: ૨૫૪ : : આસો: ૨૪૭૯
બીજા જે કોઈ કારણો કહેવાતા હોય તે બધાય માત્ર ઉપચારથી જ છે–એમ સમજવું.
‘શ્રી મહાવીર ભગવાનની હયાતીને કારણે ગૌતમસ્વામીને રાગ હતો, ને ભગવાનનું નિર્વાણ થતાં તે
રાગ ટળ્યો’ –એ માન્યતા અજ્ઞાનીની છે. ખરેખર ગૌતમસ્વામીને મહાવીર ભગવાનના કારણે રાગ ન હતો પણ
તેમની પોતાની તેટલી નબળાઈથી જ તે રાગ રહ્યો હતો તે તેમની સબળાઈથી તે રાગ ટળ્યો. વળી, પોતાના
નિર્વાણ વખતે ભગવાને ગૌતમસ્વામીને દૂર મોકલ્યા ને પાછળથી ગૌતમસ્વામીએ વિલાપ કર્યો–એ વાત પણ
કલ્પિત અને જૂઠ્ઠી છે. અહો! ગૌતમગણધર તે કોણ છે? –એ તો કેવળજ્ઞાન લેવાની તૈયારીમાં ઝૂલતા મહાન
સંત છે, એને તે વળી રુદન હોય? અનંત આનંદનું ધામ એવી મુક્તિને સાધનારા મુનિવરો પરમ પ્રસન્ન હોય છે,
તેઓને કદી રુદન હોતું નથી.
• દિવ્યધ્વનિમાં મુક્તિપંથનો ઢંઢેરો •
દુદુંભીના નાદ વચ્ચે ભગવાનના દિવ્યધ્વનિમાં એવી ઘોષણા થઈ કે જગતમાં દરેક દ્રવ્ય સ્વતંત્ર છે, તેના ગુણો
સ્વતંત્ર છે ને તેની પર્યાયો પણ સ્વતંત્ર છે. દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયની સ્વતંત્રતા સમજીને, પર્યાય અંતર્મુખ થઈને પોતાના
દ્રવ્યનો આશ્રય લ્યે તે જ મુક્તિનો પંથ છે, એ સિવાય ક્યાંય બહારના આશ્રયે મુક્તિનો પંથ નથી. સર્વે ભગવંતો આ
રીતે જ મુક્તિ પામ્યા અને આવો જ મોક્ષનો માર્ગ તેમણે જગતને ઉપદેશ્યો. જેમ ભગવાન મોક્ષ પામ્યા તેમ તેમની
વાણીમાં કહેલા આ માર્ગને સમજીને જગતના જીવો મોક્ષ ન પામે એમ બને નહીં. દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયની સ્વતંત્રતા
સમજતાં નિર્વિકારી દ્રવ્ય–ગુણના–આશ્રયે પર્યાયનો વિકાર ટળીને નિર્મળાનંદી મુક્તદશા થઈ જાય છે. જે સમજીને
સ્વાશ્રય કરે તે જરૂર મોક્ષ પામે. જે સમજે તેની બલિહારી છે... ન સમજે તેવાની અહીં વાત નથી.
દિવ્યધ્વનિ એ મુક્ત જીવની વાણી છે ને તે દિવ્યધ્વનિનું ફળ મુક્તિ છે. સમવસરણમાં ભગવાનનો
ઉપદેશ સાંભળીને તે કાળે ઘણા જીવો મુનિ થયા... શ્રાવક થયા... ધર્મ પામ્યા. અત્યારે પણ તે વાણીના પ્રવાહથી
જીવો ધર્મ પામે છે ને ભવિષ્યમાં પણ અનેક જીવો ધર્મ પામશે. આ રીતે શાંતિનાથ ભગવાને બતાવેલો શાંતિનો
માર્ગ શાશ્વત છે.
“શ્રમણો, જિનો, તીર્થંકરો આ રીત સેવી માર્ગને સિદ્ધિ વર્યા; નમું તેમને, નિર્વાણના તે માગને.”
કલ્યાણ માટે ક્યાં જવું?
હે ભાઈ! કોઈ પરની સામે જોયે તો તારું
કલ્યાણ થાય તેમ નથી, કેમકે તારું કલ્યાણ
પરમાં નથી; અને તારા આત્મામાં પણ રાગ
સામે કે ભેદની સામે જોયે તારું કલ્યાણ નહિ
થાય. આખો આત્મા એક સમયમાં પરિપૂર્ણ જેવો
છે તેવો અખંડ પ્રતીતમાં લઈને તેની સન્મુખ થવું
તે જ કલ્યાણનું મૂળ છે. તારી શુદ્ધનયરૂપી
આંખથી અંતરમાં ભગવાન કારણપરમાત્માને
દેખવો અને તેની સન્મુખ થઈને એકાગ્રતા કરવી
તે જ કલ્યાણ છે.