Atmadharma magazine - Ank 170
(Year 15 - Vir Nirvana Samvat 2484, A.D. 1958).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 25

background image
ઃ૧૦ઃ આત્મધર્મઃ ૧૭૦
ભરતઃ– કહો શી આજ્ઞા છે પિતાજી! આપની આજ્ઞા શિરોમાન્ય છે.
દશરથઃ– સાંભળ વત્સ! યુદ્ધમાં કટોકટી વખતે સારથીપણું કરીને તારી માતાએ મને જીતાવ્યો હતો, ત્યારે મેં
પ્રસન્ન થઈને તેને એક વરદાન આપ્યું હતું, પણ તે વખતે વરદાન ન માંગતાં તેણે મારી પાસે તે જમા
રાખ્યું હતું. આજે, મારી સાથે તને પણ દીક્ષા માટે તૈયાર થયેલો જોઈને તેને ખૂબ જ આઘાત થાય છે;
તેથી તને દીક્ષા લેતો અટકાવવા આજે તે પોતાનું વરદાન માંગે છે કે “મારા પુત્ર ભરતને રાજ્યાસન
ઉપર બેસાડો” મારા વચન અનુસાર મેં તે વરદાનનો સ્વીકાર કર્યો છે, માટે હે પુત્ર! તું આ
રાજગાદીનો સ્વીકાર કરીને મહાસામ્રાજ્યનું પાલન કર, જેથી મારી વચનભંગની અપકીર્તિ જગતમાં ન
થાય. જો તું આ વાતનો સ્વીકાર નહિ કર તો, એક તો વચનભંગથી જગતમાં મારી અપકીર્તિ થશે અને
બીજું તારી માતા પણ તારા વિયોગથી અત્યંત શોકથી દુઃખી થઈને મરી જશે.
રામઃ– ભરત! ભરત! પિતાજીની વાતનો તારે અવશ્ય સ્વીકાર કરવો યોગ્ય છે. પુત્રની ફરજ છે કે માતા–
પિતાને શોકસમુદ્રમાં ન પાડતાં તેમને સુખી કરે. વળી હે બંધુ! તારી ઉંમર હજી તપ કરવાને યોગ્ય થઈ
નથી, માટે પિતાજીના વચનના પાલન ખાતર તું આ રાજ્ય સ્વીકાર, જેથી આપણા કુળની નિર્મળ
કીર્તિ જગતમાં ચંદ્રસમાન ફેલાય. તારા જેવો ગુણવાન પુત્ર હોવા છતાં માતાજી શોકથી સંતપ્ત થઈને
મરણ પામે–એ શું તારા માટે યોગ્ય છે? અમે હોવા છતાં આ રાજ્યાસન ઉપર બેસવું–તેમાં તને સંકોચ
થતો હોય તે સ્વાભાવિક છે. પરંતુ ભાઈ, પિતાજીની દીક્ષાબાદ અમે આ રાજવૈભવ છોડીને દેશાંતરમાં
કે કોઈ વન–પર્વતમાં એવા સ્થાનમાં રહેશું કે કોઈ અમને ન જાણે, માટે તું નિશ્ચિંતપણે આ રાજ્યાસન
ગ્રહણ કર.
(એમ કહીને રામચંદ્રજી ભરતનો હાથ પકડી તેને રાજગાદી પાસે લઈ જાય છે..દશરથ રાજા
રાજસિંહાસન ઉપરથી ઊભા થઈને કહે છે–)
દશરથઃ– આવ, ભરત આવ! આ રાજસિંહાસનને શોભાવ! શાસ્ત્રીજી! ચાલો, કુમકુમ અને અક્ષત વડે
ભરતકુમારને રાજતિલક કરો..
(શાસ્ત્રીજી રાજતિલક કરે છે. ત્યારબાદ દશરથ રાજા ભરતને હાથ ઝાલીને સિંહાસન ઉપર બેસાડીને
કહે છે–)
દશરથઃ– મંત્રીજી અને નગરશેઠ! આજથી આ અયોધ્યાનગરીના રાજસિંહાસને હું ભરતને બેસાડું છું. હવે તે જ
તમારો રાજા છે. બેટા ભરત! આજથી આ રાજ્યનું સુકાન તારા હાથમાં છે..પ્રજાનું પાલન કરો..ને તારું
કલ્યાણ થાઓ–એવા મારા આશીર્વાદ છે. તું આ રાજ્યાસનને શોભાવીને રઘુકુળની રીતિને ઉજાળજે..
ને જિનશાસનની મહાપ્રભાવના કરીને શાસનને શોભાવજે. વીતરાગી જિનમાર્ગની ઝળહળતી જ્યોતને
વધુ ને વધુ જવલંત કરજે. બસ, હવે હું નિશ્ચિંતપણે આ રાજપાટ ત્યાગીને મુનિદીક્ષા અંગીકાર કરવા ને
આત્માના પરમપદને સાધવા માટે વનમાં જાઉં છું.
(દશરથ રાજા દીક્ષા લેવા જાય છેઃ પડદો પડે છે.)
(સંવાદનો પહેલો અંક અહીં પૂરો થયો. બાકીનો ભાગ આવતા અંકે અપાશે.)