સોનગઢમાં જે માનસ્તંભ છે તે ૬૩ ફૂટ ઊંચો છે; આ આખોય માનસ્તંભ આરસનો બનેલો છે. તેમાં
જૈનધર્મના ઐતિહાસિક ચિત્રો કોતરેલા છે. આ માનસ્તંભમાં સીમંધર પ્રભુજીની પ્રતિષ્ઠા પરમ પૂજ્ય સદ્ગુરુદેવ
શ્રી કાનજી સ્વામીના મંગલકારી હસ્તે વીર સં. ૨૪૭૯ ના ચૈત્ર સુદ ૧૦ ને બુધવારે થઈ છે.
માનસ્તંભ તે કીર્તિસ્તંભ નથી પણ જૈનધર્મનો સ્તંભ છે. કીર્તિસ્તંભ તે તો લૌકિક વસ્તુ છે અને
જીવો તેનું સન્માન કરે છે તેથી તેને ‘ઇન્દ્રધ્વજ’ પણ કહેવાય છે.
ઈશાન સ્વર્ગના માનસ્તંભમાં ઐરાવતક્ષેત્રના તીર્થંકરોના આભરણ રહે છે.
સનત્કુમાર સ્વર્ગના માનસ્તંભમાં પૂર્વવિદેહક્ષેત્રના તીર્થંકરોના આભરણ રહે છે.
માહેન્દ્રસ્વર્ગના માનસ્તંભમાં પશ્ચિમવિદેહક્ષેત્રના તીર્થંકરોના આભરણ રહે છે.
આ માનસ્તંભમાં રહેલા આભૂષણો લઈને ઈંદ્ર તીર્થંકરને (ગૃહસ્થદશામાં) પહોંચાડે છે.
વળી આ પૃથ્વીની નીચે ભવનપતિ અને વ્યંતર દેવોના નિવાસસ્થાન આવેલા છે, ત્યાં પણ શાશ્વત
સ્થળોએ માનસ્તંભો છે.
શકશે નહિ. કોઈ જીવ રાગથી ધર્મ થશે એમ માને, દેહની ક્રિયાથી ધર્મ માને, અને કહે કે હું કેવળી ભગવાનનો
ભક્ત છું,–તો ખરેખર તે જીવ કેવળી ભગવાનનો ભક્ત નથી, તે કેવળી ભગવાનને માનતો જ નથી, તે તો
વ્યવહારમૂઢ છે; તે અજ્ઞાની જીવ એકલા વિકારની ને વ્યવહારની જ હયાતી સ્વીકારે છે પણ પરમાર્થરૂપ
જ્ઞાયકભાવની હયાતીને સ્વીકારતો નથી એટલે તે વ્યવહારથી જ વિમોહિત ચિત્તવાળો મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે.
ભૂતાર્થસ્વભાવની સન્મુખ થઈને આત્માને શુદ્ધપણે જે અનુભવે છે તે જ સમ્યગ્દ્રષ્ટિ છે; જેણે પોતાના
ભૂતાર્થસ્વભાવનું અવલંબન લઈને જ્ઞાનસ્વભાવનો નિર્ણય કર્યો તેણે જ ખરેખર કેવળી ભગવાનને માન્યા છે
અને તે જ ભગવાનનો ખરો ભક્ત છે. ભગવાનના આવા ભક્તને ભવની શંકા રહેતી નથી, અલ્પકાળમાં
ભવનો નાશ કરીને તે પોતે પણ ભગવાન થઈ જાય છે.