નિર્મળતાપણે ઊપજે છે. અહીં સ્વભાવદ્રષ્ટિમાં નિર્મળક્રમની જ વાત છે. વસ્તુનો એવો સ્વભાવ જ છે કે
ક્રમબદ્ધપર્યાય પણે ઊપજે, તે સ્વભાવને જે ફેરવવા માગે તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ થાય છે. ક્રમ–અક્રમપણે વર્તતો જે
જ્ઞાયકસ્વભાવ, તે સ્વભાવમાં એકાગ્ર થનાર જીવ સમ્યગ્દ્રષ્ટિ થઈને ક્રમેક્રમે નિર્મળપર્યાયમાં આગળ વધતો
ત્યાં ક્રમ–અક્રમવર્તનરૂપ ઉત્પાદ–વ્યય–ધુ્રવત્વશક્તિની પ્રતીત પણ તેમાં ભેગી આવી જ ગઈ, ને આવી
સ્વભાવની પ્રતીત થતાં શક્તિના ભંડારમાંથી નિર્મળપર્યાયનો ક્રમ પણ શરૂ થઈ જ ગયો. આ રીતે શક્તિ સાથે
પર્યાયને ભેગી ભેળવીને આ વાત છે.
વસ્તુનું સર્વસ્વ માને છે એટલે તે પર્યાયની દ્રષ્ટિ છોડીને દ્રવ્યસ્વભાવમાં દ્રષ્ટિ કરતો નથી તેથી તેને
એટલે કે પરમ જ્ઞાયકસ્વભાવ તેનો વિશ્વાસ કરીને તેમાં એકાગ્રતાથી વીતરાગી સમભાવ રહે છે, એકલી
પર્યાયના વિશ્વાસે કદી વીતરાગી સમભાવ રહે જ નહિ.
કુદરતના ક્રમમાં સાત વારનો કે અઠ્ઠાવીસ નક્ષત્રનો જે ક્રમ છે તે કદી ફરતો નથી, છતાં તેમાં ફેરફાર થવાનું જે
માને તેના જ્ઞાનમાં ભૂલ થાય છે. તેમ પદાર્થોની બધી પર્યાયોનો જે ક્રમ છે તે કદી ફરતો નથી, છતાં તેમાં ફેરફાર
થવાનું જે માને તેના જ્ઞાનમાં ભૂલ થાય છે એટલે તે જ્ઞાતા ન રહેતાં મિથ્યાદ્રષ્ટિ થાય છે. જ્ઞાની પોતાના
જ્ઞાયકસ્વભાવની પ્રતીત કરીને ક્રમબદ્ધપર્યાયનો જ્ઞાતા જ રહે છે, સાધકદશાના ક્રમમાં વચ્ચે અસ્થિરતાનો જે
રીતે માર્ગ હાથ આવે તેમ નથી. બધાને જાણનારો પોતે, પોતે પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવનો નિર્ણય કર્યા વગર
જ્ઞાનનું સાચું કાર્ય ક્યાંથી થશે? શ્રીમદ્રાજચંદ્ર પણ કહે છે કે–