तोपण ते प्रशंसनीय नथी. हुं अखंड ज्ञान आनंदस्वरूप छुं एवी
अंतर्मुखद्रष्टि करवी ते भेदज्ञाननी क्रिया छे; जे जीव एक सेकंड पण
आवुं अपूर्व भेदज्ञान करे तेने अल्पकाळमां मुक्ति थया विना रहे नहि.
क्रोधादिकमां ज पोतापणुं मानीने अनादिथी संसारमां रखडे छे. आत्मा ज्ञानस्वरूप छे, ने क्रोधादिभावो विकार स्वरूप
छे. ज्ञानस्वरूप आत्मामां क्रोधादिक नथी अने क्रोधादिकमां ज्ञान नथी, आ रीते ते बंनेनुं जुदापणुं ओळखीने,
ज्ञानस्वरूप आत्मामां ज्ञाननी एकता थाय ने क्रोधादिक विकारथी भिन्नता थाय तेनुं नाम भेदज्ञान छे; आत्मामां आवुं
अपूर्व भेदज्ञान प्रगट करवुं ते संवर थवानो उपाय छे; अने ते ज धर्म छे. तथा ते ज मोक्षनुं कारण छे. आ रीते
भेदज्ञान ते ज संवर थवानो उत्कृष्ट उपाय छे तेथी अहीं आचार्यदेव मांगळिक तरीके ते भेदज्ञाननी प्रशंसा करे छे :–
छे क्रोध क्रोध महीं ज, निश्चय क्रोध नहि उपयोगमां. १८१
उपयोग छे नहि अष्टविध कर्मो अने नोकर्ममां,
कर्मो अने नोकर्म कंई पण छे नहि उपयोगमां. १८२
–आवुं अविपरीत ज्ञान ज्यारे उद्भवे छे जीवने
त्यारे न कंई पण भाव ते उपयोगशुद्धात्मा करे. १८३
आत्मा छे; पण क्रोधादिकमां आत्मा नथी. अहीं ‘क्रोध’ कहेतां सामान्य क्रोधनी वात नथी पण ‘राग ते हुं’ एवी
विकारमां एकत्वबुद्धिथी चैतन्यनो जे अरुचि भाव ते क्रोध छे, तेमां आत्मा नथी. आत्मा अनादि अनंत
उपयोग–स्वरूप छे, ते पोताना निर्मळ उपयोगमां ज छे पण क्रोधदिमां ते नथी; अने क्रोधादिकमां ते क्रोधादि छे
पण उपयोगमां क्रोधादि नथी. आ रीते ‘उपयोग–स्वरूप आत्मा’ अने ‘क्रोधादिस्वरूप आस्रवो’ ए बंनेनुं
यथार्थ भेदज्ञान थतां जीव पोताना उपयोग स्वरूप आत्मामां ज एकता करीने पोताना शुद्ध उपयोग भावने ज
करे छे, परंतु शुद्ध उपयोग सिवाय क्रोधादि भावोने पोतामां जरापण करतो नथी, तेथी तेने ते क्रोधादिकनो संवर
थाय छे. आ रीते भेदज्ञानथी ज जीवने संवर थाय छे माटे ते भेदज्ञान अत्यंत प्रशंसनीय छे. आवा भेदज्ञान
सिवाय अज्ञानी जीव गमे तेटलां व्रतादिक करे तोपण ते प्रशंसनीय नथी.
भेदनो बराबर निर्णय करीने, ‘हुं ज्ञाता–द्रष्टा शुद्ध उपयोगमय छुं’ एम स्वभाव सन्मुख वलणथी रागनो अभाव
करीने जे निर्मळ पर्याय प्रगटे तेना आधारे आत्मा छे, पण रागना आधारे आत्मा नथी. निर्मळ