પરિપૂર્ણ સ્વભાવમાં રહીને ૩૩ સાગર કાળની સ્થિતિને જાણી છે, એટલે પોતાના નિર્મળજ્ઞાનને કેવળજ્ઞાન તરફ
લંબાવીને વિરહ તોડી નાખ્યો છે. કાળભેદને તોડીને ભવિષ્યના કેવળજ્ઞાનને વર્તમાનમાં જ જાણે છે. એ ખરેખર
સ્વભાવના આશ્રયે જ્ઞાન સામર્થ્ય જ લંબાણું છે અને વચલા ૩૩ સાગરની બધી દશાઓનો જ્ઞાતા થઈ ગયો છે.
જેને પોતાની પૂર્ણશક્તિની પ્રતીત થઈ છે તે જીવ વર્તમાન પૂર્ણસ્વભાવ ઉપર જ જોર આપે છે, પણ ૩૩
સાગરના કાળ ઉપર તેનું જોર જતું નથી. પૂર્ણસ્વભાવ ઉપરનું જોર પ્રગટ કર્યું તે સુપ્રભાત છે.
‘સબ’ માં (બધા પદાર્થોમાં) જ્ઞાનનો પ્રવેશ થાય છે અને આનંદનો ‘રસ’ હોય છે, તેથી તે જ ‘સબરસ’ છે,
અને આત્માના સુપ્રભાતમાં અંગીકાર કરવા યોગ્ય છે.
અનંત જેનું ઉત્તમ વીર્ય છે’ –એવો આ આત્મા સ્વયમેવ જ્ઞાન અને સુખ થઈને પરિણમે છે. ’ આત્માની બધી
કાર્ય–શક્તિમાં વીર્યબળ પ્રધાન છે તેથી પહેલાંં તેની વાત કરી છે. શુભ હો, અશુભ હો કે શુદ્ધ હો–તેમાં આત્માનું
વીર્યબળ જ કાર્ય કરે છે. કોઈ પણ પર્યાય આત્માના પુરુષાર્થ વગર થતો નથી. પહેલાંં જ્ઞાન–દર્શન ન લેતાં વીર્ય
લીધું કેમકે વીર્ય એટલે આત્મબળથી જ કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શન થાય છે. શુદ્ધોપયોગનું સામર્થ્ય પૂર્ણ થતાં
આત્મશક્તિ નિર્વિઘ્ન પણે ખીલી ગઈ અને અંતરાયનો ક્ષય થઈ ગયો. હવે આત્મશક્તિમાં કોઈ વિઘ્ન નથી. આ
સિવાય બીજું શું મંગળ હોય?
લીનતા થતાં અંતરાયક્રર્મ સાથેના નિમિત્ત સંબંધને પણ તોડીને નિર્વિઘ્ન અનંત આત્મશક્તિ પ્રગટ થઈ છે. પહેલાંં
જે આત્મશક્તિ વિકારમાં અટકતી ને અપૂર્ણ પરિણમતી હતી તે હવે પોતાના સ્વભાવમાં પૂર્ણપણે પરિણમવા
લાગી. અહીં વીર્ય સાથે ‘ઉત્તમ’ વિશેષણ વાપર્યું છે. બધા આત્મામાં પુરુષાર્થ તો છે. પણ ઉત્તમ પુરુષાર્થ તેને
કહેવાય કે જે આત્મસ્વભાવનો આશ્રય કરીને કેવળજ્ઞાન પમાડે. શુદ્ધોપયોગના પુરુષાર્થમાં જે વીર્ય જોડાણું તે
ઉત્તમવીર્ય થઈ ગયું. ગમે તેવા ઊંચા શુભભાવનો પુરુષાર્થ કરે તો પણ તેને ઉત્તમવીર્ય કહેવાય નહિ. પણ જે
પુરુષાર્થવડે સ્વભાવનું કાર્ય થાય તે જ ઉત્તમવીર્ય છે. વળી અહીં પૂર્ણદશાના ઉત્તમવીર્યને ‘અનંત’ વિશેષણ
લગાડયું છે. પૂર્ણ દશામાં જે નિર્વિઘ્ન ઉત્તમવીર્ય પ્રગટ્યું છે તે કાળથી તો અનંત છે, પરંતુ તેનામાં વર્તમાનમાં જ
અનંત સામર્થ્ય છે. સાધકદશાનું જે ઉત્તમ વીર્ય છે તે કાળથી અનંત નથી, તેમજ પૂર્ણદશાનું અનંત સામર્થ્ય પણ
તેનામાં નથી. સ્વભાવનો પુરુષાર્થ એ જ ઉત્તમવીર્ય છે. સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર ને કેવળજ્ઞાન એ કોઈ પુરુષાર્થ
વગર પમાતા નથી, માટે પહેલાંં જ પુરુષાર્થ વર્ણવ્યો છે. સ્વભાવમાંથી જે ઉત્તમ અને બેહદ વીર્ય પ્રગટે છે તે
જ્ઞાન–આનંદ વગેરે બધા ગુણોને પૂર્ણપણે ટકાવતું પ્રગટયું છે. આત્માની પૂર્ણજ્ઞાન અને આનંદથી ભરપૂર દશા
પ્રગટી પછી અવતાર હોતો નથી. સદાય પોતે પોતાના જ્ઞાન ને આનંદમાં જ બિરાજી રહે છે.–આ જ સુપ્રભાત છે,
ને એ જ સાદિ–અનંતકાળનું નવું બેસતું વર્ષ છે.
કોઈ સાથે લડવું છે? વળી એમ લખે કે શાલિભદ્રની રિદ્ધિ હજો. જુઓ તો ખરા, તૃષ્ણાને કેટલી લંબાવે છે?
સ્વભાવનું ભાન ન હોય તેથી સંયોગની ભાવના કરે છે. પણ તારા ચૈતન્યસ્વભાવને ઓળખીને એમ ભાવના
કર કે, સિદ્ધ આત્માને જે આત્મબળ પ્રગટ્યું તે આત્મબળ અમને પ્રગટ હોજો,