જશે ત્યાં લક્ષ્મીની શી વાત?
જાય છે, તે કોઈથી રાખી શકાતી નથી, માટે તેને સ્થિર રાખવાનું અભિમાન છોડ, તેને અનિત્ય જાણ, અશરણ જાણ; ને
તારી ચૈતન્ય સંપદાને ધ્રુવરૂપ, શરણરૂપ જાણીને તેની ભાવના કર.
ધ્રુવસ્વભાવની સન્મુખ ઝુકાવ કર્યા વગર ‘લક્ષ્મી વગેરે અનિત્ય છે’ એમ કહી, તેને છોડીને ભાગે તે કાંઈ અનિત્ય
ભાવના નથી ને તેમાં ખરો વૈરાગ્ય પણ નથી. અનિત્ય સંયોગોની ભાવનાથી પાછો વળીને નિત્યાનંદસ્વભાવ તરફ
વળ્યો તેને જ સાચો વૈરાગ્ય અને સાચી ભાવના હોય છે.
ભાવતા નથી, ભાવના તો પોતાના ધ્રુવ ચિદાનંદસ્વભાવની જ ભાવે છે.
સુપાત્રદાન, જાત્રા, ભક્તિ, પ્રભાવના વગેરે કાર્યોમાં તેને વાપરતો નથી તે પુરુષ તીવ્ર મમતાભાવને લીધે પોતે
પોતાના આત્માને જ છેતરે છે, લક્ષ્મીની મમતા ખાતર તે મનુષ્યભવ હારી જાય છે–તેની એને ખબર નથી. અરે,
આવો મનુષ્યઅવતાર મળ્યો, તેમાં આત્માની ચૈતન્ય લક્ષ્મીને ભૂલીને જડ લક્ષ્મીમાં જે મોહી પડયો તે જીવ
પોતાના આત્માને છેતરી રહ્યો છે. અહા, ચૈતન્યની અસાધારણ સંપદા પાસે આ જડ લક્ષ્મીની શી કિંમત છે? જેને
જ્ઞાન–આનંદરૂપ સંપદાથી ભરપૂર ચૈતન્યના ધ્રુવ ચિદાનંદનો ચમત્કાર ભાસ્યો છે, તેનો અનુભવ થયો છે, તેનું
લક્ષ પણ થયું છે, તેને ચૈતન્ય સ્વભાવની સંપદા કરતાં જગતમાં બીજી કોઈ ચીજ મહિમાવંત ભાસતી નથી,
ચૈતન્યની પ્રીતિ કરતાં જગતના કોઈ પદાર્થ પ્રત્યે વિશેષ પ્રીતિ તેને આવતી નથી, ચૈતન્યના આનંદ નિધાન પાસે
ઇન્દ્રની સંપદા પણ તેને તરણાંતુલ્ય ભાસે છે.