એવું, આત્માનું સાચું જ્ઞાન કરવાનું પ્રયોજન છે; અને એવું ભાન–સાચી ઓળખાણ કરે ત્યારે ઉપચારથી દેહને
પણ શુભ માનવ દેહ કહેવાય છે.
ગયા. સ્વભાવનું ભાન થયા પછી જીવને ભવચક્રમાં રખડવાનું રહે નહિ, પુરુષાર્થની નબળાઈને લીધે અલ્પ
રાગાદિ રહે તો તેને એક–બે ભવમાં, સ્વભાવની દ્રષ્ટિના જોરે પુરુષાર્થ વધારીને ટાળી નાખશે. અને પૂર્ણ
પરમાત્મા થઈ જશે.
ભાઈ! તું ઈન્દ્રિય–સુખ, કે જે ખરેખર સુખ નથી. તેને પ્રાપ્ત કરવા માગે છે, પણ તે પ્રાપ્ત કરવા જતાં–પરમાં સુખ
છે, એવી મિથ્યા માન્યતામાં–અંદર અવિનાશી ચૈતન્યના વિષયાતીત, ઈન્દ્રિયાતીત અનાકુળ સુખનો ઘાત થાય
છે; અંદર અનાકુળ સુખ ટળી જાય છે; મિથ્યા માન્યતાને લીધે તથા રાગાદિ આકુળતાને લીધે અવસ્થામાં સહજ
સ્વાભાવિક સુખનો નાશ થાય છે. –એ જરી તો લક્ષમાં લો. ભાન કરીને સ્વભાવમાં વિશેષ રમણતા કરી ઠરી
જવાની વાત તો આગળ રહી, પણ પ્રથમ આટલું તો લક્ષમાં લો. અને આ જ્ઞાનાનંદ–સુખ સ્વભાવી આત્માનું
ભાન કર્યા વગર, ‘આ શરીર તે હું છું, પુણ્ય–પાપ મારો સ્વભાવ છે, પુણ્ય–પાપના વિકારી ભાવોથી મને સુખ
થાય છે, એવી મિથ્યા માન્યતારૂપ ભાવમરણમાં ક્ષણે ક્ષણે કાં રાચી રહો છો?
ફરીને તેને અવતાર ન હોય, એટલે અત્યારસુધી જીવ સંસારમાં જ રખડયો છે. આત્મા અવસ્થામાં અનાદિનો
અશુદ્ધ છે, તે ન્યાયથી સમજાવવામાં આવે છે. જીવ વર્તમાનમાં પણ જે ક્રોધાદિ વિકાર ઘટાડવા માગે છે તે ફરીને
વિશેષ વિકાર થવા દેતો નથી. તો જેણે સ્વભાવનું સમ્યગ્જ્ઞાન કરી પૂર્ણ પુરુષાર્થ પ્રગટ કરી સર્વથા વિકાર ટળ્યો
ને પરમાત્મા થયો, તેને ફરીથી વિકાર થાય એમ બને જ નહિ. માટે જીવ પહેલાંં શુદ્ધ હતો ને પછી વિકાર થયો
એમ નથી. પણ તે અનાદિથી અવસ્થામાં ભૂલવાળો–વિકારવાળો છે.
કલ્યાણને ચૂકી ગયો છે; ચૈતન્યના કલ્યાણને ચૂકવું તેને જ ભયંકર ભાવમરણ કહેવાય છે. તે ભાવમરણ તે જ
ચૈતન્ય ભગવાનના સ્વપદની હિંસા છે ને તે જ સ્વપદનો અનાદર છે.
નથી, અને જે ભાવે પ્રારબ્ધ બંધાયું તે ભાવ પણ આત્મા નથી, શરીરાદિ સંયોગોથી ભિન્ન, સંયોગોનું નિમિત્ત
પ્રારબ્ધ છે, તેનાથી પણ ભિન્ન, અને પ્રારબ્ધનું નિમિત્ત શુભાશુભ વિકાર તેનાથી પણ રહિત, એવા ચૈતન્ય
સ્વરૂપ આત્માનું ભાન કરે તે પરમાત્મા થાય. પરમાત્મા થયા પછી તેને અવતાર થાય નહિ.
ધારણ કરે–એમ બને નહિ.