Atmadharma magazine - Ank 055
(Year 5 - Vir Nirvana Samvat 2474, A.D. 1948).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 15 of 33

background image
: ૧૧૦ : આત્મધર્મ : ૫૫
નબળાઈ છે; તે નબળાઈમાં તીર્થંકરગોત્રનાં પુણ્ય થાય તો તેની પણ જ્ઞાનીને પ્રીતિ નથી, તેનો મહિમા નથી.
સ્વરૂપની પૂર્ણાનંદ દશાની ઝંખના અને મહિમા છે. પર્યાયમાં અલ્પ દ્વેષ કે રાગભાવ થઈ જાય તો તેનાથી
પોતાનું દિવ્યસ્વરૂપ હણાઈ જશે એવી શંકા કદી જ્ઞાની કરતા નથી, પણ પોતાના હૃદયમાં સિદ્ધને સ્થાપ્યા છે તેની
સ્તુતિના જોરે તે રાગ–દ્વેષને હણી નાખે છે.
લોકોમાં એવી વાત આવે છે કે શ્રીહનુમાને છાતી ચીરી ત્યાં અંદરથી ભણકાર ઊઠયા કે શ્રીરામ.....
શ્રીરામ! તેમ ધર્માત્માના અંતરમાં પર્યાયે પર્યાયે ભણકાર ઊઠે છે કે સિદ્ધ ભગવાન.... સિદ્ધ ભગવાન. મોહરૂપી
પડદાને–ચીરીને અંતરમાં શુદ્ધ આત્મારામના ભણકાર ઊઠયા છે. સદાય પરિપૂર્ણ સુખ અને જ્ઞાનમય દિવ્ય
શક્તિવાળો પોતાનો સિદ્ધસ્વભાવ ધર્મીના હૃદયમાં કોતરાઈ ગયો છે. સિદ્ધ જેવો ત્રિકાળ પરિપૂર્ણ સ્વભાવ છે તે
સિવાય બીજા કોઈ ભાવોના ભણકાર ધર્મીના હૃદયમાં નથી, અર્થાત્ પર્યાય ઉપર દ્રષ્ટિ જ નથી. ધર્મીના હૃદયમાં
અધૂરા પર્યાયને સ્થાન નથી. કોઈ પુણ્ય વચ્ચે આવી જાય તો તેને ય સ્થાન નથી. ધર્મીના હૃદયમાં તો એક
ચૈતન્યમય સિદ્ધબિંબ જ બિરાજમાન છે; જ્ઞાની તો સિદ્ધદશાની પ્રાપ્તિ કરવા માટે જ ઉત્સાહિત છે, સિદ્ધદશાને
પ્રાપ્ત કરવાના ઉત્સાહમાં વચ્ચે બીજા કોઈ ભાવોનો મહિમા આવવા દેતા નથી. એક સિદ્ધ, સિદ્ધ ને સિદ્ધ, બીજી
વાત નહિ. સાધકદશામાં ગમે તેવા ઊંચા પુણ્ય–ભાવ આવે તેની સ્તુતિ જ્ઞાનીઓ કદાપિ કરતા નથી. આ
ભગવાન આત્મા પોતે દિવ્ય આત્મશક્તિવાળો છે અને તેની દિવ્યતાની સ્તુતિ જ્ઞાનીઓનાં હૃદયમાં કોતરાઈ ગઈ
છે તેથી પોતે (–આત્મા) સ્વયમેવ દેવ છે, તેમાં કોઈ અન્ય કારણની અપેક્ષા નથી.–૩.
સિદ્ધદશામાં, શરીર અને રાગાદિથી ભિન્ન એવું આ આત્મતત્ત્વ પોતે જ જ્ઞાન છે, પોતે જ સુખ છે ને પોતે
જ દિવ્ય શક્તિવાળો દેવ છે. સ્વયમેવ જ્ઞાન, સુખ ને દેવરૂપે થયેલા તે આત્મતત્ત્વને પોતાના જ્ઞાન, સુખ કે
દિવ્યતા માટે કોઈ બીજા કારણોની જરૂર નથી, પુણ્યની જરૂર નથી, સંયોગની જરૂર નથી, શરીરની જરૂર નથી.
