: ૧૮૬: આત્મધર્મ: ૧૧૭
(પ) ક્યા જીવને વધારેમાં વધારે શરીર હોય? અને તે ક્યા ક્યા?
(૬) દ્રવ્યોમાં આકાર શા કારણે હોય?
• ઉત્તર: પ •
(૧) દરેક દ્રવ્યમાં અગુરુલઘુત્વ નામનો ગુણ હોવાથી એક દ્રવ્ય પલટીને બીજા દ્રવ્યરૂપે થઈ જતું નથી;
આથી જીવ શરીરરૂપે થતો નથી.
(૨) ઔદારિક, વૈક્રિયિક, આહારક, તૈજસ અને કાર્મણ એ પાંચ શરીરો છે.
(૩) એક દ્રવ્યમાં તેના અનંત ગુણોની અનંત અર્થપર્યાયો એક સાથે હોય છે; અને દ્રવ્યઅપેક્ષાએ એક
સમયે એક જ અર્થપર્યાય હોય છે.
(૪) ધર્મ, અધર્મ, આકાશ અને કાળ એ ચાર દ્રવ્યોને ત્રિકાળ સ્વભાવવ્યંજનપર્યાય હોય છે.
(પ) છઠ્ઠા ગુણસ્થાનવર્તી કોઈ મુનિને ચાર શરીરો હોય છે, તે આ પ્રમાણે: ઔદારિક, તૈજસ, કાર્મણ
અને આહારક.
(૬) પ્રદેશત્વ નામનો સામાન્યગુણ દરેક દ્રવ્યમાં છે, તે પ્રદેશત્વ ગુણને લીધે દરેક દ્રવ્યમાં કોઈને કોઈ
આકાર હોય છે.
• પ્રશ્ન: ૬ •
નીચેના પદાર્થો દ્રવ્ય છે, ગુણ છે કે પર્યાય છે? તે જણાવો––
(૧) સમ્યગ્દર્શન (૨) પ્રકાશ (૩) દ્વેષ (૪) વસ્તુત્વ (પ) પરમાણુ (૬) સંગીત (૭) ચેતના (૮)
ચાલવું. ––ઉપરના પદાર્થોમાં જે દ્રવ્ય હોય તેનો વિશેષ ગુણ લખો;
––જે ગુણ હોય તે ક્યા દ્રવ્યનો કેવો (સામાન્ય કે વિશેષ) ગુણ છે તે લખો;
––અને જે પર્યાય હોય તે ક્યા દ્રવ્યની કેવી પર્યાય (અર્થપર્યાય કે વ્યંજનપર્યાય) છે તે લખો.
• ઉત્તર: ૬ •
(૧) સમ્યગ્દર્શન:– તે જીવદ્રવ્યના શ્રદ્ધાગુણની અર્થપર્યાય છે.
(૨) પ્રકાશ:– તે પુદ્ગલદ્રવ્યના રૂપગુણની અર્થપર્યાય છે.
(૩) દ્વેષ:– તે જીવદ્રવ્યના ચારિત્રગુણની અર્થપર્યાય છે.
(૪) વસ્તુત્વ:– તે છએ દ્રવ્યનો સામાન્ય ગુણ છે.
(પ) પરમાણુ:– તે દ્રવ્ય છે અને વર્ણ–ગંધ–રસ–સ્પર્શ તેના વિશેષ ગુણ છે.
(૬) સંગીત:– તે પુદ્ગલદ્રવ્યની સ્કંધરૂપ અર્થપર્યાય છે.
(૭) ચેતના:– તે જીવદ્રવ્યનો વિશેષ ગુણ છે.
(૮) ચાલવું:– તે પુદ્ગલદ્રવ્યની ક્રિયાવતી શક્તિની અર્થપર્યાય છે.
પ્રૌઢ વયના ગૃહસ્થો માટે –
જૈનદર્શન – શિક્ષણવર્ગ
દર વર્ષની માફક આ વર્ષે પણ શ્રાવણ સુદ બીજ (તા. ૧૧–૮–પ૩)
મંગળવારથી શરૂ કરીને શ્રાવણ વદ દસમ (તા. ૨–૯–પ૩) બુધવાર સુધી,
સોનગઢમાં શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ તરફથી તત્ત્વજ્ઞાનના અભ્યાસ માટે
જૈનદર્શન–શિક્ષણવર્ગ ખોલવામાં આવશે. જે જૈન ભાઈઓને વર્ગમાં આવવાની
ઈચ્છા હોય તેમણે સૂચના મોકલી દેવી અને વખતસર આવી જવું.
–શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર
સોનગઢ: સૌરાષ્ટ્ર