Atmadharma magazine - Ank 171
(Year 15 - Vir Nirvana Samvat 2484, A.D. 1958)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 18 of 25

background image
पोषः २४८४ः १७ः
पर्यायमां होय छे–ते कारको अनुसार परिणमवानो पण आत्मानो स्वभाव नथी. परने लीधे विकार थाय के
परने लीधे गुण थाय एम जे माने तेणे तो बहारना कारकोने आत्मामां मान्या, ते तो मिथ्यात्वी छे; तेमज
भेदरूप कारकोथी विकाररूप परिणमे एवो ज आत्मा माने ने शुद्धआत्मा न जाणे तो तेणे पण आत्माना
वास्तविक स्वभावने जाण्यो नथी, ते पण मिथ्यात्वी छे. जे सम्यग्दर्शनादि शुद्धभाव थयो ते द्रव्य साथे अभेद
थयो, त्यां कर्ता ने कर्म तेमज आधार वगेरे बधा कारको अभेद थया, कर्ता जुदो ने कर्म जुदुं ने साधन कोई
बीजुं,–एवो भेद त्यां न रह्यो, ज्ञाता पोते ज छ कारकरूप थईने शुद्धभावरूप परिणम्यो छे त्यां भेदरूप कारकोनी
क्रिया अस्त थई गई छे.
जुओ, आमां निमित्त वगेरे कारको तो काढी नाख्या, केमके तेनो तो आत्मामां अभाव छे–१. विकारी कारको
पण आत्माना स्वभावमां नथी तेथी द्रव्यद्रष्टिमां ते पण काढी नाख्या–२. अने निर्मळ छ कारकना भेदनी द्रष्टि पण
काढी नांखी–३. आ रीते अभेदस्वभावना आश्रये भेदरूप कारकोनी क्रिया रहित शुद्ध भावरूपे आत्मा परिणमे छे.
आत्मा निर्मळ छ कारकपणे अभेद परिणमे छे; छ कारकना भेद उपर लक्ष रहे तो राग थाय छे; अने अभेद आत्माना
आश्रये शुद्धभावरूपे आत्मानुं परिणमन थई जाय छे, तेमां भेदरूप कारकोनुं अवलंबन नथी. एटले अभेदनुं ज
अवलंबन छे–एम आ भावशक्तिमां बताव्युं.
(१) शुद्धभावरूप सम्यक्त्वादि कार्य थयुं ते आत्मानुं कर्म;
(२) आत्मा स्वतंत्रपणे ते रूपे परिणमनार होवाथी तेनो कर्ता;
(३) आत्मा वडे ज ते भाव करायो होवाथी आत्मा साधकतम करण;
(४) आत्मामांथी ज ते भाव प्रगटयो होवाथी आत्मा संप्रदान;
(प) ते भाव प्रगटीने आत्मामां ज रह्यो होवाथी आत्मा अपादान;
(६) आत्माना ज आधारे ते भाव थयो होवाथी आत्मा ज अधिकरण.
–आ रीते शुद्धभावमां पोताना ज छ कारको अभेदरूप छे; परंतु भेदरूप कारकोने आत्मा अनुसरतो नथी, ते
आ प्रमाणे –
(१) सम्यक्त्वादि शुद्धभावरूप कार्य थयुं ते रागनुं कार्य नथी, केमके रागभाव ते रूपे परिणम्यो नथी.
(२) सम्यक्त्वादि शुद्धभावनो कर्ता राग नथी.
(३) ते शुद्धभावनुं साधन राग नथी माटे राग तेनुं करण नथी;
(४) ते शुद्धभाव प्रगटीने रागमां नथी रह्यो माटे राग तेनुं संप्रदान नथी;
(प) ते शुद्धभाव रागमांथी नथी आव्यो माटे राग तेनुं अपादान नथी.
(६) ते शुद्धभाव रागना आधारे नथी माटे संग तेनुं अधिकरण नथी.
–आ रीते रागादि कारकोने अनुसर्या वगर ज शुद्धभावरूपे स्वयं परिणमवानो आत्मानो स्वभाव छे, तेने
आ भावशक्ति बतावे छे. भाव एटले शुद्धभावरूपे भववुं– परिणमवुं; ते शुद्धभावरूपे स्वयं भववानी (स्वयं
परिणमवानी) आत्मानी शक्ति छे; तेमां आत्माथी भिन्न बीजा कोई कारकोनुं अवलंबन नथी.
अहो! निरालंबी चैतन्यनी अपूर्व वात छे! पण पोते अंतर्मुख थईने पोताना चैतन्यतत्त्वनुं अवलंबन कदी
कर्युं नथी. एक वार आत्मानी अचिंत्य शक्तिने ओळखे तो बहारमां क्यांय मोह न रहे...ने अंतर्मुख थतां
अल्पकाळमां मुक्ति थई जाय. आवो आत्मस्वभाव समजवा माटे अंदरथी प्रेम आववो जोईए; अंतरमां घणी रुचिथी
–घणी दरकारथी–घणी पात्रताथी–घणा प्रयत्नथी पोतानी करीने आ वात समजवी जोईए. जेणे एक वार पण
पोताना आत्मामां आ वातना संस्कार बेसाडया तेने ते संस्कार फालीने सिद्धदशा थई जशे,–तेमां कोई संदेह नथी. जे
आ वात समजे तेना आत्मामांथी संसार तरफना (–मिथ्यात्वादिना) छए कारकोनुं परिणमन छूटी जाय, ने मोक्ष
तरफना कारकोनुं परिणमन (स्वभावना आश्रये) थवा मांडे.