तेनो ज्ञाता रही जा. शरीरादि मारां–ए वात भूली जा, अने रागने फेरवुं–ए वात पण भूली जा, शरीरादिने
अने रागादिने बधाने जाणनारो तारो ज्ञानस्वभाव छे तेने संभाळ; ते तारो नियत स्वभाव छे. तारा
नियतज्ञानस्वभावने तें कदी छोड्यो नथी.
राग ते आत्मानो अनियतस्वभाव छे एटले के ते आत्मानो त्रिकाळ टकनार स्वभाव नथी–एम जाणे
‘नियतवाद’ ना बहाने अज्ञानीओ अनेक प्रकारना गोटा चलावे छे. सर्वज्ञदेवे जेम जोयुं छे ते ज प्रमाणे
तेमां ज्ञानस्वभावना निर्णयनो महान पुरुषार्थ आवे छे तेनी तेमने खबर नथी. तथा बीजा स्वच्छंदी जीवो,
सर्वज्ञना निर्णयना पुरुषार्थने स्वीकार्या वगर एकलुं नियतनुं नाम लईने पुरुषार्थने उडाडे छे तेने पण
नियतस्वभावनी खबर नथी.
नियत हशे ते थशे. ’ परंतु जे नियत हशे ते थशे’ एम जाण्युं कोणे? तेनो निर्णय शेमां कर्यो? –के मारा
ज्ञानमां; तो तने तारा ज्ञाननी प्रतीत छे? ज्ञाननी मोटप अने ज्ञानना महिमाने जाणीने, तेनी सन्मुख थईने,
ज्ञेयोना नियतने जे जाणे छे ते तो मोक्षमार्गी साधक थई गयो छे. तेनी गोमट्टसारमां वात नथी; परंतु जे
मिथ्याद्रष्टि जीव ज्ञानस्वभावनी सन्मुख थया वगर तेम ज सर्वज्ञनी श्रद्धा कर्या वगर एकला पर सामे जोईने
नियत माने छे ते मिथ्या नियतवादी छे अने तेने ज गोमट्टसारमां गृहीतमिथ्याद्रष्टि कह्यो छे.
आवो नियतवाद होतो नथी. जेणे पोताना ज्ञानस्वभावनी सन्मुख थईने तेनी रुचिनो सम्यक्–पुरुषार्थ प्रगट
कर्यो अने शुभ–अशुभ भावोनी रुचि छोडी तेणे ज खरेखर सम्यक्नियतवादने मान्यो छे, तेमां चैतन्यनो
पुरुषार्थ छे, मोक्षनो मार्ग छे. तेनुं वर्णन स्वामी कार्तिकेयानुप्रेक्षा ३२१–३२२मी गाथामां छे, सम्यग्द्रष्टि जीव
वस्तुना यथार्थस्वरूपनुं केवुं चिंतवन करे छे ते तेमां बताव्युं छे.
तेनो नियतधर्म छे. आ नियतधर्म तो ज्ञानी अज्ञानी बधा जीवोमां छे, पण नियतनय वडे ज्ञानी ज तेने जाणे
छे. नियतधर्म बधा आत्मामां छे, पण नियतनय बधा आत्माने होतो नथी, जे ज्ञानी आत्माना
नियतस्वभावने जाणे तेने ज नियतनय होय छे.
(२) स्वामी कार्तिकेयानुप्रेक्षामां कहेलो, ज्ञानीनो नियतवाद; तेमां सम्यग्द्रष्टि जीव ज्ञानस्वभावनी भावनापूर्वक
थवा देतो नथी, एटले आ ज्ञानीनो नियतवाद तो वीतरागता अने सर्वज्ञतानुं कारण छे.