જે આવા સિદ્ધને ઓળખે તે જીવ પોતાના આત્માને પણ તેવા જ્ઞાન, સુખ અને દિવ્ય શક્તિમય સ્વરૂપે ઓળખે,
તેવા સમ્યગ્દ્રષ્ટિ જીવના હૃદયમાં સિદ્ધની સ્તુતિ કોતરાઈ ગઈ છે, કોઈ પુણ્યની કે સ્ત્રી આદિ સંયોગની જરા પણ
સ્તુતિને અવકાશ નથી. એક સિદ્ધસ્વરૂપ સિવાય બીજા કોઈ પણ ભાવોને જ્ઞાની ઉપાદેય સમજતા નથી. અહો!
જ્ઞાનીઓના અંતરમાં સમ્યક્શ્રદ્ધા–જ્ઞાનરૂપી થાંભલામાં જેની અતિશય ભવ્યતાની સ્તુતિ કોતરાયેલી છે એવો આ
ભગવાન શુદ્ધાત્મા પોતે જ દિવ્યશક્તિ–સ્વરૂપ દેવ છે, એના માહાત્મ્યને લીધે જ્ઞાનીઓને પુણ્ય વગેરેનું માહાત્મ્ય
સહજપણે જ ટળી ગયું છે, અને વિષયોમાં સુખની માન્યતા જ્ઞાનીઓને સ્વપ્ને પણ હોતી નથી.
ધર્મીના અંતઃકરણમાં સિદ્ધ ભગવાનની દિવ્યતાની સ્તુતિ નિરંતર કોતરાયેલી છે; ધર્મી જીવો કદી સંસારી
જીવના પુણ્યનાં કે પુણ્યના ફળનાં વખાણ અંતરથી કરતા નથી. જ્ઞાનમૂર્તિ પરમાનંદ સિદ્ધદશા એ જ મારે
આદરણીય છે, પુણ્યભાવ થાય તે મારે આદરણીય નથી, તો પછી પાપભાવ તો આદરણીય હોય જ ક્યાંથી?
મોટા દેવો ને ઇંદ્રો આવીને ધર્મી જીવની સેવા કરે તોપણ ધર્મી જીવ તેનાથી પોતાનો મહિમા માનતા નથી,
ઈન્દ્રપદવીની પ્રશંસા કરતા નથી. તેમના અંતરમાં તો સિદ્ધપણું કોતરાઈ ગયું છે કે હું સિદ્ધ છું, મારા અને સિદ્ધના
સ્વરૂપમાં ફેર નથી. અહો, હું તો સિદ્ધસમાન. ‘
सिद्ध समान सदा पद मेरो’ મારું પદ ત્રણે કાળ સિદ્ધસમાન જ
છે. સિદ્ધદશા સિવાય બીજો કોઈ ભાવ મારું સ્વરૂપ નથી. હું તો સિદ્ધ ભગવાનનો નંદન છું. હું કોઈ સંસારી
બાપનો પુત્ર નથી પરંતુ પરમ પિતા સિદ્ધ ભગવાનનો પુત્ર છું.
જેમ લૌકિકમાં પતિવ્રતા સ્ત્રીના હૃદયમાં એક પતિને જ સ્થાન છે, અને જેનું જીવન સટ્ટામય છે એવા
સટોડિયાને સ્વપ્ના પણ સટ્ટાનાં આવે છે, તેમ ધર્માત્માના હૃદયમાં એક સિદ્ધ ભગવાન સિવાય બીજા કોઈને
સ્થાન નથી, પોતાના પરિપૂર્ણ શુદ્ધાત્મસ્વરૂપની જ તેને પ્રીતિ–રુચિ છે, સ્વપ્નમાં પણ સિદ્ધપણું ભાળે છે,
સિદ્ધદશાનાં સ્વપ્ના આવે છે, ‘હું સિદ્ધ છું’ એવો ભણકાર ઊઠે છે, વાતો પણ સિદ્ધદશાની જ વારંવાર હોંશથી કરે
છે. આવા ધર્માત્મા જ્ઞાનીઓ આત્મસ્વભાવ સિવાય બીજે ક્યાંય સુખ માનતા નથી. વિષયોની અપેક્ષા વગરના
સ્વાભાવિક સુખને તેઓ અનુભવે છે. અહીં આચાર્યદેવ કહે છે કે, જો આત્માને પોતાના સ્વભાવથી જ સુખ છે,
ને વિષયોથી સુખ નથી તો પછી એવા વિષયોથી બસ થાઓ.