थयुं त्यारे रागने राग तरीके जाण्यो, अने राग तेना ज्ञाननुं ज्ञेय थयो.
माने छे. परंतु आंखनी जेम ज्ञाननो स्वभाव रागादिनो कर्ता थवानो नथी, ने रागादिनो स्वभाव ज्ञाननुं कार्य
थवानो नथी. रागने जाणवानो ज्ञाननो स्वभाव छे, ने ज्ञानमां ज्ञेय थवानो रागनो स्वभाव छे. जो ज्ञान अने
राग एक होय तो कदी रागनी रुचि टळीने ज्ञाननी रुचि थाय नहि; पण ते बंने जुदा छे तेथी रागनी रुचि
टाळीने ज्ञाननी रुचि करवानुं कह्युं. जुओ, आ मांगळिकमां सरस वात आवी छे. अनंतकाळमां कदी आत्मानी
प्रीति करी नथी, आत्मानी प्रीति प्रगट करीने तेमां संतुष्ट थवुं ते अपूर्व मंगळ छे.
ज्ञानमात्रनी रुचि छूटीने कोई समय पण व्यवहारनी रुचि रहे तो तेने धर्म रहेतो नथी. कोईने एम लागे के
आमां व्यवहार ऊडी जाय छे,–तो ते बराबर नथी. आमां ज निश्चय अने व्यवहारनुं यथार्थ ज्ञान आवे छे.
व्यवहार छे तेनी क्यां ना पाडे छे? पण ते व्यवहारना आश्रयनी बुद्धि छोडावे छे. अज्ञानी तो व्यवहारने
निश्चयनुं कारण माने छे एटले तेने व्यवहार व्यवहार तरीके न रह्यो पण व्यवहारे ज निश्चयनुं कार्य कर्युं एटले
व्यवहार पोते निश्चय थई गयो. तेम ज निश्चयनुं काम व्यवहारे कर्युं एटले तेने निश्चय पण न रह्यो. ए रीते
अज्ञानीने निश्चय अने व्यवहार बंने ऊडी जाय छे. ज्ञानी तो निश्चयनो आश्रय राखीने व्यवहारने जेम छे तेम
जाणे छे, व्यवहारने निश्चयनुं कारण मानता नथी, तेथी तेमने ज निश्चय अने व्यवहार बंनेनुं यथार्थ ज्ञान छे.
थतां पांच लब्धिनो अभाव थाय छे, तेथी तेने सम्यग्दर्शननुं कारण कहेवुं ते आरोपथी छे. आत्मा ज्ञानमात्र छे
एम कहेतां रागादिभावो भिन्न ज्ञेय तरीके रहे छे, पण ते रागादि कारण अने आत्मानुं सम्यग्दर्शन–ज्ञान–
चारित्र कार्य–एम नथी.
ने पुण्यना आश्रये पण कल्याण थाय–एवुं अनेकांतनुं स्वरूप नथी, पण ज्ञानना ज आश्रये कल्याण थाय ने
पुण्यना आश्रये कल्याण न थाय–एवो अनेकांत छे. ज्ञानस्वभावी आत्मानी रुचि करवी ते ज कल्याणनो पंथ
छे. स्वतंत्र रुचि पलटाववानी वेदना पोते न करे तो कोई कराववा समर्थ नथी.
पछी चारित्र पण तेमां ज छे. “एटलुं ज सत्य कल्याण छे के जेटलुं आ ज्ञान छे–एम निश्चय करीने ज्ञानमात्रथी
ज सदाय संतोष पाम.” अन्यनी ईच्छा तोड–एम नास्तिथी न कहेतां, ज्ञानमात्रमां ज संतुष्ट था–एम अस्तिथी
वात लीधी छे. ज्ञानमात्रमां संतुष्ट थतां ईच्छा विलय पामी जाय छे. पहेलांं परनी रुचि करीने, परमां संतोष
मानतो ते अकल्याण हतुं, हवे ते छोडीने आत्मस्वभावनी रुचि करीने तेमां संतुष्ट थयो ते कल्याण छे. रुचिनी
दिशानो फेर हतो तेथी दशा सुधरती न हती, रुचिनी दिशा पलटतां फडाक दशा पण पलटी गई.