Atmadharma magazine - Ank 123
(Year 11 - Vir Nirvana Samvat 2480, A.D. 1954)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 12 of 21

background image
अपूर्व कल्याणनो उपाय शुं?
******************************************
अंतरमां चैतन्यवस्तु पडी छे तेनो महिमा करीने तेने श्रध्धा–ज्ञानमां
पकडवी ते ज अपूर्व कल्याणनो उपाय छे. चैतन्यना ध्रुवसामर्थ्यना महिमाने
जाणनारुं ज्ञान तेमां न वळे एम बने नहि. ज्ञानस्वभावनो आश्रय करतां
अनादिना मिथ्या श्रद्धा–ज्ञाननो नाश थईने सम्यक् श्रद्धा–ज्ञान प्रगटयां ते
अपूर्वभाव छे–ने ते मोक्षनुं कारण छे.
‘हुं ज्ञानस्वरूप आत्मा छुं’ एम आत्मा तरफ वळीने जे ज्ञान एकाग्र थयुं ते आत्मा ज छे; आत्मा तरफ
वळीने अभेद थयेली ज्ञानपर्याय ते आत्माथी जुदी नथी. अने ‘देह ते हुं, राग ते हुं’ एम पर तरफ वळीने जे
ज्ञानपर्याय एकाग्र थई ते परमार्थे आत्मा नथी केम के ते आत्मा साथे अभेद थई नथी. ज्ञानपर्याय आत्मा तरफ
वळीने ज्यां एकाग्र थई त्यां द्रव्य–पर्यायनो भेद न रह्यो, तेथी अभेदपणे ते ज्ञानने आत्मा ज कह्यो छे.
जे जीव द्रव्य–गुण–पर्यायने बराबर ओळखे तेनी पर्याय धु्रव द्रव्यस्वभाव तरफ वळ्‌या वगर रहे नहि.
परनो तो आत्मामां अत्यंत अभाव छे, रागादि विकारो तुच्छ छे, पर्यायनुं सामर्थ्य क्षणपूरतुं छे ने द्रव्यनुं सामर्थ्य
तेना करतां अनंतगणुं छे–आम जाणतां ज्ञानमां धु्रवद्रव्यनो अपार महिमा आवे छे अने ज्ञान ते तरफ वळी जाय
छे. स्वभावसामर्थ्यनो महिमा आवतां ज्ञान तेमां एकाग्र थई जाय–ते ज धर्म छे. चैतन्यना धु्रव सामर्थ्यना
महिमाने जाणनारुं ज्ञान तेमां न वळे–एम बने नहि.
धु्रव स्वभावनो परम महिमा भासतां ज्ञान अंतरमां वळ्‌युं, अंतरमां वळतां ज्ञानस्वभाव साथे ज्ञाननी
एकता थई ने रागादिक साथेनी एकता तूटी एटले ते ज्ञान रागरहित निर्मळ थयुं. वस्तुमां उत्पाद–व्यय–धु्रव त्रणे
एक साथे छे. ज्ञानपर्याय धु्रवस्वभावमां वळतां ज्ञानस्वभाव साथे एकतानो उत्पाद थयो ने विकार साथेनी
एकतानो व्यय थयो, सामान्य ज्ञानस्वभाव तो धु्रवरूप छे. आ सामान्य ज्ञानस्वभावनो आश्रय करीने ज्ञान
ऊपज्युं त्यां विकार साथे एकत्वबुद्धिथी छूटयुं, एटले अनादिना मिथ्याज्ञाननो नाश थईने सम्यग्ज्ञान प्रगटयुं; आ
सम्यग्ज्ञान ते ज आत्मज्ञान छे. ते अपूर्व भाव छे, ते धर्मनो भाव छे. ते ज्ञान मोक्षनुं कारण छे.
ज्ञाननी विशेष पर्याय ज्यां सामान्य एकाकार स्वभाव तरफ वळीने एकाग्र थई त्यां ते पर्यायनुं लक्ष छूटी
गयुं ने एकाकार ज्ञायकभाव ज प्रसिद्ध थयो, एटले त्यां सामान्यनो आविर्भाव थयो ने विशेषनो तिरोभाव थयो.
अंतरमां वळेली निर्मळ पर्याय विद्यमान होवां छतां ते पर्यायना भेद उपर धर्मीनी द्रष्टि नथी माटे ते पर्यायने
अभूतार्थ कहेवामां आवी छे. अभेद द्रव्य उपर ज द्रष्टि होवाथी तेने भूतार्थ कह्युं छे. आवा भूतार्थ–स्वभावनी द्रष्टि
ते अपूर्व सम्यग्दर्शन छे अने ते स्वभावने जाणनारुं ज्ञान ते अपूर्व सम्यग्ज्ञान छे. आवा सम्यग्दर्शन अने
सम्यग्ज्ञान ते ज प्रथम धर्म छे. सम्यग्द्रष्टि चकलां वगेरेने आवा शब्दोनुं
ः प४ः आत्मधर्मः १२३