Atmadharma magazine - Ank 089
(Year 8 - Vir Nirvana Samvat 2477, A.D. 1951).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 13 of 43

background image
: ૯૦ : આત્મધર્મ : ૮૯
ભગવાનના ભક્તના હૃદયમાં ઊછળતી
ભક્તિની લહરીઓ
તીર્થંધામ સોનગઢમાં ભગવાનશ્રી સીમંધર પ્રભુની પંચકલ્યાણક
પ્રતિષ્ઠાના અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ પ્રસંગે, વીર સં. ૨૪૬૭ ના માહ વદ ૧૧ ના રોજ,
પદ્મનદી પચીસીના શાંતિનાથસ્તોત્ર પર પૂ. ગુરુદેવશ્રીનું ભક્તિભર્યુ પ્રવચન
(૧) વીતરાગ ભગવાનની ભક્તિ કોને ઉલ્લસે?
આ દેહદેવળમાં ચૈતન્યસ્વરૂપ ભગવાન આત્મા રહેલો છે, તે પોતે શાંતિ અને સુખ સ્વભાવવાળો છે.
શાંતિ કે સુખ માટે તેને દેહ–મન–વાણીની જરૂર નથી. દેહ અને ઈન્દ્રિયોના લક્ષે માનેલું સુખ તે ખરેખર સુખ
નથી પણ વિકાર છે. જેને આત્માનું ભાન નથી ને લક્ષ્મી વગેરેમાં સુખ માન્યું છે તે જીવને લક્ષ્મીની રુચિ
હોવાથી તે લક્ષ્મીવાળાનાં વખાણ કરે છે; અને જેને રાગરહિત આત્માનું ભાન છે ને વીતરાગતા ગોઠી છે તે જીવ
વીતરાગ પરમાત્માને ઓળખીને તેમનાં ગુણગાન કરે છે. જેમ ઘરે લક્ષ્મીવાળા બે–પાંચ મોટા મહેમાન કે રાજા
આવે ત્યાં અજ્ઞાની લક્ષ્મીની રુચિવાળો તેમનાં ગુણગાન કરતાં કહે છે કે ‘આજે મારે સોનાનો સૂરજ ઊગ્યો..’ –
પણ ત્યાં તો માત્ર મમતાનું પોષણ છે. અહીં વીતરાગતાની ભાવનાવાળા ભગવાનના ભક્ત કહે છે કે ધન્ય
ભાગ્ય! આજ અમારા આંગણે ભગવાન પધાર્યા...આજે અમારે સોનાનો સૂરજ ઊગ્યો. આમ પરમાત્માને
ઓળખીને તેમનાં ગાણાં ગાય તે સાચી ભક્તિ છે. જેમ નાના છ મહિનાના બાળકને પૈસા શું કહેવાય તેની
ખબર નથી, તેણે તો ફક્ત માતાનું દૂધ ભાળ્‌યું છે એટલે તેને લક્ષ્મીવાળા ઉપર પ્રેમ શેનો આવે? તેમ જેણે
આત્માના વીતરાગ સ્વભાવને ઓળખ્યો નથી, વીતરાગ ભગવાનને ઓળખ્યા નથી તેને વીતરાગ ભગવાન
ઉપર ખરો પ્રેમ આવતો નથી. જેને વીતરાગતાનું ભાન છે તે તો વીતરાગ ભગવાનને જોતાં ભક્તિથી ઉલ્લસી
જાય છે.
આ શરીર તો હાડકા વગેરેનું ઢીંગલું છે, ત તો અનાજ, દૂધ વગેરેમાંથી થયું છે. આત્મા માતાના પેટમાં આવ્યો
ત્યારે આ શરીરને સાથે લાવ્યો ન હતો... તેમ જ પછી પણ શરીરની તો સ્મશાનમાં રાખ થશે ને આત્મા બીજે ચાલ્યો
જશે. અંદર આત્મા દેહથી ભિન્ન છે તે કાયમ ટકનાર છે. એવા આત્મામાં જ સુખ છે, તેને ભૂલીને અજ્ઞાની જીવ
શરીર–આબરૂ–લક્ષ્મી વગેરે બાહ્ય પદાર્થોમાં સુખ માને છે, એટલે તે તેનું બહુમાન કરે છે, તો તે જીવ સર્વજ્ઞ
વીતરાગદેવનું બહુમાન કેમ કરી શકે? દેહ અને ઈન્દ્રિયો વિનાનું સાચું સુખ જેમને પ્રગટી ગયું છે એવા વીતરાગી
પરમાત્માનું સ્વરૂપ જાણ્યા વિના તેમના ગુણગાન થઈ શકે નહિ. જેને વિષયોમાં સુખની બુદ્ધિ છે તે કદાચ ભગવાન
પાસે જશે તો ત્યાં પણ પુણ્ય અને સ્વર્ગાદિનાં વખાણ કરશે. ‘હે પરમાત્મા! આપ પૂર્ણ થઈ ગયા છો, આપને જ્ઞાન
અને સુખ પૂર્ણ પ્રગટી ગયાં છે... હું પણ શક્તિએ આપના જેવો પરિપૂર્ણ હોવા છતાં હજી અવસ્થાએ અધૂરો છું... મારું
સુખ મારા સ્વભાવમાં ભર્યું છે તે પ્રગટ કરવા, આપની પૂર્ણતાનું અનુમોદન કરતાં... તેનાં ગાણાં ગાતાં... સંસારનો
પ્રેમ તોડીને વીતરાગતા વધારીશ.’ ––જેને આવું જ્ઞાન હોય તે જ વીતરાગપ્રભુની સાચી સ્તુતિ કરે છે.
(૨) ‘સીમંધર’ પ્રભુની સ્તુતિ
જુઓ, અહીં શ્રી સીમંધર પરમાત્માની પ્રતિષ્ઠા થવાની છે. તે સીમંધર પરમાત્મા અત્યારે મહાવિદેહ
ક્ષેત્રમાં સાક્ષાત્ બિરાજે છે. ‘સીમંધર’ એટલે શું? ‘सीम’ એટલે સીમા અર્થાત્ મર્યાદા અને ‘घर’ એટલે
ધરનાર; આત્માના સ્વરૂપની મર્યાદાને જે ધારણ કરે તે સીમંધર. આત્માના જ્ઞાનસ્વરૂપની મર્યાદામાં રાગ–દ્વેષાદિ
નથી. એ રીતે રાગ–દ્વેષ–રહિત જ્ઞાનસ્વભાવની મર્યાદાને ભગવાને ધારણ કરી છે અર્થાત્ ભગવાનના આત્માને
ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનદશા પ્રગટી છે. ભગવાન જેવો પોતાના આત્માનો સ્વભાવ ઓળખવો તેને ભગવાનની સ્તુતિ
કહેવાય છે. ભગવાનની સ્તુતિ કહો કે ભગવાનના ગુણગાન કહો. ‘હે નાથ! આપના જેવી પૂર્ણદશા મારામાં
પ્રગટી નથી, પરંતુ હે પ્રભો! જેટલું સામર્થ્ય આપનામાં છે તેટલું જ પરિપૂર્ણ સામર્થ્ય મારામાં ભર્યું છે, તારા જેવા
મારા સ્વભાવમાં એકાગ્ર થતાં મારો રાગ ટળે ને સુખ મળે... એ રીતે હું પણ પૂર્ણ પરમાત્મા થઈશ.’ આનું નામ
ભગવાનની ભક્તિ! જેને આવું ભાન નથી તે
(ભગવાન શ્રી સીમંધર જિન–સ્વાગત અંક)