એક સાથે થાય છે. આવા આત્માની પ્રતીત અને બહુમાન સિવાય ધર્મના નામે જે કાંઈ કરે તે બધુંય રણમાં પોક
સમાન વ્યર્થ છે. જેમ નિર્જન વનમાં સિંહના પંજામાં ફસાયેલું હરણિયું ગમે તેટલા પોકાર કરે, પણ તે કોણ
સાંભળે?–ત્યાં તેને બચાવનાર કોઈ નથી; તેમ જીવ મિથ્યાત્વરૂપી વનમાં રહીને ગમે તેટલા ક્રિયાકાંડ કરે પણ
તેના પોકારને આત્મા સાંભળે તેમ નથી કેમ કે આત્માની તો તેને પ્રતીત નથી. અનંતશક્તિસંપન્ન
ચૈતન્યભગવાન હું જ છું–એમ પોતાના આત્માની પ્રતીત કરવી તે ધર્મનો મૂળ પાયો છે.
શક્તિસંપન્ન છે.’–પણ જીવને તેનો વિશ્વાસ ન બેઠો, તેથી સમવસરણમાં તીર્થંકરભગવાન પાસે જઈને પણ એવો
ને એવો પાછો આવ્યો. માટે અહીં આચાર્યભગવાન કહે છે કે અહો! આત્મા ચૈતન્યભગવાન છે, તેની
અનંતશક્તિનો ભંડાર તેનામાં જ ભર્યો છે, તેની પ્રતીત કરો......તેનો મહિમા કરીને તેમાં અંતર્મુખ થાઓ. તમારા
કલ્યાણનું ક્ષેત્ર તમારામાં જ છે, આત્માના ગુણનું ક્ષેત્ર આત્માથી જુદું ન હોય. આત્માનું રહેઠાણ કયાંય બહારમાં
કે વિકારમાં નથી. પણ અનંતશક્તિનો ચૈતન્યપિંડ આત્મા પોતે જ પોતાનું રહેઠાણ છે.–તેનો વિશ્વાસ કરીને તેનો
આશ્રય કરતાં કલ્યાણ પ્રગટે છે.
અનંત જ્ઞાની–આચાર્યોએ બધા આત્માને પૂર્ણપણે જોયા છે. તું
પણ પૂર્ણ છે, પરમાત્મા જેવો છે. જ્ઞાનીઓ સ્વભાવ જોઈને કહે
છે કે તું પ્રભુ છે, કારણ કે ભૂલ અને અશુદ્ધતા તારું સ્વરૂપ
નથી. અવસ્થામાં ક્ષણિક ભૂલ છે તેને અમે ગૌણ કરીએ છીએ.
ભૂલને અમે ન જોઈએ કારણ કે અમે ભૂલરહિત
આત્મસ્વભાવને મુખ્યપણે જોનારા છીએ. અને એવા પૂર્ણ
સ્વભાવને કબૂલ કરીને તેમાં સ્થિરતા વડે અનંત જીવો
પરમાત્મદશારૂપ થયા છે. તેથી તારાથી થઈ શકે તે જ કહેવાય
છે.........‘હું સિદ્ધ સમાન પ્રભુ છું’ એવો વિશ્વાસ તને તારાથી
ન આવે ત્યાં સુધી સર્વજ્ઞ પરમાત્માએ કહેલી વાતો તારા
અંતરમાં બેસે નહિ.