પરંતુ પુરુષાર્થના અપૂર્વ અવસરે જ્યારે તે સમ્યગ્દર્શન પામે છે અને તેનું વિવેકજ્ઞાન જાગૃત થાય છે
ત્યારે તે પોતાના ઉપશાંત ચૈતન્ય–ઉપવનમાં નિજાનંદમય સુધારસનું પાન કરવા લાગે છે, અને બાહ્ય
ઈન્દ્રિયવિષયોને અત્યંત નીરસ, પરાધીન અને હેય સમજીને તેમનાથી અત્યંત ઉદાસીન થઈ જાય છે.
વારંવાર ચૈતન્યના અનુભવમાં ઉપયોગ જોડતાં, બાહ્ય પદાર્થો પ્રત્યેનો પ્રેમ સર્વથા છૂટીને તે વીતરાગ
તારા ચિત્તના ઉપયોગને વારંવાર તારા ચૈતન્યસ્વરૂપમાં જોડ.
માંગે...કે...‘પાણી!’ ત્યાં બીજા મુનિઓ તેને વાત્સલ્યથી સંબોધે છે કે અરે મુનિ!! અંતરમાં નિર્વિકલ્પ
રસના પાણી પીઓ! અંતરમાં અતીન્દ્રિય આનંદના સાગરમાંથી આનંદના અમૃત પીઓ...ને આ
પાણીની વૃત્તિ છોડો...અત્યારે સમાધિનો અવસર છે...અનંતવાર દરિયા ભરાય એટલા જળ
પીધાં...છતાં તૃષા ન છીપી...માટે એ પાણીને ભૂલી જાઓ...ને અંતરના નિર્વિકલ્પ અમૃતનું પાન
કરો...નિર્વિકલ્પ આનંદમાં લીન થાઓ...
विवेकमंजुलिं कृत्वा तत् पिबंति तपस्वीनः।।
નિજ આત્મામાં રત થવું તે જિનવરનો માર્ગ છે.
* જિનવરના માર્ગને પામીને પંડિત શું કરે છે?
પંડિત એટલે ભેદજ્ઞાની–ધર્માત્મા, તે જિનવરના માર્ગને
પામીને નિજ આત્મામાં રત થાય છે.
* જે જીવ રાગમાં રત થાય છે અર્થાત્ રાગથી લાભ
માને છે તે જીવ જિનમાર્ગને પામ્યો નથી; નિજ
આત્મામાં જે રત થાય છે તે જ જિનમાર્ગને પામ્યો છે,
ને તે જ મોક્ષને પામે છે. નિજ આત્મામાં રત થયા
સિવાય બીજો કોઈ જિનમાર્ગ કે મોક્ષમાર્ગ નથી.
* નિજ આત્મામાં રત થઈને શુદ્ધ રત્નત્રય પ્રગટ કરવાં
તે જ જિનમાર્ગમાં કર્તવ્ય છે, રાગાદિ ભાવો તે