Atmadharma magazine - Ank 138
(Year 12 - Vir Nirvana Samvat 2481, A.D. 1955).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 21

background image
: ૧૫૮ : આત્મધર્મ ૨૪૮૧: ચૈત્ર :
તેનું જ્ઞાન થયા વિના રહે નહીં, પોતાના સ્વભાવની પ્રાપ્તિનો ઉદ્યમ કરે તો તેની પ્રાપ્તિ થયા વિના
રહે નહીં, અલ્પકાળમાં જ તેની પરિપૂર્ણ પ્રાપ્તિ થઈ જાય; અને પરને પોતાનું કરવા માટે
અનંતકાળ મથે તોય પરનો એક અંશ પણ તેનો થાય નહીં. માટે હે જીવ! બહારનો વ્યર્થ પ્રયત્ન
છોડીને તું તારા સ્વભાવની પ્રાપ્તિનો ઉદ્યમ કર. પરચીજને પોતાની કરવી તે તો અશક્ય છે ને
પોતાના સ્વભાવની પ્રાપ્તિ કરવી –તેની શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–અનુભવ કરવો–તે તો સુગમ છે, સમ્યક્
પ્રયત્નથી તે થઈ શકે તેવું છે. માટે સત્સમાગમે યથાર્થ શ્રવણ–મનન કરીને અંતરમાં
આત્મસ્વરૂપની ઓળખાણ કરવી ને તેનો અનુભવ કરવો તે અર્પૂવ હિત અને ધર્મનો ઉપાય છે.
જેનામાં જે સ્વભાવ ભર્યો હોય તેમાંથી તે પ્રગટે, પણ જેનામાં સ્વભાવ ન હોય તેમાંથી તે
પ્રગટે નહિ. જેમ લીંડીપીપરમાં તીખાસનો સ્વભાવ ભર્યો છે તો તેમાંથી ચોસઠપોરી પરિપૂર્ણ
તીખાસ પ્રગટી શકે પણ તેમાંથી મીઠાશ ન પ્રગટે ગમે તેવી ઊંચી લીંડીપીપર હોય તો પણ તેમાંથી
સાકરની મીઠાસ પ્રગટ કરવી અશક્ય છે કેમકે તેનામાં તેવો સ્વભાવ નથી. તેમ ભગવાન
આત્મામાં જ્ઞાન અને આનંદનો સ્વભાવ ભર્યો છે, તેને લક્ષમાં લઈને તેમાં એકાગ્ર થતાં તેમાંથી
કેવળજ્ઞાન અને પૂર્ણ આનંદનો અનુભવ પ્રગટ થઈ શકે છે, પરંતુ આત્મા ગમે તેટલો પ્રયત્ન કરે
તો પણ જડ શરીર વગેરેને પોતાનું કરવું તે અશક્ય છે, કેમ કે તે પોતાની ચીજ નથી. વળી જેનામાં
જે સ્વભાવ હોય તે બહારથી ન આવે જેમ લીંડીપીપરમાં જે ચોસઠપોરી તીખાસ પ્રગટે છે તે ક્યાંય
બહારથી નથી આવતી. પણ તેનામાં સ્વભાવ ભર્યો છે તેમાંથી જ પ્રગટે છે; તેમ આત્મામાં પરિપૂર્ણ
જ્ઞાન અને આનંદ પ્રગટે તે બહારના કોઈ સાધ નથી નથી પ્રગટતા, પણ અંતરમાં ત્રિકાળ ચિદાનંદ
સ્વભાવમાં પરિપૂર્ણ સામર્થ્ય ભર્યું છે તેમાંથી જ તે પ્રગટે છે. ભગવાન! તારા સ્વભાવમાં અચિંત્ય
સામર્થ્ય ભર્યું છે, પરિપૂર્ણ જ્ઞાન અને આનંદ પ્રગટવાની તાકાત અત્યારે જ તારા આત્મામાં ભરી
છે, તેનો તું વિશ્વાસ કર....શુદ્ધનય વડે તારા અંર્તસ્વભાવને લક્ષમાં લે. જીવે પોતાના
જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપને કદી લક્ષમાં લીધું નથી શુદ્ધનયનો પક્ષ કદી કર્યો નથી એટલે કે મારું શુદ્ધ
જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપ રાગથી પાર નિરાલંબી છે– એવું અંર્તલક્ષ કદી કર્યું નથી, આત્માના આવા
અંર્તસ્વભાવ સિવાય બહારમાં વીજું કોઈ જીવને શરણભૂત નથી; અંતરમાં સ્વાનુભવગમ્ય
ભગવાન આત્મા છે તે જ શરણભૂત છે, તે તમારી રક્ષા કરો–એમ કહીને આચાર્યદેવ આશીર્વાદ
આપે છે. રાગ કે દેહની ક્રિયા તે કોઈ આત્માના રક્ષક નથી, તેમ જ બીજું કોઈ આ આત્માનું રક્ષક
નથી, પણ અંતરમાં પોતાના અતીન્દ્રિય અચિંત્ય આત્મસ્વભાવનું લક્ષ અને પ્રતીત કરવી તે જ
પોતાની રક્ષા કરનાર છે. ભાઈ! આ જગતમાં તારું ચૈતન્યતત્ત્વ જ તારી રક્ષા કરનાર છે ને તે જ
તને શરણભૂત છે, માટે તારા ચૈતન્યસ્વરૂપની સન્મુખ થઈને તેની શ્રદ્ધા કર–જ્ઞાન કર ને તેનું જ
શરણ લે.