.. કેવો?–કે સિદ્ધભગવાન જેવો. સિદ્ધભગવાન જેવી પરિપૂર્ણ
જ્ઞાન–આનંદની તાકાત મારા આત્મામાં ભરી જ છે, મારા આત્માની
તાકાત હણાઈ ગઈ નથી. “અરેરે! હું દબાઈ ગયો, વિકારી થઈ
ગયો, હવે મારું શું થશે!’–એમ ડર નહિ, મુંઝા નહિ, હતાશ ન થા.
એક વાર સ્વભાવનો હરખ લાવ..સ્વભાવનો ઉત્સાહ કર..તેનો
મહિમા લાવીને તારા પુરુષાર્થને ઊછાળ.. તો તને તારા અપૂર્વ આહ્લાદનો
અનુભવ થશે. અને તું સિદ્ધપદને પામીશ.
ચૈતન્યના અતીન્દ્રિય આનંદને અનુભવનારા જ્ઞાની સંતોને, ઇન્દ્રિય વિષયોમાં વળેલા જીવો પ્રત્યે દયા આવે છે.
કાંઈ મોક્ષનું સાધન થતી નથી. શુભાશુભવૃત્તિ તે સ્વભાવના ખજાનામાંથી નથી આવતી; સ્વભાવમાં તો જ્ઞાન–આનંદનો
ખજાનો ભર્યો છે. આવા આનંદસ્વભાવનું જેને ભાન થયું છે તેને ચક્રવર્તી ઉપર કે ઇન્દ્ર ઉપર પણ દયા આવે છે. પોતે એવા
પદને ઇચ્છતા તો નથી પણ એવા પદમાં રહેલા રાગી જીવો ઉપર તેને દયા આવે છે. ચક્રવર્તીપદ, ઇન્દ્રપદ વગેરે મોટી પદવી તો
સમ્યગ્દર્શનની ભૂમિકામાં જ બંધાય છે, પણ ધર્માત્માને તે પદની પ્રીતિ નથી, ચૈતન્યની પ્રીતિ આડે જગતના કોઈ વૈભવની
તેને પ્રીતિ નથી. આવા સમ્યગ્જ્ઞાન વગર જીવે રાગની રુચિથી અનંતવાર મુનિવ્રત પાળ્યાં પણ તેનું જરાય હિત ન થયું.
અહીંથી ૧૩ માઈલ દૂર ગુણાવામાં મોક્ષ પામ્યા. આવા કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષપદની જેને પ્રીતિ છે તે વારંવાર તેને યાદ કરે
છે. ને એ રીતે પોતાના અંતરની ચૈતન્ય ઋદ્ધિને યાદ કરીને તેની ભાવના ભાવે છે, સમ્યગ્દ્રષ્ટિ કેવા હોય છે? તો કહે છે કે–
અંતરકી લક્ષ્મીસોં અજાચી લક્ષપતિ હૈ;
દાસ ભગવંત કે ઉદાસ રહે જગતસોં,
સુખીયા સદૈવ ઐસે જીવ સમકિતી હૈ.
દાસ છે; તેને ભાન છે કે અમારું સુખ અમારા સ્વભાવમાં છે. આ રીતે અંતરની લક્ષ્મીથી સમકિતી જીવો સદા સુખીયા છે.
આનંદનું સાધન કરશું. જુઓ, સમકિતીને પહેલેથી આત્માના આનંદનું ભાન છે ને રાજપદને તૂચ્છ જાણ્યું છે. સીતાજી કહે
છે કે અમે તો હવે અમારા ચૈતન્યની નિર્મળ પરિણતિને પટરાણી પદે સ્થાપશું, આ બહારનાં પટરાણીપદ હવે અમારે નથી
જોતાં. તેમાં ક્યાંય સ્વપ્નેય સુખ નથી. જ્ઞાનીઓને જગતના કોઈ પદાર્થમાં સુખ ભાસતું નથી; ઇન્દ્રપદમાં કે ચક્રવર્તીપદમાં કે
પદ્મિની સ્ત્રીમાં ક્યાંય ઇન્દ્રપદમાં કે ચક્રવર્તીપદમાં જ સુખ છે. અહા, ચૈતન્યના અનંત સુખમય એવું મોક્ષધામ ભગવાન
અહીંથી પામ્યા, એની જ સૌએ ભાવના કરવા જેવી છે.