ः१६ः आत्मधर्मः १७०
(मोक्षअधिकार उपरना प्रवचनोमांथीः वीर सं. २४८३ श्रावण वद बीज)
जिज्ञासुओने समजवामां सुगमता पडे ते माटे आ विषय
प्रश्नोत्तररूपे रजू करवामां आव्यो छे.)
गतांकथी चालु
(१०१) प्रश्नः– मोक्ष एटले शुं?
उत्तरः– मोक्ष एटले बंधनथी छूटकारो; आत्मा पोताना मिथ्यात्वादि भावोथी बंधायेलो छे, तेनाथी सम्यग्दर्शनादिवडे
छूटकारो थवो ने आत्माने पूर्ण ज्ञान–आनंदनी प्राप्ति थवी ते मोक्ष छे.
(१०२) प्रश्नः– ते मोक्षनो उपाय शुं छे?
उत्तरः– प्रज्ञाछीणी वडे आत्माना स्वभावने अने विभावने भिन्न करवा ते मोक्षनो उपाय छे.
(१०३) प्रश्नः– प्रज्ञाछीणीने क्यां अने केवी रीते पटकवी?
उत्तरः– प्रवीण पुरुषोए, मोक्षार्थी पुरुषोए, आत्मा अने बंधनी सूक्ष्म संधिनी वचमां, सावधान थईने पुरुषार्थपूर्वक
प्रज्ञाछीणीने पटकवी.
(१०४) प्रश्नः– प्रज्ञाछीणीने पटकवी एटले शुं?
उत्तरः– प्रज्ञाछीणीने पटकवी एटले ज्ञानने अंतरमां वाळीने आत्माना स्वभावमां एकाग्र करवुं, ने रागादिमां एकाग्र
न करवुं.
(१०प) प्रश्नः– ए प्रमाणे प्रज्ञाछीणीने पटकवाथी शुं थाय छे?
___________________________________________________________________________________
उत्तरः– जे ‘अभावशक्ति’ कीधी तेमां तो वर्तमान–पर्यायमां भूत–भविष्यनी पर्यायनी अभावनी वात छे; ने
आ ‘अभाव–अभावशक्ति’ मां तो त्रिकाळ अभावनी वात छे. जेमके साधकने भविष्यनी केवळज्ञानपर्यायनो
वर्तमानमां जे अभाव छे ते ‘अभाव’ शक्तिमां आवे, पण ‘अभाव–अभाव’ शक्तिमां ते न आवे. केम के जो ते
केवळज्ञान–पर्याय अभावअभावरूप होय तो तो ते सदाय अभावरूप ज रहे एटले भविष्यमां पण कदी केवळज्ञान
प्रगटे ज नहीं–पण एम नथी. केवळज्ञानपर्यायनो वर्तमान अभाव छे पण भविष्यमां ते भावरूप थई शके छे. अने
परनो आत्मामां अभाव छे ते तो त्रिकाळ अभावरूप ज रहे छे, भविष्यमां पण ते आत्मामां भावरूप नहि वर्ते, तेथी
ते अभावअभावशक्तिमां आवे छे.
प्रश्नः– ३प मी “भाव–अभाव” शक्ति कीधी अने ३६ मी “अभाव–भाव” शक्ति कीधी, ते बंनेमां शुं फेर?
उत्तरः– ‘भाव–अभाव’ मां विद्यमान पर्यायनो व्यय थवानी वात छे. अने ‘अभाव–भाव’ मां अविद्यमान
पर्यायनी उत्पत्ति थवानी वात छे.–ए रीते एक ज समयमां बंने होवा छतां तेमां विवक्षा फेर छे.
एक साथे अनंती शक्तिवाळा चैतन्यस्वरूप भगवान आत्माने प्रतीतमां लईने तेनी साथे ज्ञाननी एकता
करवी ते मोक्षनो उपाय छे.
–३७ मी भावभावशक्तिनुं तथा ३८ मी अभावअभावशक्तिनुं वर्णन अहीं पूरुं थयुं.