Atmadharma magazine - Ank 116
(Year 10 - Vir Nirvana Samvat 2479, A.D. 1953).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 7 of 21

background image
ઃ ૧૬૬ઃ આત્મધર્મઃ ૧૧૬
ભવ્ય જીવોના કલ્યાણ માટે
સંતોએ કેવો ઉપદેશ કર્યો?
(માનસ્તંભ–પ્રતિષ્ઠા–મહોત્સવ દરમિયાન કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકના
દિવસે પૂ. ગુરુદેવશ્રીનું પ્રવચનઃ વીર સં. ૨૪૭૯ ચૈત્ર સુદ ૯)
આ પ્રવચનમાં શું વાંચશો?
*ભૂતાર્થ સ્વભાવના અવલંબનનો ઉપદેશ *સમ્યગ્દર્શન
વગેરેનું ખરું સાધન * જૈનધર્મ અને તેની અહિંસા * અંતરની
ચૈતન્યશક્તિ અને તેનો મહિમા * ભગવાનની અહિંસા *ખરો
સત્યધર્મ * શુદ્ધનયના આશ્રયે જ આનંદની પ્રાપ્તિ *
ભગવાન કોના ઉપર પ્રસન્ન થયા? * આનંદની પ્રાપ્તિ કેમ
થાય? * હે જીવ! તું તારું સંભાળ! * બધા જીવોને માટે
કલ્યાણનો પંથ એક જ છે * સત્ય તત્ત્વની વિરલતા *
ચૈતન્ય–મહિમાને ચૂકીને મૂઢ જીવ જડનો ને રાગનો સ્વામી થાય
છે *કોલાહલ છોડીને સત્ય સમજવાનો ઉપદેશ * અન્ય
કોલાહલ છોડીને અભ્યાસ કરે તો અલ્પકાળમાં સ્વરૂપની પ્રાપ્તિ
થાય * કેવળજ્ઞાન *નેમિનાથ પ્રભુને કેવળજ્ઞાન અને
દિવ્યધ્વનિ તરીકેનો ઉપદેશ.
*
*ભૂતાર્થસ્વભાવના અવલંબનનો ઉપદેશ*
ધર્મ કેમ થાય તે વાત આ સમયસારની અગિયારમી ગાથામાં આચાર્યદેવ બતાવે છે–
વ્યવહારનય અભૂતાર્થ દર્શિત શુદ્ધનય ભૂતાર્થ છે;
ભૂતાર્થને આશ્રિત જીવ સુદ્રષ્ટિ નિશ્ચય હોય છે.
આત્માના પરમાર્થસ્વભાવને ઓળખીને તેનો આશ્રય કરવાથી જ જીવને સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ
ધર્મ થાય છે, એ સિવાય બહારની કોઈ ક્રિયાના આશ્રયે ધર્મ થતો નથી. અનાદિકાળથી પરના અને રાગના
આશ્રયે ધર્મ માનીને અજ્ઞાની જીવો સંસારમાં રખડી રહ્યા છે, પણ આત્માના ભૂતાર્થસ્વભાવની દ્રષ્ટિ
અનંતકાળમાં કદી એક સેકંડ પણ પ્રગટ કરી નથી, અને એવી દ્રષ્ટિ કર્યા વગર કદી ધર્મ થતો નથી. અજ્ઞાની જીવો
વ્યવહારના આશ્રયથી ધર્મ થવાનું માની રહ્યા છે, પરંતુ વ્યવહારના આશ્રયનું ફળ તો સંસાર છે. પરિપૂર્ણ
જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપ આત્મા તે ભૂતાર્થ છે, તે ભૂતાર્થસ્વભાવનો પક્ષ એટલે કે આશ્રય જીવે પૂર્વે કદી કર્યો નથી. મોક્ષ
તો આત્માના ભૂતાર્થસ્વભાવના અવલંબને જ થાય છે, તેથી ભવ્ય જીવોના કલ્યાણને માટે આચાર્યદેવે ભૂતાર્થ
સ્વભાવના અવલંબનનો જ ઉપદેશ આપ્યો છે અને વ્યવહારનું અવલંબન છોડવાનો ઉપદેશ કર્યો છે.
*સમ્યગ્દર્શન વગેરેનું ખરું સાધન*
આ વાત સમજ્યા વગર જીવે અનંતકાળમાં બધું કર્યું પણ તેથી કાંઈ કલ્યાણ થયું નહિ. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
કહે છે કે–