Atmadharma magazine - Ank 183
(Year 16 - Vir Nirvana Samvat 2485, A.D. 1959).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 13 of 25

background image
: ૧૨ : આત્મધર્મ : પોષ : ૨૪૮૫ :
(૧૩) પ્રશ્ન–સ્વદ્રવ્યપ્રવૃત્ત પરિણામ કેવા છે?
ઉત્તર–તે પરિણામ સ્વભાવને આશ્રિત નિર્મળ છે, રાગ–દ્વેષ–મોહથી રંગાયેલા નથી; અને તે મોક્ષનું કારણ
છે.
(૧૪) પ્રશ્ન–શુભ પરિણામ સ્વદ્રવ્યપ્રવૃત્ત છે કે પરદ્રવ્યપ્રવૃત્ત છે?
ઉત્તર–શુભ પરિણામ પણ પરદ્રવ્યપ્રવૃત્ત છે, પરાશ્રયે થાય છે, ને રાગથી રંગાયેલા મલિન છે, તેથી તે
પણ બંધનું કારણ જ છે.
(૧૫) પ્રશ્ન–કયા પરિણામ ધર્મ છે? ને કયા પરિણામ અધર્મ છે?
ઉત્તર–સ્વદ્રવ્યાશ્રિત એવા નિર્મળ પરિણામ તે ધર્મ છે; અને પરદ્રવ્યાશ્રિત પરિણામ–રાગદ્વેષમોહથી
રંગાયેલા છે તે અધર્મ છે.
(૧૬) પ્રશ્ન–કયા પરિણામ કરવા જેવા છે?
ઉત્તર–સ્વદ્રવ્યાશ્રિત નિર્મળ પરિણામ કરવા જેવા છે, અને પરદ્રવ્યાશ્રિત મલિન પરિણામ છોડવા જેવા
છે. પરંતુ તેની સિદ્ધિને માટે પહેલાંં સ્વદ્રવ્ય શું ને પરદ્રવ્ય શું તેનું ભેદજ્ઞાન કરવું જોઈએ.
જડ ચેતનના
ભિન્નભિન્ન સ્વભાવની જાહેરાત
[પ્રવચનસાર ગા. ૧૮૩ થી ૧૮૫ ઉપરના પ્રવચનોમાંથી]
(૧) પ્રશ્ન–મોક્ષનું કારણ શું છે?
ઉત્તર–સ્વદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિ તે મોક્ષનું કારણ છે.
(૨) પ્રશ્ન–બંધનું કારણ શું છે?
ઉત્તર–પરદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિ તે બંધનું કારણ છે.
(૩) પ્રશ્ન–જીવને સ્વદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિ ક્યારે થાય?
ઉત્તર–જ્યારે સ્વ–પરના વિભાગનું જ્ઞાન કરે ત્યારે જ સ્વદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિ થાય છે.
(૪) પ્રશ્ન–જીવને પરદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિનું કારણ શું છે?
ઉત્તર–સ્વ–પરના વિભાગનું અજ્ઞાન તે પરદ્રવ્યમાં પ્રવૃત્તિનું કારણ છે.
(૫) પ્રશ્ન–પરદ્રવ્યપ્રવૃત્તિ એટલે શું?
ઉત્તર–પરદ્રવ્યને પોતાનું માનીને તેમાં પ્રવર્તવું તે પરદ્રવ્યપ્રવૃત્તિ છે.
(૬) પ્રશ્ન–ક્યો જીવ પરદ્રવ્યને પોતાનું માને છે?
ઉત્તર–સ્વ–પરના ભિન્ન ભિન્ન સ્વભાવને જે જીવ નથી જાણતો તે જ મોહથી શરીરાદિ પરદ્રવ્યને પોતાનું
માને છે.
(૭) પ્રશ્ન–સ્વદ્રવ્યનું લક્ષણ શું છે?