Atmadharma magazine - Ank 073
(Year 7 - Vir Nirvana Samvat 2476, A.D. 1950).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 12 of 21

background image
: કારતક: ૨૦૦૬ આત્મધર્મ : ૧૧ :
મહાવીર ભગવાને નંદરાજાના ભવમાં એવી વાણી બાંધી કે ભવિષ્યમાં પાત્ર જીવોને લાભ આપે, ભવ
પારનું નિમિત્ત થાય, બીજા જીવોને તરવાનું સર્વોત્કૃષ્ટ નિમિત્ત થાય, એવી તીર્થંકર પ્રકૃતિ બાંધી. અને જ્યારે
તીર્થંકર દેવના ભવમાં ધ્વનિ છૂટશે ત્યારે અનેક જીવોને તરવાનું તે નિમિત્ત થશે.
ગર્ભ – કલ્યાણિક (અષાડ સુદ ૬)
મહાવીર ભગવાનના જીવે નંદરાજાના ભવમાં ચારિત્ર પાળ્‌યું અને પછી અનુક્રમે આયુષ્ય પૂરું કરી ત્યાંથી
દસમા સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થયા. ત્યાં દસમા સ્વર્ગમાં તે દેવપણે ભગવાનનું આયુષ્ય છ મહિના બાકી રહે છે ત્યારે
છ મહિના અગાઉથી બીજા દેવોને ખબર પડે છે કે આ ભરતક્ષેત્રમાં છ મહિના પછી ત્રિશલારાણીની કૂખે, દસમાં
સ્વર્ગમાંથી ભગવાન ચોવીસમા તીર્થંકર આવશે. એટલે તે દેવો છ મહિના અગાઉથી માતા પાસે આવીને
માતાની સેવા કરે છે. દેવો માતા પાસે આવીને કહે છે કે ધન્ય માતા. રત્નકૂખધારિણી! તારી કૂખે છ મહિના
પછી જગતના તારનાર, ઘણા જીવોનો ઉદ્ધાર કરનાર, ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર આવવાનાં છે. છ મહિના પહેલાંં દેવો
માતા–પિતાને ઘેર રત્નના વરસાદ વરસાવે છે. અહીં એ રત્નની કિંમત નથી, રત્ન તે તો ધૂળ છે; જ્યાં દાણા
પાકે તેની પાછળ રાડાં તો હોય છે. તીર્થંકર ભગવાન દાણાનો પાક સાથે લેતા આવે છે અને પુણ્ય તે તો રાડાં
છે. જ્યાં સો કળશી અનાજ પાકે ત્યાં સો ભરોટાં ખડ તો સાથે થાય જ, પરંતુ તે ખડની કિંમત નથી પણ
દાણાની કિંમત છે. ખેડૂત રાડાં માટે વાવતો નથી પણ દાણા માટે વાવે છે. એમ મોક્ષમાર્ગના દાણાના લોથ જ્યાં
પાકે છે ત્યાં તેની સાથે શુભ પરિણામથી તીર્થંકરપદ, ચક્રવર્તીપદ વગેરે રાડાં તો સહેજે પાકે છે, રાડાંની ઈચ્છાથી
રાડાં પાકતાં નથી પણ સહેજે પાકે છે.
જેને પૂર્ણ પરમાનંદ પ્રગટ થઈ ગયો છે એવા પરમાત્મા ફરીને અવતાર લેતા નથી, પરંતુ જગતના
જીવોમાંથી એક જીવ ઉન્નતિક્રમે ચડતાં ચડતાં જગત્ગુરુ તીર્થંકર થાય છે. જગતના જીવોની એવી લાયકાત
તૈયાર થાય છે ત્યારે એવું ઉત્કૃષ્ટ નિમિત્ત પણ તૈયાર થાય છે.
