ભગવાનને અસ્થિરતાનો રાગ પણ છૂટી ગયો; અને વારંવાર આત્મામાં લીન થઈને નિર્વિકલ્પ આનંદનો
અનુભવ કરવા લાગ્યા. મુનિદશામાં ભગવાનને વન–જંગલના કષ્ટ ન હતા; પણ ભગવાન તો આત્માના
આનંદમાં ઝૂલતા હતા. અહો! વીતરાગી ચારિત્રદશામાં મુનિવરોને કષ્ટ નથી, પણ પરમ આનંદ છે. બહારમાં કષ્ટ
વેઠવાં તેને અજ્ઞાની લોકો સંવર ને તપ માને છે પરંતુ સંવર અને તપ તો અંતરની વીતરાગી દશામાં છે તેને
તેઓ જાણતા નથી. ભગવાને તો તો સ્વરૂપનાં આનંદમાં ઝૂલતાં ઝૂલતાં આત્મામાંથી જ સંવર અને તપ કાઢયા
હતા. જુઓ, આ ભગવાનની દીક્ષા! દીક્ષા કલ્યાણક કહો, કે તપ કલ્યાણક કહો, મોક્ષમાર્ગ કહો; મુનિદશા કહો,
સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન–ચારિત્રની એકતા કે વીતરાગતા કહો–તેવી દશા ભગવાને પોતાના આત્મામાંથી આજે પ્રગટ
કરી, તેનો આ મહોત્સવ છે.
જેને કરુણાથી એમ વિચાર આવે કે ‘અરેરે! આ બિચારા મુનિને બહુ દુઃખ છે’–તો તે જીવ મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે,
મુનિની અંર્તદશાનું તેને ભાન નથી. અરે! ચારિત્ર તો આનંદદાયક છે, ચારિત્ર અને તપમાં મુનિઓને કિંચિત્
પણ કષ્ટ નથી, મુનિઓ તો આત્માના આનંદમાં ઝૂલે છે–અંતરના ઉપશમરસના સાગરમાં આત્મા ઝૂલે છે–એવી
ચારિત્રદશા છે; અને તપમાં ચૈતન્યનું પ્રતપન છે. ક્ષણે ક્ષણે ચૈતન્યની શુદ્ધતા અને આનંદ વધતા જાય એનું નામ
તપ છે. જેમ ગેરૂના ઓપથી સોનામાં ઝલક આવે તેમ અંતરમાં એકાગ્રતારૂપી ઓપથી ચૈતન્યનું પ્રતપન થવું–
ચૈતન્યનું શોભવું–ચૈતન્યની ઉગ્રતા થવી તેનું નામ તપ છે, તેમાં ચૈતન્યના આનંદની ઝલક છે. તે આનંદના
અનુભવમાં એકાગ્ર થતાં બહારના આહારની વૃત્તિ છૂટી જાય છે. અંતરની આનંદદશા વગર બહારમાં આહારાદિ
છોડે તે કાંઈ ખરૂં તપ નથી. આત્માના ભાન વગર બહારમાં શરીરની નગ્નદશા અનંતવાર કરી; અને આહાર
છોડીને ઉપવાસ કર્યા–પણ તે ચારિત્ર કે મુનિપણું નથી. ભગવાને જે નગ્નદશા ધારણ કરી તે તો અંતરમાં
આનંદના અનુભવ સહિત હતી; મુનિપણું હોય ત્યાં શરીરની નગ્નદશા જ હોય છે, પરંતુ મુનિપણું કાંઈ શરીરની
દશામાં નથી રહેતું, મુનિપણું તો આત્માની અંતરદશામાં છે. પંચમહાવ્રતના શુભ વિકલ્પમાં પણ ખરેખર ચારિત્ર
નથી; આત્માનું ચારિત્ર જુદી ચીજ છે, રાગ જુદી ચીજ છે અને શરીરની દિગંબરદશા તે જુદી ચીજ છે,–ત્રણે ચીજ
જુદી છે, કોઈના કારણે કોઈ નથી. ‘હું વસ્ત્ર છોડીને મુનિ થાઉં, હું પંચમહાવ્રત પાળું.’ એવા શુભ વિકલ્પમાંથી
કાંઈ ભગવાનની મુનિદશા નહોતી આવી, ભગવાન તો અંતરસ્વભાવમાં ડૂબકી મારીને તેમાંથી મુનિદશા પ્રગટ
કરી છે. જુઓ, આ ભગવાનની મુનિદશા! અરે જીવ! આ મુનિદશાનું સ્વરૂપ એકવાર સાંભળ તો
ખરો.....લક્ષમાં તો લે!
ખસતો નથી. જાણે નજર સામે ભગવાન દીક્ષા લેતા હોય! એવું લાગે છે. આ સૌરાષ્ટ્ર દેશમાં જ ગીરનાર ઉપરના
સહેસ્રાવનમાં ભગવાને જે દીક્ષા લીધી તેની અહીં સ્થાપના કરાય છે....જુઓ, અહીં સહેસ્રાવનમાં ભગવાન દીક્ષા
લ્યે છે! જાણે ભગવાન પોતે સાક્ષાત્ પધાર્યા હોય–એવું લાગે છે. (ગુરુદેવના આ ઉદ્ગારોને હજારો શ્રોતાઓએ
ઘણા હર્ષપૂર્વક તાલીઓથી વધાવ્યા હતા.) અહો! આ વન પણ કુદરતી સહેસાવન જેવું લાગે છે. ગીરનારનું
સહેસ્રાવન તો અહીંથી પ૦–૬૦ કોસ દૂર છે પરંતુ અહીં તો દૂરને પણ નજીક લાવી દીધું. ભગવાને તો લગભગ
૮પ૦૦૦ વર્ષ પહેલાં દીક્ષા લીધી હતી. પરંતુ રુચિના બળે કાળનું અંતર કાઢી નાખીને ભક્તો કહે છે કે, ભગવાન
અત્યારે જ આ આમ્રવનમાં દીક્ષા લ્યે છે; ૮પ૦૦૦ વર્ષ પહેલાં ગીરનારના આમ્રવનમાં ભગવાનની દીક્ષાનો જેવો
પ્રસંગ થયો તેવું જ અત્યારે અહીં બની રહ્યું છે. આ આપણા આમ્રવનમાં આપણી સામે જ ભગવાન દીક્ષા લ્યે
છે.....
મુનિદશાની