Atmadharma magazine - Ank 149
(Year 13 - Vir Nirvana Samvat 2482, A.D. 1956).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 16 of 21

background image
ગીરનાર ધામમાં ગુરુદેવનું પ્રવચન
‘ગીરનારયાત્રા મહોત્સવ’ પ્રસંગે જુનાગઢમાં પૂ. ગુરુદેવનું પ્રવચનઃ વીર સં. ૨૪૮૦ માહ સુદ ૧૩ઃ ભાગઃ ૨
દોષ ટાળીને નિર્દોષ થવા માટે શું કરવું?
આ ગીરનારના સહેસ્રાવનમાં ભગવાન શ્રી નેમિનાથ પ્રભુ
કેવળજ્ઞાન પામ્યા; તે કેવળજ્ઞાન કયાંથી આવ્યું? ચૈતન્યશક્તિમાં જે
સર્વજ્ઞતા હતી તે પ્રગટી.
જ્યાં દોષ થાય છે ત્યાં જ ગુણ ભર્યાં છે; જ્યાં અલ્પજ્ઞતા છે ત્યાં જ
સ્વભાવમાં સર્વજ્ઞતાનું સામર્થ્ય પડયું છે. જ્યાં દુઃખ થાય છે ત્યાં જ
ત્રિકાળી સુખ ગુણ રહેલો છે. જ્યાં ક્રોધ થાય છે ત્યાં જ ત્રિકાળી ક્ષમા
ગુણ ભરેલો છે, આ રીતે ક્ષણિક દોષ અને ત્રિકાળી ગુણ બંને એક સાથે
વર્તી રહ્યાં છે. તેમાં ગુણસ્વભાવને ઓળખીને તેનું અવલંબન લ્યે તો દોષ
ટળી જાય ને ગુણની નિર્દોષ દશા પ્રગટે.
*
સુખ અને જ્ઞાન કયાંથી આવશે?
અનાદિથી સંસારમાં રખડતો આત્મા મુક્ત થવા માંગે છે–સુખી થવા માંગે છે–ત્રિકાળવેત્તા સર્વજ્ઞ થવા માંગે
છે, તો તે કયાંથી આવશે? શરીરમાંથી સર્વજ્ઞપણું નહિ આવે, કેમ કે તે તો જડ છે. રાગમાંથી કે અલ્પજ્ઞદશામાંથી પણ
સર્વજ્ઞપણું નહિ આવે. આત્મા પોતે જ્ઞાનસ્વભાવ છે, તેના સ્વભાવમાં પરિપૂર્ણ સુખ અને સર્વજ્ઞતાનું સામર્થ્ય ભર્યું
છે, તેમાંથી જ સુખ અને સર્વજ્ઞતા પ્રગટે છે. માટે આત્માના સ્વભાવસામર્થ્યની ઓળખાણ કરીને તેનું અવલંબન લેવું
તે હિતનો ઉપાય છે.
જેને આત્માનું હિત કરવું હોય તેણે શું કરવું? તે વાત ચાલે છે. પહેલાં એમ નિર્ણય કરવો જોઈએ કે સંયોગી
ચીજો મારાથી જુદી છે તેમાં મારા હિતનો ઉપાય નથી અને અંતરમાં પરલક્ષે પુણ્ય–પાપની ક્ષણિક લાગણીઓ થાય
છે તેમાં પણ મારું હિત નથી. અંતરમાં મારા જ્ઞાનસ્વભાવમાં જ મારું સુખ છે, એ સ્વભાવનું અવલંબન લઉં તેમાં જ
મારું હિત છે. પરમાં સુખ માનીને અત્યાર સુધી હું રખડયો ને મેં મારું અહિત કર્યું; પરમાં મારું સુખ નથી. મારું
ચૈતન્યદ્રવ્ય જ સુખસ્વભાવથી ભરેલું છે. વર્તમાન ક્ષણિક પર્યાયમાં અલ્પજ્ઞતા અને વિકાર છે, પણ મારા દ્રવ્ય–
સ્વભાવમાં તે વિકારનો અભાવ છે, પરિપૂર્ણ કેવળજ્ઞાન થવાની તાકાત મારા દ્રવ્યસ્વભાવમાં અત્યારે પણ પડી છે.–
આમ શુદ્ધ દ્રવ્યસ્વભાવની સન્મુખ થઈને આત્માના સ્વરૂપની સમજણ કરવી તે જ પહેલાં કરવા જેવું છે, ત્યાંથી જ
ધર્મની શરૂઆત થાય
ફાગણઃ ૨૪૮૨
ઃ ૮૯ઃ