણમય શુદ્ધપરમાત્મસ્વરૂપ છે
તેના પ્રકાશનને માટે (અર્થાત્ પરમાત્મદશા પ્રગટ કરવા માટે) જ્ઞાનસ્વરૂપી દેવને હું નમસ્કાર કરું છું.