સુધી શુભ ભાવ કરવાનો ઉપદેશ કેમ આપતા નથી?
સમ્યગ્દર્શનથી જ થાય છે. અશુભ તેમજ શુભ એ બંને પ્રકારના ભાવો તો જીવ
અનાદિકાળથી ઉપદેશ વગર પણ કરતો જ આવ્યો છે, પણ તેનાથી કાંઈ
ભવભ્રમણનો અંત આવતો નથી, તેથી તેના ઉપર શું વજન દેવું!! શુભરાગ પણ
અપરાધ છે, વિકાર છે, તેની રુચિ કરવાનું કેમ કહેવાય? જેમ ‘અમૃત ન મળે તો
તું ઝેર ખાજે’ એમ કેમ કહેવાય? હા, એમ કહેવાય કે અમૃત ન મળે ત્યાંસુધી
તેને જ મેળવવાનો પ્રયત્ન કરજે, પણ ઝેર તો ખાઈશ નહિ. –તેમ સમ્યગ્દર્શન ન
થાય તો તેણે સમ્યગ્દર્શનનો પ્રયત્ન કરવો, પણ રાગને તો ધર્મ ન જ માનવો.
રાગને ધર્મ માનવો તે તો મિથ્યાત્વરૂપ ઝેરનું સેવન છે, માટે જેણે ભવથી છૂટવું
હોય તેને માટે તો પહેલાંં સમ્યગ્દર્શનનો જ ઉપદેશ છે.
ઊંચી જાતના શુભભાવો તો સહેજે થઈ જાય છે, એટલે તેને તેના ઉપદેશની
મુખ્યતા નથી. જેમ અનાજ પાકતાં રાડાં પણ સાથે પાકી જાય છે, પણ ખેડૂતનો
પ્રયત્ન અનાજ માટે છે, રાડાં માટે નથી; તેમ સમ્યગ્દર્શન વગેરેને સાધતાં સાધતાં
વચ્ચેની ભૂમિકામાં ઊંચી જાતનો શુભરાગ પણ આવી જાય છે, પણ ધર્મીનો
પ્રયત્ન તો સમ્યગ્દર્શનાદિ માટે છે, રાગ માટે તેનો પ્રયત્ન નથી, તેમજ તે રાગને
ધર્મ માનતા નથી.
તો તેના શુભની શી કિંમત? તેણે આત્માનું શું હિત કર્યું? –અહીં તો આત્માનું
હિત થાય ને ભવભ્રમણનો અંત આવે–એવી વાત છે. જેનાથી આત્માનું
ભવભ્રમણ ન અટકે તેની શી કિંમત?