‘૬’
મા જન્મોત્સવ પ્રસંગે પૂ. ગુરુદેવના શ્રીમુખથી થયેલ રત્નવૃષ્ટિમાંથી
‘૬’ રત્ન
[પ્રવચનસર ગથ ૨૭]
૧ આ જ્ઞાન છે તે આત્મા છે; જ્ઞાન એટલે જાણવાનો સ્વભાવ તે આત્મા જ છે,– એમ
જિનદેવનો મત છે.
૨ જે જાણવાનો સ્વભાવ છે તેને આત્મા સાથે તદ્રૂપતા છે, બીજા કોઈ સાથે તેને તદ્રૂપતા નથી.
૩ આત્મા પોતે જ્ઞાનસ્વભાવપણે પરિણમીને જાણે છે, આત્મા પોતે પરિણમીને કેવળજ્ઞાનરૂપ
થાય છે.
૪ જ્ઞાનને આત્મા સાથે એકતાનો સંબંધ છે, એટલે આત્મામાં અંતર્મુખ થઈને જાણવાનો જ્ઞાનનો
સ્વભાવ છે.
પ સર્વજ્ઞ જિનનો આવો મત છે કે આત્મા પોતે જ્ઞાન છે, જ્ઞાનની એકતા આત્મા સાથે જ છે.
૬ પર સાથે જ્ઞાનને એકતા નથી એટલે આત્માને બીજાના સંબંધથી જ્ઞાનની ઉત્પત્તિ થાય–એમ
નથી.
૭ જ્ઞાનના સંબંધને લીધે આત્મા જ્ઞાનવાળો છે–એમ નથી, પણ આત્મા પોતે જાણનાર સ્વભાવી
હોવાથી જ્ઞાન છે.
૮ આત્મા સિવાય રાગના કે પરના સંબંધથી જ્ઞાન ઉત્પન્ન થતું નથી.
૯ આત્મા સિવાય રાગ સાથે કે પર સાથે જ્ઞાન કદી એકરૂપ થયું જ નથી.
૧૦ જ્ઞાનને પોતાના આત્મા સાથે ત્રિકાળ એકરૂપતા છે, આત્માથી કદી જુદાઈ નથી.
૧૧ આત્માને અને જ્ઞાનને અનાદિઅનંત સ્વભાવસિદ્ધ સમવાયસંબંધ છે અર્થાત્ જ્ઞાનને અને
આત્માને સ્વભાવથી જ એકતા છે.
૧૨ જુઓ, આ જિનેન્દ્રભગવાનનો મત! આ સમજે તે જૈનમત સમજ્યો છે.