: kāratak : 2481 ‘ātmadharma’ : 45 :
mithyādraṣhṭi chhe. gnānīne to antaramān rāganun paṇ akartāpaṇun chhe–e vāt to hajī ānāthī paṇ sūkṣhma chhe.
[146] ‘badhā māne to sāchun’–e vāt khoṭī (sāchā sākṣhī koṇ?)
prashna:– badhāy hā pāḍe to tamārun sāchun!
uttar:– are bhāī! amāre to pañchaparameṣhṭhī ja pañch chhe, eṭale pañchaparameṣhṭhī māne te sāchun. duniyānā
agnānī loko bhale bījun māne.
jevo prashna ahīn karyo tevo ja prashna bhaiyā bhagavatī–dāsajīnā upādān nimittanā doharāmān karyo chhe; tyān
nimitta kahe chhe ke:–
निमित्त कहै मोकों सबै जानत है जगलोय;
तेरो नांव न जान ही उपादाक को होय ? ।। ४।।
–he upādān! jagatamān ghare ghare lokone pūchhīe, to badhā mārun ja nām jāṇe chhe–arthāt nimittathī kārya
thāy em badhā māne chhe, paṇ upādān shun chhe tenun to nām paṇ jāṇatā nathī.
tyāre tenā javābamān upādān kahe chhe ke
उपादान कहे रे निमित्त! तू कहा करै गुमान?
मोकों जाने जीव वे जो है सम्यक्वान।। ५।।
–are nimitta! tun gumān shā māṭe kare chhe? jagatanā agnānī loko mane bhale na jāṇe, paṇ jeo
samyaktvavant gnānī jīvo chhe teo mane jāṇe chhe.
nimitta kahe chhe ke jagatane pūchhīe. upādān kahe chhe ke gnānīne pūchhīe.
e ja pramāṇe pharīthī nimitta kahe chhe ke–
कहै जीव सब जगतके जो निमित्त सोइ होय।
उपादान की बातको पूछे नाहीं कोय।। ६।।
–jevun nimitta hoy tevun kārya thāy em to jagatanā badhā jīvo kahe chhe, paṇ upādānanī vātane to koī
pūchhatun ya nathī.
tyāre tene javāb āpatān upādān kahe chhe ke–
उपादान बिन निमित्त तू कर न सके इक काज।
कहा भयौ जग ना लखे जानत है जिनराज।। ८।।
–are nimitta! upādān vagar ek paṇ kārya thaī shakatun nathī eṭale ke upādānathī ja kārya thāy chhe.–
jagatanā agnānī jīvo na jāṇe tethī shun thayun?–jinarāj to e pramāṇe jāṇe chhe.
tem ahīn, ‘ātmāno gnāyakasvabhāv ane tenā gneyapaṇe vastunī kramabaddhaparyāyo’ e vāt duniyānā
agnānī jīvo na samaje ane tenī hā na pāḍe tethī shun? parantu pañchaparameṣhṭhī bhagavanto tenī sākṣhī chhe, teoe ā
pramāṇe ja jāṇyun chhe ne ā pramāṇe ja kahyun chhe; ane je koī jīvane potānun hit karavun hoy–pañch parameṣhṭhīnī
paṅgatamān besavun hoy, teṇe ā vāt samajīne hā pāḍaye ja chhūṭako chhe.
[147] ‘goshāḷāno mat?’–ke jainashāsanano marma?
ā to jainashāsananī mūḷ vāt chhe. ā vātane ‘goshāḷāno mat’ kahenār jainashāsanane jāṇato nathī.
pratham to ‘goshāḷo’ hato ja kyāre? ane e vāt to anekavār spaṣhṭa kahevāy gaī chhe ke gnāyakasvabhāv
sanmukhanā puruṣhārtha vagar ekānt niyat mānanār ā kramabaddhaparyāyanun rahasya samajyo ja nathī; samyakpuruṣhārtha
vaḍe jeṇe gnānasvabhāvanī pratīt karī ane gnātā thayo tene ja kramabaddhaparyāyano yathārtha nirṇay chhe, ane teṇe ja
jainashāsanane jāṇyun chhe.
[148] kartā–karmanun anyathī nirapekṣhapaṇun.
utpādya vastu pote ja potānī yogyatāthī ūpaje chhe, bījo koī utpādak nathī; vastumān ja tevī
kramabaddhaparyāyapaṇe svataḥ pariṇamavānī shakti chhe–tevī avasthānī yogyatā chhe–tevo ja svakāḷ chhe, to temān bījo
shun kare? ane jo vastumān potāmān svataḥ tevī shakti na hoy–yogyatā na hoy–svakāḷ na hoy to paṇ bījo
temān shun kare?–māṭe anyathī nirapekṣhapaṇe ja kartākarmapaṇun chhe. pūrve kartākarma–adhikāramān āchāryadev e vāt kahī
gayā chhe ke “svayam apariṇamatāne par vaḍe pariṇamāvī shakāy nahi; kāraṇ ke vastumān je shakti svataḥ na hoy
tene anya koī karī shake nahi. ane svayam pariṇamatāne to par pariṇamāvanāranī apekṣhā na hoy; kāraṇ ke
vastunī shaktio paranī apekṣhā rākhatī nathī.” (juo gāthā 116 thī 125)