ધર્મના જિજ્ઞાસુઓએ આત્માના ચિદાનંદસ્વભાવનો આદર કરીને તેના ધ્યાનનો ઉદ્યમ કરવો. આ કાળે પણ
ચૈતન્યના ધ્યાન વડે સમ્યગ્દર્શનાદિ થઈ શકે છે,–એમ જાણીને હે જીવ! તેનો ઉલ્લાસ કર.
છોડીને અને આત્માના સ્વભાવની રુચિ કરીને યથાર્થ ઉદ્યમ કરે તો પોતાનો આત્મા જરૂર અનુભવમાં આવે.–એ
રીતે પોતાનું સ્વરૂપ સમજવું સહેલું છે.
લગાડીને અપૂર્વ આત્માનો અનુભવ કરે છે ને સમ્યગ્દર્શન પામે છે. આત્મામાં અચિંત્ય શક્તિ છે, તે સવળો થઈને
નિજ શક્તિની સંભાળ કરે તો ક્ષણમાત્રમાં સમ્યગ્દર્શનાદિ પામે છે. નિજ શક્તિના ભાન વિના અનંત અનંતકાળ
ચાલ્યો ગયો, છતાં જ્યાં અંતર્મુખ થઈને અચિંત્ય સ્વશક્તિનું અવલંબન લીધું ત્યાં તે શક્તિ પોતાનું પ્રગટ કાર્ય કરે
છે–સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાનાદિ કરે છે. આ આત્મા જાગીને પોતાનું હિત–કાર્ય કરવા તૈયાર થયો, અને તે પોતાનું હિત ન
કરી શકે–એ વાત તો સાંભળવા જેવી પણ નથી. આત્માની પોતાની શક્તિનો વિશ્વાસ આવવો જોઈએ, કે મારા
આત્માની અચિંત્ય શક્તિ વડે હું મારું હિત સાધું, તેમાં કોઈ બીજાની મદદ નથી કે બીજો કોઈ રોકનાર નથી.
મોક્ષને પ્રાપ્ત થાય. આત્માના અનુભવનો આવો મહિમા છે, તો મિથ્યાત્વનો નાશ કરીને સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ થવી
તો સુલભ છે. માટે શ્રી ગુરુઓએ એ જ ઉપદેશ પ્રધાનતાથી દીધો છે.
પ્રત્યેના મોહને તું
આત્માનો અનુભવ કરવો તે તો સ્વાધીન હોવાથી સુગમ છે, બે ઘડીના પ્રયત્નથી તેની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. પણ તેને
માટે અંતરનો અપૂર્વ ઉત્સાહ અને પ્રયત્ન જોઈએ.
આત્માનો અનુભવ પામ્યા છે, તો સાતમી નરક જેવી પીડા તો તને અહીં નથી ને! આવું મનુષ્યપણું પામ્યો–
સત્સમાગમ પામ્યો છતાં અંતરમાં ઉદ્યમ નથી કરતો, ને રોદણાં શું રોયા કરે છે!! તને આત્માની ખરેખરી પ્રીતિ હોય
તો અંતરમાં તેના અનુભવનો ઉદ્યમ કર. તું પ્રયત્ન કર તો તને કોઈ રોકનાર નથી. આત્માનું હિત કરવા જે જાગ્યો
તેને આડું આવનાર જગતમાં કોઈ છે જ નહિ.
ત્યારે વિકથા કરે છે પણ ત્યારે સ્વરૂપના પરિણામ કરે તો કોણ રોકે છે? ઘણા એમ બહાનું બતાવે છે કે અમારે કામ
ઘણાં, અમને આત્માનું સમજવાની ફુરસદ નથી મળતી! અરે ભાઈ! બીજા કામમાં તો તારા પરિણામ જોડવાની તને
ફુરસદ મળે છે, ને આત્માના કાર્યમાં પરિણામ જોડવાની તને ફુરસદ નથી મળતી?–એ તો તારી રુચિની જ ઊંધાઈ
છે. અહો, દેખો અચરજની વાત છે કે
ઃ ૮૪ઃ