ત્યાં પરમાત્મદશા પામેલા જીવો પ્રત્યે પણ સાચો પૂજ્યભાવ સાધકને આવે છે, તે વ્યવહારપૂજન છે.
પરમાત્માની પહિચાન વગર તેના તરફ સાચો પૂજ્યભાવ આવે નહિ. માટે આવા પરમાત્મસ્વરૂપી
આત્માની ઓળખાણ કરવી તે જ ખરી પૂજા ને ભક્તિ છે. પરમાત્મસ્વરૂપ આત્માને ઓળખીને તેનું
ધ્યાન કરવું તે જ મોક્ષનો ઉપાય છે. આ રીતે આત્મધ્યાનનો પરમ મહિમા છે.
રાગની રુચિવાળા જીવને આત્માનું ધ્યાન હોતું નથી–એ વાત હવે ૩૨મી ગાથામાં કહે છે–
जो जग्गदि ववहारे सो सुत्तो अप्पणो कज्जे।।
રાગની રુચિ છે–રાગરૂપ વ્યવહારકાર્યમાં જાગૃત છે તે ચૈતન્યના કાર્યમાં ઊંઘતો છે, આત્માના
હિતની તેને દરકાર નથી. જ્ઞાનીને કાંઈક રાગપરિણામ થાય પણ તે ચૈતન્યની જાગૃતિ છોડીને થતા
નથી, તેને જાગૃતિ–ઉત્સાહ તો ચૈતન્યસ્વરૂપ જ છે.
સમ્યગ્દર્શનાદિરૂપ સ્વકાર્ય સિદ્ધ થતું નથી. જ્ઞાની તો સ્વકાર્યમાં જાગે છે, ચૈતન્યના ધ્યાન વડે
રત્નત્રયરૂપ નિજ કાર્યને તે સાધે છે. આ સિવાય જેને રાગની રુચિ છે–પુણ્યની રુચિ છે તે સ્વકાર્યને
સાધે છે એમ જૈનશાસનમાં કહેવામાં આવ્યું નથી; કેમ કે રાગ તે સ્વકાર્ય નથી. સ્વકાર્ય એટલે
આત્માના હિતનું કાર્ય; જેમાં આત્માનું હિત ન થાય તેને સ્વકાર્ય કેમ કહેવાય? સ્વકાર્ય તેને કહ્યું કે
જેનાથી આત્માની મુક્તિ થાય... એટલે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર તે જ ખરેખર સ્વકાર્ય છે. જ્ઞાની
પોતાના સ્વકાર્યમાં જાગતા છે, ને અજ્ઞાની તો રાગને જ સ્વકાર્ય માનીને તેમાં જાગે છે, એટલે
સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ સ્વકાર્યમાં તે ઊંઘે છે. ને રાગમાં–પરમાં તે જાગે છે. માટે કહે છે કે: જે
યોગી–ધર્માત્મા સ્વકાર્યને વિષે જાગે છે તે વ્યવહારમાં–રાગમાં સૂતેલા છે (–તે રાગ પ્રત્યે જાગૃત–
તત્પર નથી), અને અજ્ઞાનીઓ રાગમાં–વ્યવહારમાં જાગે છે તે સ્વકાર્યમાં સૂતેલા છે.
વ્યવહાર કરતાં કરતાં મારું હિત થશે એમ માનનાર અજ્ઞાની જીવ વ્યવહારમાં જાગતો છે તે
આત્માના કાર્યમાં તે ઊંઘતો છે, તેને પોતાના સ્વભાવનું કાર્ય કરતાં આવડતું નથી. રાગને–વ્યવહારે
જ મોક્ષનું કારણ માનીને જ્ઞાનને ત્યાં રોકી દીધું એટલે આત્મા તરફ તે પોતાના