: અષાઢ : ૨૪૮૧ “આત્મધર્મ” : ૨૨૩ :
નથી; એટલે તું સાક્ષીપણે પ્રેક્ષક જ રહી જા. આવું સાક્ષીપણું કહીને અહીં આત્માનો શુદ્ધચેતનાસ્વભાવ
બતાવ્યો છે.
અગુણીનયથી આત્માનો એવો સ્વભાવ છે કે બીજા પાસેથી ગુણનું ગ્રહણ ન કરે પણ સાક્ષીપણે જ રહે.
ગુણીનયથી ગુણગ્રહણનો વિકલ્પ હોય, પણ તે વિકલ્પ વખતેય આવા સાક્ષી–સ્વભાવનું ધર્મીને ભાન વર્તે છે,
એટલે તેને વિકલ્પની મુખ્યતા નથી પણ સાક્ષીસ્વભાવની જ મુખ્યતા છે, તેની પર્યાયમાં ક્ષણેક્ષણે સાક્ષીપણાનું
પરિણમન વધતું જાય છે ને વિકલ્પ તૂટતો જાય છે. સાધકને ‘અગુણીનય’ સદાય ન હોય, પણ સાક્ષીપણાનું
પરિણમન તો સદાય વર્તી જ રહ્યું છે. ‘નય’ તો તે તરફનો ઉપયોગ મૂકે ત્યારે જ હોય.
–આ રીતે ૩૭મા અગુણીનયથી આત્માનું વર્ણન પૂરું થયું.
(હવે, સાધકને પર્યાયમાં કંઈક રાગાદિ થાય છે તેટલું રાગનું કર્તાપણું છે, અને સ્વભાવની મુખ્યતામાં તે
અનેકાન્તમૂર્તિ ભગવાન આત્માની
કેટલીક શક્તિઓ
એક નોંધ: ‘આત્મધર્મ’ માં આ ૪૭ શક્તિઓ ઉપરનાં પૂ. ગુરુદેવના જે પ્રવચનો
પ્રસિદ્ધ થાય છે તે મુખ્યપણે આઠમી વખતનાં પ્રવચનો છે; તે આઠમી વખતનાં પ્રવચનોને
મુખ્ય રાખીને તેની સાથે અત્યાર સુધી છઠ્ઠી–સાતમી તેમજ નવમી વખતનાં પ્રવચનોનો
મુખ્ય સાર પણ ઉમેરી દેવામાં આવતો હતો; તે ઉપરાંત હવે દસમી વખત પણ પ્રવચનો
થઈ ગયા હોવાથી આ ૧૮મી શક્તિથી દસમી વખતના પ્રવચનોનો મુખ્ય સાર પણ ઉમેરી
દેવામાં આવે છે. આ રીતે આ ૪૭ શક્તિઓ ઉપરનાં પૂ. ગુરુદેવના છઠ્ઠી–સાતમી–આઠમી–
નવમી ને દશમી એમ પાંચ વખતનાં પ્રવચનોનો સાર આ લેખમાળામાં પ્રસિદ્ધ થાય છે.
આ ઉપરથી જિજ્ઞાસુ વાંચકોને ખ્યાલ આવશે કે આ વિષય કેટલો મહત્ત્વનો છે!
ઉત્પાદ – વ્ય – ધુ્રવત્વ શક્તિ
[૨]
(અંક ૧૩૯થી ચાલુ)
આત્માની ઉત્પાદ–વ્યય–ધુ્રવત્વશક્તિનું વર્ણ ચાલે છે. આત્મામાં જ્ઞાનની સાથે ઉત્પાદ–વ્યય–ધુ્રવપણું પણ
સમયે સમયે બની જ રહ્યું છે. આત્મામાં અનંત ગુણો છે તે બધાય ગુણપણે ધુ્રવ ટકીને, દરેક સમયે એક
અવસ્થાથી