પ્રસિદ્ધિ કરવા માટે, આત્માનો અને જ્ઞાનનો લક્ષ્ય–લક્ષણ ભેદ પાડીને સમજાવ્યું છે.
અને આત્માનો અનુભવ થાય. ભાઈ! આ બધું જાણે છે તે જ્ઞાન તો આત્માનું છે, માટે તે જ્ઞાનને આત્મા તરફ
વાળ. આત્માના વલણમાં રહીને સ્વ–પરને જાણે તેવી જ્ઞાનની તાકાત છે. લોકો સામાન્યપણે જ્ઞાનને તો જાણે છે,
તેથી જ્ઞાન તો તેમને પ્રસિદ્ધ છે પણ જ્ઞાન જેનું લક્ષણ છે એવા આત્માને તેઓ જાણતા નથી એટલે આત્મા
અનાદિથી અપ્રસિદ્ધ છે; તેથી પ્રસિદ્ધ એવા જ્ઞાનવડે, અપ્રસિદ્ધ આત્માને પ્રસિદ્ધ કરાવવા માટે લક્ષણ અને લક્ષ્ય
એવા વિભાગ પાડીને સમજાવ્યું છે.
માને છે. તેને અહીં સમજાવે છે કે જ્ઞાનનું લક્ષ્ય તો આત્મા છે. માટે જ્ઞાનને આત્મા તરફ વાળીને તે
જ્ઞાનલક્ષણ વડે આત્માને પ્રસિદ્ધ કર. આ ટીકાનું નામ ‘આત્મખ્યાતિ’ છે, આત્મખ્યાતિ એટલે આત્માની
પ્રસિદ્ધિ, આત્માનો અનુભવ; તે આત્મપ્રસિદ્ધિ કેમ થાય તેની આ વાત ચાલે છે. જ્ઞાનલક્ષણવડે જ
આત્માની પ્રસિદ્ધિ થાય છે.
આત્માની રુચિ હોય તેને પ્રથમ તેનું શ્રવણ, ગ્રહણ અને ધારણ તો હોય જ છે. અહીં તો હવે શ્રવણ, ગ્રહણ,
ધારણ અને રુચિ પછી અંતરમાં તેનું પરિણમન કેમ થાય તેની આ વાત છે.
પ્રસિદ્ધિનું સાધન છે.
નથી આવતો પણ જ્ઞાનાદિ અનંતગુણોનો પિંડ આત્મા લક્ષમાં આવે છે. આત્મા અનંતધર્મોના સમુદાયરૂપ મૂર્તિ
છે એમ કહીને અહીં અનેકાંત સિદ્ધ કર્યો. અનંતધર્મો કહેવામાં જ્ઞાનની ઘણી વિશાળતા છે.
કોઈ વાર એક સમયની પર્યાયમાં વિકાર થાય તેને પણ આત્માનો ધર્મ કહેવામાં આવે છે. પણ અહીં તો
આત્માની શુદ્ધ શક્તિઓનું જ વર્ણન છે. જ્ઞાનલક્ષણ છે તે આત્માને વિકારથી તો જુદો બતાવે છે, માટે
અહીં આત્માને અનંત ધર્મોવાળો કહ્યો તેમાં વિકારી ધર્મો ન લેવા. અહીં તો જ્ઞાનલક્ષણથી શુદ્ધ આત્મદ્રવ્યનું
લક્ષ કરાવવું છે. જ્ઞાનમાં ધ્યેય કોને બનાવવું તેની આ વાત છે. આત્મા જ્ઞાનમાત્ર છે એમ કહેતાં, જ્ઞાનની
સાથે રહેલા રુચિ–પ્રતીતિ, સ્થિરતા, આનંદ, પ્રભુત્વ, સ્વચ્છત્વ વગેરે અનંતધર્મોના પિંડરૂપ આત્માને ધ્યેય
બનાવવો. જ્ઞાનને અંતર્મુખ કરીને એવા આત્માને ધ્યેય બનાવતાં આત્માની પ્રસિદ્ધિ થાય છે એટલે કે
સમ્યક્શ્રદ્ધા–જ્ઞાન પ્રગટે છે.
આચાર્યદેવ એમ કહે છે કે હે ભાઈ! જાણવામાં પર તરફનું કે રાગ તરફનું વલણ જાય તે તારું સ્વલક્ષણ
નથી, જ્ઞાન સાથે ત્રિકાળ અવિનાભાવી સ્વભાવવાળા અનંતગુણના પિંડસ્વરૂપ આત્મા છે તે તરફ જ્ઞાનનું
લક્ષ કર. રાગાદિ