પુત્ર વગેરેને માટે અહીં મૂકી જશે ને પોતાની મમતાના પાપ પરિણામ ભેગા લઈ જશે.
અર્થાત્ તેની લક્ષ્મી કાં તો રાજા લઈ જશે ને કાં તો કુટુંબ વગેરેમાં ચાલી જશે તેના હાથમાં તો પાપ સિવાય કાંઈ નહિ
આવે.
સૂતા પણ નથી તે પામર જીવો તો લક્ષ્મીના દાસ છે, ચોવીસે કલાક પૈસાના ભીખારી થઈને તે જીવન વ્યર્થ ગુમાવે છે.
ધર્મી તો જાણે છે કે હું મારી અનંત ચૈતન્ય લક્ષ્મીનો સ્વામી છું, તેથી તે જગત પ્રત્યે ઉદાસ છે, ને એવા ધર્મી જ આ
જગતમાં સુખી છે. કવિ બનારસીદાસજી કહે છે કે–
અંતર કી લક્ષી સો અજાચી લક્ષપતિ હૈ,
દાસ ભગવંત કે ઉદાસ રહે જગત સોં,
સુખીયા સદૈવ ઐસે જીવ સમકિતી હૈ.
ખરચવાથી ખૂટતી નથી, ને પુણ્ય ખૂટે તો રહેતી નથી. માટે કહે છે કે ભાઈ, લક્ષ્મીને અનિત્ય જાણીને, તારા પરિણામમાં
તેના પ્રત્યેનો મોહ ઘટાડ, ને ધ્રુવચિદાનંદ સ્વભાવ તરફ તારો પ્રેમ કર.
સંતોને કાંઈ તારી લક્ષ્મીની જરૂર નથી; અરે! લક્ષ્મી તો શું, પણ વસ્ત્રનો એક તાણોય તેઓ રાખતા નથી. એવા સંતો
જગત ઉપર કરુણા કરીને આ વસ્તુસ્થિતિ પ્રગટ કરે છે; લક્ષ્મીની તીવ્ર મમતાવડે લોભરૂપી ઊંડા કુવાની ભેખડમાં
ભરાયેલા જીવોને તેમાંથી બહાર કાઢવા માટે, લક્ષ્મીની અનિત્યતા બતાવીને દાનાદિનો ઉપદેશ આપે છે. આમાં ધર્મના
લક્ષપૂર્વકની મુખ્ય વાત છે. ધર્મની ખરી પ્રીતિવાળા જીવને મુનિઓ વગેરે ધર્માત્માને આહારાદિ દાનમાં, જિનમંદિર
વગેરેમાં ને ધર્મને શોભા વધે એવા સર્વ પ્રસંગમાં લક્ષ્મી ખરચવાનો ઉમંગ આવ્યા વિના રહેતો નથી, અને લૌકિક
પ્રસંગ તથા ધર્મપ્રસંગ વચ્ચે તે વિવેક કરે છે. લૌકિક ભણતરમાં કે ચૂંટણી વગેરે પ્રસંગમાં તો લાખો રૂપિયા ખરચી નાંખે
ને જિનમંદિર–પ્રતિષ્ઠા–જ્ઞાનનો પ્રચાર વગેરે ધર્મપ્રસંગમાં કાંઈ ઉલ્લાસને બતાવે–સો બસો રૂપિયા તેમાં ખરચવા હોય
તો પણ ભારે પડે,–તો એને ધર્મનો વિવેક ન કહેવાય. અરે, દીકરા–દીકરીના લગ્નપ્રસંગે નાચ–ગાન વગેરેમાં લાખો
રૂપિયા હોંસથી ખરચે, ને ધર્મના પ્રસંગમાં સામે પણ ન જુએ,–તો એને ધર્મનો પ્રેમ કેમ કહેવાય? અહા, ધર્મનો જેને
રંગ લાગ્યો હોય તેને ધર્મના પ્રસંગમાં કેટલો ઉલ્લાસ હોય?–એને શીખડાવવું ન પડે, પણ ધર્મનો પ્રસંગ આવતા તેને
પોતાનો જ જાણીને ‘આ તો મારું જ કામ’ એમ ઉલ્લાસ આવી જાય છે. જેમ દીકરાના લગનમાં હોંસ કરવાનું માતાને
શીખડાવવું ન પડે, પણ પુત્ર પ્રત્યેના રાગને લીધે માતાને તેવી હોંસ આવી જ જાય; તેમ ધર્મીને પણ ધર્મ પ્રત્યેના રંગને
લીધે ધર્મના પ્રસંગમાં હોંસ આવી જ જાય છે. ધર્મના પ્રસંગમાં ધર્મીની હોંસ છૂપી ન રહે,–જેમ રણે ચડયા રજપૂત છૂપા
ન રહે તેમ.