Atmadharma magazine - Ank 175
(Year 15 - Vir Nirvana Samvat 2484, A.D. 1958).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 23 of 25

background image
ઃ ૨૨ઃ આત્મધર્મઃ ૧૭પ
જન્મ
અને તે જન્મોત્સવ ઉજવવાની રીત
ચૈત્ર સુદ ૧૩ મહાવીર જન્મકલ્યાણક મંગલ દિને
વાંકાનેર શહેરમાં પૂ. ગુરુદેવના પ્રવચનમાંથી
ભગવાન મહાવીર પ્રભુના જન્મકલ્યાણકનો આજે દિવસ છે. ભગવાનનો આત્મા તો અનાદિઅનંત છે, તેનો
કાંઈ નવો જન્મ નથી થયો. ભગવાન મહાવીરનો આત્મા પણ, ભગવાન થયા પહેલાં અજ્ઞાનદશાથી સંસારમાં રખડતો
હતો; પણ પછી આત્માનું ભાન કરીને તેને સાધતાં સાધતાં છેલ્લા અવતારમાં પૂર્ણ પરમાત્મા થયા, ને નિમિત્ત તરીકે
અનેક જીવોના તારણહાર તીર્થંકર થયા તેથી તેમનો આ જન્મ ‘કલ્યાણક’ છે.
જગતમાં અનેક જીવો જન્મે છે, પણ તેમના જન્મને ‘કલ્યાણક’ નથી કહેવાતો; “જન્મજયંતિ” તો લૌકિક છે,
ને “જન્મકલ્યાણક” તે અલૌકિક છે. ભગવાનના જન્મદિવસને ‘જન્મજયંતિ’ નહિ પણ ‘જન્મકલ્યાણક’ કહેવાય છે.
જે જન્મમાં પૂર્ણાનંદરૂપ કલ્યાણ સાધ્યું તે જન્મ પણ ‘કલ્યાણક’ છે, અને નિમિત્ત તરીકે જગતના બીજા જીવોને પણ તે
કલ્યાણકારી છે.
પૂર્વે આત્માનું જ્ઞાન કરવા છતાં હજી રાગ બાકી રહ્યો હતો તેથી ભગવાનને પૂર્વે સાધકદશામાં તે રાગને લીધે
ઉત્તમ પુણ્ય બંધાયા..તીર્થંકરનામકર્મ બંધાયું. ત્યાંથી સ્વર્ગમાં ગયા..ને ત્યાંથી છેલ્લા અવતારમાં ત્રિશલામાતાની કૂખે
અવતર્યા..અને આ ચૈત્ર સુદ તેરસે ભગવાન જન્મ્યા. ઇન્દ્રોએ તેનો મહોત્સવ કર્યો. દેહના સંયોગ અપેક્ષાએ જન્મ કહ્યો;
બાકી ભગવાનનો આત્મા તો ક્ષણે ક્ષણે નિર્મળ પર્યાયની શાંતિમાં ઊપજતો હતો. માતાની કૂખમાં હતા ત્યારે પણ
ભગવાનને આત્માનું ભાન હતું, દેહનો સંયોગ તે હું નહિ, હું તો અનાદિઅનંત ચૈતન્યતત્ત્વ છું–આવા સમ્યગ્જ્ઞાન
ઉપરાંત અવધિજ્ઞાન પણ ભગવાનને હતું.–આવા આત્મભાન સહિત અને ત્રણ જ્ઞાન સહિત ભગવાન આજે જન્મ્યા.–
આ રીતે ભગવાનને ઓળખવા જોઈએ.
પછી ત્રીસ વર્ષની વયે, કુમારાવસ્થામાં જ બાલબ્રહ્મચારીપણે ભગવાને દીક્ષા લીધી, “દીક્ષા લીધી” એટલે
ચૈતન્યના આનંદમાં લીન થયા. અતીન્દ્રિય આનંદમાં ઝૂલતાં ઝૂલતાં સર્વજ્ઞપદને સાધ્યું. સાડાબાર વર્ષ સુધી ચૈતન્યના
આનંદમાં ઝૂલતાં ઝૂલતાં ચારિત્ર દશામાં રહ્યા. ભગવાનને મુનિદશામાં દુઃખ ન હતું, કષ્ટ ન હતું પણ આનંદની ધારા
ઉલ્લસતી હતી. ધર્મ કરતાં અંતરમાં સુખનો અનુભવ થાય છે. ધર્મમાં અને ચારિત્રમાં સુખ હોય કે દુઃખ? અજ્ઞાની
જીવો ચારિત્રને કષ્ટરૂપ–દુઃખરૂપ માને છે; અરે ભાઈ! દુઃખરૂપ અને કષ્ટરૂપ તો આસ્રવ છે, ને સંવર–નિર્જરારૂપ ધર્મ તો
આનંદરૂપ છે–સુખરૂપ છે. ધર્મીને આત્મ–