છે, પરંતુ અહીં તે પર્યાય દ્રવ્યમાં અભેદ થઈ હોવાથી આખાને (દ્રવ્ય–પર્યાયની અભેદતા થઈ તેને) ભૂતાર્થ કહી
દીધું છે. અનુભવ વખતે શુદ્ધનયની પર્યાય જુદી નથી રહેતી પણ દ્રવ્યમાં અભેદ થઈ જાય છે; જો ભૂતાર્થસ્વભાવમાં
અભેદ ન થાય તો તે શુદ્ધનય જ નથી. શુદ્ધનય પોતે શ્રુતજ્ઞાનની પર્યાય હોવા છતાં તેનો વિષય ભૂતાર્થરૂપ
વિષય અને જ્ઞાન તેને જાણનાર–એવા બે ભેદનું લક્ષ શુદ્ધનયની અનુભૂતિ વખતે હોતું નથી.
અનુભૂતિ છે તે નિશ્ચયથી સમસ્ત જિનશાસનનીઅનુભૂતિ છે. અહો! ત્યાં તો આચાર્યદેવે અલૌકિક વાત
કરી છે, આખાય જૈનશાસનનું રહસ્ય બતાવી દીધું છે.
ઘટ–પટાદિ પ્રકાશે છે, તેમ આત્માની સ્વચ્છત્વશક્તિથી તેના ઉપયોગમાં લોકાલોકના આકારો પ્રકાશે છે.
ધોવાથી આત્માની સ્વચ્છતા થાય–એમ નથી; સ્વચ્છતા તો આત્માનો જ ગુણ છે, તે ક્યાંય બહારથી આવતી
નથી. અજ્ઞાનીઓ ચૈતન્યના સ્વચ્છ સ્વભાવને ભૂલીને શરીરની સ્વચ્છતામાં ધર્મ માને છે, ને શરીરની અશુચિ
થતાં જાણે કે પોતાના આત્મામાં મલિનતા લાગી ગઈ એમ તે માને છે; પણ આત્મા તો સ્વયં સ્વચ્છ છે, તેના
ઉપયોગમાં લોકાલોક જણાય છતાં તેને મલિનતા ન લાગે એવો તેનો સ્વચ્છસ્વભાવ ત્રિકાળ છે.
છે, તેનામાં કોઈને જાણવાની તાકાત નથી, રાગાદિ ભાવોમાં પણ એવી સ્વચ્છતા નથી કે તે કોઈને જાણી શકે, તે
તો આંધળા છે; આત્મામાં જ એવી સ્વચ્છતા છે કે તેના ઉપયોગમાં બધું ય જણાય છે. સ્વચ્છતાને લીધે
આત્માનો ઉપયોગ જ લોકાલોકના જ્ઞાનપણે પરિણમી જાય છે. શરીર સ્વચ્છ હોય તો આત્માના ભાવ નિર્મળ
થાય–એમ નથી.