જન્મ – કલ્યાણિક (ચૈત્રસુદ ૧૩)
મહાવીર ભગવાન ગર્ભમાં આવ્યા પછી અનુક્રમે તેમનો સવા નવ મહિને જન્મ થાય છે; સુધર્મ ઈન્દ્ર આદિ
દેવો આવીને ભગવાનનો જન્મ કલ્યાણિક મહોત્સવ કરે છે. સુધર્મ ઈન્દ્ર સાથે તેમની સચી–ઈન્દ્રાણી પણ આવે છે
અને માતા પાસે જઈને કહે છે–હે રત્નકૂખધારિણી માતા, ત્રણ લોકના નાથને જન્મ દેનારી જનેતા! તને ધન્ય છે.
એમ કહી ભગવાનને લઈને સુધર્મ ઈન્દ્રને આપે છે. સુધર્મ ઈન્દ્ર ભગવાનને હજાર નેત્રો કરીને નીરખે છે,
ભગવાનને મેરુ પર્વત પર લઈ જઈને જન્માભિષેક કરાવે છે; ત્યાં અઠાઈ મહોત્સવ કરે છે. એ રીતે ઈન્દ્રો પરમ
ભક્તિપૂર્વક ભગવાનનો જન્મકલ્યાણિક મહોત્સવ કરે છે. કલ્યાણિક મહોત્સવનું વર્ણન શાસ્ત્રમાં ઘણું આવે છે.
દીક્ષા કલ્યાણિક (કારતક વદ ૧૦)
જન્મ થયા પછી મહાવીર ભગવાન ત્રીસ વરસ સુધી ગૃહસ્થાશ્રમમાં રહ્યા, ત્યાર પછી પોતે દીક્ષિત થાય
છે. દેવો આવીને દીક્ષાકલ્યાણિક મહોત્સવ કરે છે, પ્રભુ પોતે દીક્ષિત થઈને બાર વરસ સુધી સ્વરૂપ રમણતા
કરતાં વિચરે છે, ઈચ્છા નિરોધપણે સ્વરૂપરમણતામાં કાળ જાય છે.
કેવળજ્ઞાન કલ્યાણિક (વૈશાખ સુદ ૧૦)
ત્યારપછી વૈશાખ સુદ દસમને દિવસે શ્રીમહાવીર ભગવાનને કેવળજ્ઞાન થાય છે. કેવળજ્ઞાનમાં ત્રણ કાળ
ત્રણલોકને હસ્તામળની પેઠે જાણે છે. સ્વ–પર પદાર્થના અનંતા ભાવો કેવળજ્ઞાનમાં જણાય છે. તીર્થંકર દેવને
કેવળજ્ઞાન થયા પછી તુરત દિવ્યધ્વનિ છૂટે જ, બીજા સામાન્ય કેવળીને માટે એવો નિયમ નહિ પણ તીર્થંકર
ભગવાનને તો નિયમપણે છૂટે જ; પરંતુ, મહાવીર ભગવાનને કેવળજ્ઞાન થયું, સમવસરણ રચાણું, બાર સભા
ભરાણી, પણ ધ્વનિ ન છૂટી. ઈન્દ્રને વિચાર આવ્યો કે ભગવાનની ધ્વનિ કેમ છૂટતી નથી? ઈન્દ્રે અવધિજ્ઞાનનો
ઉપયોગ મૂકીને જોયું તો જણાયું કે સભામાં ઉત્કૃષ્ટ પાત્ર જીવ નથી; ગૌતમ તે પાત્ર છે તેમ જણાતાં ઈંદ્ર
બ્રાહ્મણનું રૂપ લઈ ગૌતમ પાસે ગયા અને ગૌતમ ચાર વેદમાં પ્રવીણ હતા, તેમને ચર્ચાનો બહુ શોખ હતો તેથી
શ્રી ગૌતમસ્વામી મહાવીર ભગવાન પાસે જવા નીકળ્‌યા. ગૌતમસ્વામી જ્યાં માનસ્થંભ પાસે આવ્યા ત્યાં તેમનું
માન ગળી ગયું, વીર પ્રભુનાં દર્શન કરી ધર્મ પામ્યા અને મુનિપણું લીધું. ભગવાનની વાણી ઝીલી શકે એવા
સર્વોત્કૃષ્ટ પાત્ર ગૌતમ સ્વામીના આવવાથી