છે, અને જેટલું અરિહંતના આત્મામાં ન હોય તેટલું આ આત્માનું સ્વરૂપ નથી. કેવળીભગવાને દયા–ભક્તિના
ભાવ હોતા નથી તેથી દયા–ભક્તિના ભાવ આત્માનું સ્વરૂપ નથી. દયાદિ રાગ છે અને હિંસાદિ દ્વેષ છે,
ભગવાનને રાગ કે દ્વેષ હોતા નથી, એ તો સમભાવી વીતરાગી જ્ઞાતા છે, એવું જ બધા આત્માનું સ્વરૂપ છે.
તે ભગવાન થાય નહિ. રાગ આત્માનું સ્વરૂપ નથી. જે સિદ્ધભગવાન પાસે રહ્યું તે આ આત્માનું સ્વરૂપ છે અને
ભગવાને જે ટાળી દીધું તે કાંઈ આ આત્માનું સ્વરૂપ નથી.
માનીને તેવા સ્વરૂપે પોતાને અનુભવવો. એવો અનુભવ કરવાથી તુરત જ મોહ ક્ષય પામે છે.
પોતાનો આત્મા છે એમ રાગરહિત અનુભવ કરવો તે સમ્યગ્દર્શન છે. સમ્યગ્દર્શન થતાં જ સાચી શ્રદ્ધાનો વિરોધી
દર્શનમોહરૂપ મિથ્યાત્વભાવ તો નાશ પામી ગયો. હવે, સમ્યગ્દર્શન પછી જે રાગદ્વેષ છે તે પણ મોહની જ સેના છે, તે
રાગદ્વેષ આત્માના પરમ વીતરાગ ચારિત્રના વિરોધી છે, તેથી મોક્ષાર્થી જીવોએ તેનો પણ નાશ જ કરવો યોગ્ય છે.
મોક્ષનો માર્ગ છે. સમસ્ત અર્હંતો તીર્થંકરો, સિદ્ધભગવંતો સર્વજ્ઞો થયા તે બધાય આ નિશ્ચયરત્નત્રયના જ માર્ગે
મોક્ષ પામ્યા છે; કોઈ કાળે બીજો માર્ગ મોક્ષનો નથી. આ પ્રમાણે જાણીને અને આ જ વિધિ કરીને ભગવંતોએ
પોતે સર્વ કર્મોનો ક્ષય કરીને સંપૂર્ણ શુદ્ધતા પ્રાપ્ત કરી છે અને સમવસરણમાં અનંત તીર્થંકરોએ દિવ્યધ્વનિમાં આ
જ માર્ગ ઉપદેશ્યો છે. અહો! આવો એક જ પ્રકારનો મોક્ષમાર્ગ દર્શાવનારા ભગવંતોને નમસ્કાર હો.
મોક્ષનો માર્ગ નથી. સમસ્ત અર્હંત ભગવંતો એ જ માર્ગે મોક્ષ પામ્યા છે અને અન્ય મુમુક્ષુઓને પણ એ જ માર્ગ
ઉપદેશ્યો છે. તે ભગવંતોને નમસ્કાર હો.
તેમને વંદન હો. આચાર્યદેવ પોતે છદ્મસ્થ છે તેથી વિકલ્પ છે; ભગવાનને નમસ્કાર કરતાં વિકલ્પનો નિષેધ કરે
છે ને પૂર્ણ શુદ્ધઉપયોગનો આદર કરે છે. જેટલો શુદ્ધોપયોગ પ્રગટ્યો છે તેટલો નિશ્ચય છે, વિકલ્પ વર્તે છે તે
વ્યવહાર છે. તે વ્યવહારનો નિષેધ છે, ને શુદ્ધતાનો આદર છે. –એ રીતે આચાર્યદેવને નિશ્ચય વ્યવહારની સંધિ
છે. વર્તમાન વિકલ્પ છે તેનો આદર નથી પણ સર્વજ્ઞ દેવે જે સ્વભાવ બતાવ્યો તે જ સ્વભાવનો આદર છે.
થયા તે જ રીતે હું સ્વાશ્રયને અંગીકાર કરું છું; એ જ તીર્થંકરોનો પંથ છે.